11 december 2009 door Niels van de Griend

Goedkoop schenken tot 31 december 2009

IJs en weder dienende komt er per 1 januari 2010 een volledig nieuwe successiewet. Pas dan hebben we volledige zekerheid over de inhoud en de invoering, maar een paar dingen kunnen nu al belangrijk voor u zijn. Het gaat daarbij vooral om schenkingen en ongehuwd samenwonen.

Vrijstellingen

Wie een schenking krijgt, moet in principe schenkingsbelasting betalen. Maar er zijn vrijstellingen. Vooral in de relatie tussen ouders en kinderen (maar ook bij kinderen en grootouders) wordt daar gebruik van gemaakt.

In de nieuwe wet verandert er weinig aan de vrijgestelde bedragen. Maar kom je boven de vrijstelling uit, of is de eenmalige vrijstelling al benut, dan moet er schenkingsbelasting betaald worden.

Voor de zekerheid geef ik nog even de vrijgestelde bedragen voor 2009, voor het geval u dit jaar nog niet geschonken heeft:

Opvoeding en gedrag

Hoeveel zakgeld is normaal en wat geven andere ouders?

• jaarlijkse schenking aan kinderen: maximaal EUR 4.556 per kind;
• eenmalige schenking aan kinderen (of hun huwelijkspartner, of hun geregistreerde partner): maximaal EUR 22.760 per kind. Het kind moet tussen de 18 en 35 jaar oud zijn en vóór 1 maart 2010 moet er een schenkingsaangifte worden ingediend (waarin een beroep wordt gedaan op de vrijstelling);
• schenking door grootouders: maximaal EUR 2.734 per kleinkind per kalenderjaar (voorheen was dit per twee jaar).

U mag natuurlijk altijd meer schenken dan de bovengenoemde bedragen, maar over het meerdere moet de begunstigde dan wel schenkingsrecht betalen.

Schenkingsrecht

Stel dat je meer schenkt dan de vrijgestelde bedragen, wat dan? Op grond van de huidige wet betaalt een kind 5% schenkingsrecht over de eerste EUR 22.000. Daarna 8% over de volgende schijf van ongeveer EUR 22.000. En zo gaat het door, met steeds hogere percentages.

Vanaf volgend jaar wordt het eenvoudiger. Dan betaal je 10% over de eerste schijf van ongeveer EUR 120.000. Maar dat is wel twee keer zo veel als de huidige 5% over de huidige eerst schijf van EUR 22.000, en ook meer dan 8% over de volgende EUR 22.000!

• Dus: als u meer wilt schenken dan de vrijgestelde bedragen (hetzij echt, hetzij op papier), dan kan het verstandig zijn om dat nog dit jaar te doen en niet volgend jaar. Ik raad u aan om dit vóór 31 december te bespreken met uw notaris.

Ongehuwde samenwoners

Een ander hot item is de fiscale positie van ongehuwde samenwoners. Zoals ik eerder al vertelde, in Samenwoners: actie ondernemen vóór 31 december!, moet je ervoor zorgen om aangemerkt te worden als 'partner' in de zin van de nieuwe wet. Dat is nodig voor het geval je wederhelft overlijdt, en je een beetje oké wilt zitten voor de erfbelasting (voorheen: successiebelasting).

Partners volgens de nieuwe wet zijn in ieder geval gehuwden en geregistreerde partners. Dus paren die naar de burgerlijke stand zijn gegaan. Maar hoe zit het met de ongehuwde samenwoners?

Bijna wekelijks kwam er nieuwe informatie naar buiten, maar het leek erop dat een notarieel samenlevingscontract een absolute vereiste zou gaan worden. Is dat overeind gebleven bij de behandeling in de Tweede Kamer? Ja en nee.

Notarieel samenlevingscontract

Een notarieel samenlevingscontract met een zorgverplichting over en weer, blijft nodig om als partner aangemerkt te kunnen worden. Daar komt echter één uitzondering op (en dat is afwijkend van hetgeen eerder is aangegeven). Samenwoners die kunnen aantonen dat zij minimaal 5 jaar hebben samengewoond tot het moment van overlijden (of de schenking), worden ook als partner in de zin van de wet aangemerkt. Dit ter geruststelling van samenwoners die op dit moment al lang samenwonen.

Let op: ook om andere redenen kan een notarieel samenlevingscontract nuttig zijn. Denk daarbij aan:

• het partnerpensioen;
• een eventuele regeling bij scheiding;
• verdeling oudedagspensioen;
• regeling kosten huishouding;
• alles omtrent de woning.