17 februari 1999 door Justine Pardoen
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
Ouders met kleine kinderen slapen vaak lange tijd erg slecht. Op het Forum van Ouders Online is dan ook eigenlijk altijd wel ergens een klein hoekje gereserveerd voor ouders die wakker liggen van de vraag hoe ze ervoor kunnen zorgen dat hun kinderen 's nachts nu eindelijk eens doorslapen.
Een moeder vertelt haar geheim: twee theelepels honing door het laatste flesje van de baby. Een onschuldige tip, die eerst nog een waarschuwing uitlokt voor het zo jong wennen aan extra zoetigheid. Maar dan komt er een bericht dat inslaat als een bom: "Honing geven aan een baby is bijzonder gevaarlijk. De baby kan erdoor besmet worden met botulisme. Botulisme is voor flesgevoede baby's altijd dodelijk en voor borstgevoede baby's bijna altijd. Er zijn vermoedens dat een deel van de wiegendoodgevallen toe te schrijven is aan botulisme-besmetting via honing. Er zijn ziekenhuizen waar baby's een fopspeen met honing krijgen. Levensgevaarlijk."
Een beetje honing, wat kan daar nu mee mis zijn? Is de altijd zo gezonde honing nu ineens levensgevaarlijk? Je kind slaapt misschien een nachtje door, maar of het ook weer wakker wordt? Of is dit online angstaanjagerij? Een zoektocht via Internet leert dat men er in de Verenigde Staten heel duidelijk over is: moeders krijgen te horen hun baby's tot de leeftijd van een jaar geen honing te geven. In Groot-Brittanië staat er soms een waarschuwing op potjes honing. In ons land niets: geen adviezen, geen waarschuwingen. Waarom eigenlijk niet?
De Inspectie Waren en Veterinaire Zaken (voorheen de Keuringsdienst van Waren) legt uit waarom: "Omdat de relatie tussen botulisme en het eten van honing wetenschappelijk gezien niet vastligt, laat staan de relatie tussen het eten van honing en wiegendood." Nee, dat kan wel zo zijn, maar waarom zou je het risico nemen als het niet nodig is?
Niemand weet of en hoe vaak het voorkomt dat in ons land een baby sterft aan een botulisme-infectie. Ook bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg niet. Daar was men niet eens bereid te zeggen hoe vaak een besmetting van botulisme bij de mens geconstateerd wordt.
Botulisme bij zuigelingen is moeilijk te herkennen: het kindje wordt slapjes en alles functioneert een beetje minder. De reflexen worden minder, het eet slechter, ademt en slikt wat moelijker en het gaat misschien wat kwijlen. Maar wie denkt er dan aan botulisme: dat is bij ons toch alleen iets wat watervogels krijgen, en dan pas in vervuild water en in warme zomers? Maar baby's gaan er wel dood aan als het niet opgemerkt wordt.
Volgens kinderpatholoog J. Huber is in de zoektocht naar mogelijke oorzaken van wiegendood een aantal jaren geleden wel degelijk ook in ons land onderzoek gedaan naar een relatie met de bacterie die botulisme veroorzaakt. "Maar dat leidde tot niets en al gauw kregen andere mogelijke factoren van wiegendood meer aandacht. Het is uit de mode geraakt, zou je kunnen zeggen. Maar als u het mij vraagt zou ik ouders inderdaad adviseren hun kinderen geen honing te geven tot ze anderhalf of twee jaar oud zijn. Dan is hun afweersysteem wat beter ontwikkeld. Waarom zou je honing geven? Het is eigenlijk een vies goedje, hoor."
"Honing hoort niet thuis in de voeding voor baby's. Als je de honing nog verdunt, kan het zelfs gevaarlijk zijn. Doe je honing door de melk, dan gaan de eventueel aanwezige sporen van de Clostridium botulinum lekker groeien. Hoe langer je zo'n flesje laat staan, hoe gevaarlijker het wordt", aldus Huber.
Wie waakt er nu over onze baby's? Niet de overheid: wetenschappelijk gezien vormt het eten van honing geen enkel gevaar. Maar onze imkers nemen de consument net zo serieus als hun honing, en nemen geen risico. "Alle honing die wij leveren voor verwerking in kinderkoekjes en babyvoeding, laten we zelf eerst onderzoeken", laat Jaap de Boer van Imkerij Traay trots weten. De honing die in potjes terecht komt, wordt op van alles gecontroleerd, maar niet op botulisme. Die honing zou dan ook niet aan baby's gegeven moeten worden.
