4 oktober 2000 door Justine Pardoen
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
Je ziet het steeds meer: baby's aan de borst in restaurants, op terrasjes, in de trein, tijdens een vergadering, in de wachtkamer bij de dokter, op verjaarsfeestjes of op een bankje in de dierentuin. Het is even wennen misschien, maar waarom ook niet?
Tegen de tijd dat moderne vrouwen hun eerste kind krijgen, zijn ze al stevig geworteld in de maatschappij. Werken, sporten, vrienden ontmoeten, genieten: veel van wat het leven te bieden heeft, speelt zich buiten de deur af. En dan komt er een baby: dat haalt natuurlijk eventjes de snelheid eruit. Maar niet langer dan nodig is.
Moderne vrouwen geven hun kind borstvoeding, steeds meer en steeds vaker. Ze laten hun kind profiteren van al het goede van moedermelk. Dat is ook onomstotelijk het beste wat ze hun kind kunnen geven. Maar daardoor is dat kind wel langer afhankelijk van zijn moeder dan wanneer het een flesje krijgt met fabrieksmelk. Voor moderne moeders zit er dus niets anders op dan hun zuigelingen zoveel mogelijk met zich mee te nemen. Overal naartoe.
Maar dan? De onzekerheden die het prille moederschap met zich mee kan brengen, blijven dan niet meer beperkt tot de kamer van het kraambed. Borstvoeden in het openbaar: hoe doe je dat? "Wat zijn hier de gedragregels voor?", vraagt een moeder aan de lactatiekundige van Ouders Online. Ergens op het toilet gaan zitten, dat trekt haar niet zo. Begrijpelijk: wie vindt dat nu wel een prettige plek om te eten?
De lactatiekundige adviseert om het zo discreet mogelijk te doen: "Natuurlijk kunt u, als u wilt voeden met beide borsten bloot gaan zitten, maar daar zit uw baby niet op te wachten en de omgeving ook niet. Als u dat doet, heeft u dik kans dat mensen bezwaar maken. En terecht: het is ook nergens voor nodig. Zolang u er geen publieke tentoonstelling van maakt, zult u als voedende moeder op een positieve manier worden gewaardeerd."
Vrouwen zijn bang voor negatieve reacties. Waarom? Met bijna twintig jaar ervaring in de begeleiding van zwangere en voedende vrouwen heeft Emmy Janson, contactpersoon van de Vereniging Borstvoeding Natuurlijk en inmiddels zelfstandig lactatiekundige in Vledder, wel een idee. "In de werkelijkheid komen er waarschijnlijk niet eens zo veel negatieve reacties. Maar bijna alle vrouwen moeten in het begin iets overwinnen om hun kindje in het openbaar de borst te kunnen geven, zelfs diegene die er zeer bedreven in zijn. Van onzekerheid ('Kan ik dit wel?') tot schaamte. Dat heeft vaak niets met preutsheid te maken, want je ziet het zelfs bij de meest vrijgevochten vrouwen. Ergens tussen de vragen 'Wat vind ik ervan?' en 'Wat vindt de omgeving ervan?' moet je de rust zien te vinden om te kiezen voor je kind. En dat is belangrijk, want als de moeder zich niet rustig en veilig voelt tijdens het voeden, komt er niet genoeg melk."
Janson: "Misschien moet de omgeving ook wel iets overwinnen, maar dat is een kwestie van tijd. Ik hoop dat de plaatsvervangende schaamte die je soms bij omstanders merkt, in de toekomst vanzelf verdwijnt naarmate meer vrouwen vaker gaan voeden in het openbaar. In Noorwegen hebben we die verandering al gezien. In Nederland krijgt slechts 21% procent van de drie maanden oude baby's de borst. In Noorwegen is dat na een lange campagne gesteund door de overheid heel veel meer: 82%. Daar is borstvoeding de norm geworden en kijkt men nu vreemd op als je in het openbaar niet de borst maar een flesje tevoorschijn haalt voor een kleine baby."
Het beeld van moeders die overal waar ze maar willen hun kinderen de borst geven, zal stimulerend kunnen werken voor velen. Toch zou het sommige vrouwen ook kunnen afschrikken, geeft Emmy Janson toe. Een moeder bekende anoniem op het Forum van Ouders Online: "Ik ben jaloers op de moeders die het kunnen, de trui omhoog in het openbaar. Ik durfde het niet en daar voel ik me zo schuldig over ten opzichte van mijn kinderen."
Janson: "Voeden in het openbaar hoeft niet, het mag. Iemand die ermee worstelt, zou er zoveel mogelijk over moeten praten. Al was het alleen maar om te ontdekken waarom en wanneer je die angst of schaamte hebt. Of je er dan overheen komt of niet, als je jezelf begrijpt, geeft dat in ieder geval rust. En dat is van groot belang voor jou en je kind."
Deze week is het Wereldborstvoedingsweek met als thema 'Borstvoeding: je goed recht' (www.borstvoeding.nl/wbw/). Wereldwijd wordt op deze manier onder andere aandacht gevraagd voor het feit dat vrouwen recht hebben om overal waar ze dat maar willen, hun kind borstvoeding te geven. En dat de overheid dat recht zou moeten beschermen.
