Het forum van Ouders.nl is een online community waar iedereen respectvol met elkaar omgaat. Het forum is er voor ouders met vragen over opvoeding, ouderschap, ontwikkeling, gezondheid, school en alle andere dingen die je als ouder tegenkomt in het leven.
29 april 2025
Hoe fijn zou het zijn als je kind uit zichzelf zijn speelgoed opruimt? Niet meer constant zeuren, geen strijd, gewoon omdat het erbij hoort. Klinkt misschien als een droom maar het is écht mogelijk. Alleen, opruimen is geen aangeboren talent. Net zoals fietsen moeten kinderen dat gewoon leren. Het ene kind lijkt het sneller op te pakken dan het andere. Dat heeft niets met leeftijd te maken maar vaak meer met karakter. En ja, dat betekent voor ouders vooral veel herhalen, geduld hebben en blijven aanmoedigen. Gemiddeld duurt het zo’n 60 dagen om een gewoonte aan te leren dus geef het niet te snel op.
Een kind kan pas leren opruimen als het ziet hoe dat werkt. Dus als jij zelf je spullen laat slingeren is het lastig om je kind iets anders aan te leren. Opruimen hoort erbij en dat snapt een kind pas als het dat ook in de praktijk ziet gebeuren. Door het voor te doen en er samen aan te werken leert je kind niet alleen opruimen maar ook verantwoordelijk zijn en zelfredzaam worden. Dat geldt niet alleen voor het opruimen van je spullen, maar ook als het gaat om bijvoorbeeld het morsen van wat drinken. Stel dat je kind wat ranje laat vallen, dan is het wel fijn dat weten dat ze dit moeten opruimen. Doe je dit niet, dan heb je binnen de kortste keren allemaal mieren en moet je deze mieren bestrijden door een bedrijf in te schakelen.
Een peuter hoef je natuurlijk geen stofzuiger in handen te drukken. Maar een kind van drie kan echt al helpen met het opruimen van speelgoed of het ophangen van een jas. Kinderen van zeven kunnen prima de tafel dekken of een vaatwasser uitruimen. Het helpt als de taken passen bij wat je kind aankan dan blijft het leuk en wordt het geen strijd.
Vooral jonge kinderen reageren goed op spelletjes en liedjes. Samen opruimen op de maat van een opruimliedje maakt het ineens een stuk gezelliger. Grote kans dat je kind zo’n liedje al kent van school of de opvang. Dit werkt waarschijnlijk minder goed bij pubers maar voor jonge kinderen is het een prima manier om plezier te maken van iets dat anders als 'moeten' voelt.
Begin klein. Eén simpel klusje dat elke dag terugkomt is al genoeg om een gewoonte te ontwikkelen. Bijvoorbeeld voor het slapen gaan al het speelgoed opruimen of na het eten het bord naar de keuken brengen. Beloon de inzet met een compliment ook als het niet perfect is. Zodra dat eerste klusje vanzelf gaat kun je er een nieuwe taak aan toevoegen.
Opruimen wordt een stuk makkelijker als spullen een vaste plek hebben. Doorzichtige bakken helpen zeker voor jongere kinderen. Met labels of plaatjes wordt het nóg duidelijker. Laat oudere kinderen zelf meedenken over waar spullen handig opgeborgen kunnen worden. Als zij het logisch vinden is de kans groter dat het ook echt gebruikt wordt.
Meer spullen betekent ook meer opruimen. En dus meer frustratie. Door het speelgoed af te wisselen blijft het overzichtelijk en voelt het elke keer weer een beetje nieuw. Wat niet beneden ligt kan ook geen rommel veroorzaken. Dat scheelt alweer een hoop op het einde van de dag.
Een beloning hoeft echt geen cadeau te zijn. Soms is een spelletje samen spelen of iets lekkers genoeg. Je kunt ook een beloningskaart maken. Tien keer goed geholpen? Dan verzin je samen een leuke beloning. Zo bouw je spelenderwijs aan een nieuwe gewoonte.
Wees realistisch in je verwachtingen. Wat jij netjes vindt hoeft voor je kind nog niet logisch te zijn. Het hoeft niet perfect, het gaat erom dat ze het leren. Zeker pubers hebben soms het idee dat ze in een hotel wonen. Blijf het goede voorbeeld geven ook als je het gevoel hebt dat het niks uithaalt. Later zullen ze je dankbaar zijn al zeggen ze dat nu misschien nog niet hardop.
