5 maart 2010 door Dimitri Tokmetzis
Bent u zwanger of hoopt u dat te worden? Dan kunt u binnenkort te maken krijgen met een elektronisch volgsysteem, een casemanager en huisbezoeken.
Voor de meeste mensen is zwanger worden een heuglijk moment, maar wie het advies Een Goed Begin: Veilige Zorg Rond Zwangerschap en Geboorte leest, denkt daar ineens heel anders over. Zwangerschap is blijkbaar een groot probleem in Nederland. En naar inmiddels goed Nederlands Pavloviaans gebruik worden daarom meteen een elektronisch volgdossier, casemanagers en verplichte huisbezoeken aan alle zwangeren voorgesteld.
Het advies is opgesteld door een Stuurgroep van professionals en vertegenwoordigers van cliëntenraden en verzekeraars. Minister Klink is blijkens de begeleidende kabinetsbrief prima te spreken over de aanbevelingen. Het advies komt dan ook als geroepen, want de Nederlandse kraamcijfers zijn niet al te best. Relatief veel vrouwen en kinderen overlijden in het kraambed, of kort daarna.
Een aantal 'verbeterpunten' springt in het oog. Uiteraard werken zorgverleners niet goed samen, dus moet er een elektronisch volgdossier komen, in dit geval het Perinataal Webbased Dossier (PWD). De regie moet bij één persoon komen te liggen, de casemanager: een titel die al genoeg zegt over hoe men tegen de aankomende moeder aan kijkt.
Nieuw is dat ook deze casemanager (wat gewoon een verloskundige kan zijn) een huisbezoek moet afleggen in de 7e maand. Uiteraard blijft het speuren achter de voordeur niet beperkt tot de zorg voor de zwangere. Het hele huishouden wordt onder de loep genomen, om te zien of er sprake is van een zorgelijke gezinssituatie of psycho-sociale problematiek. Zodra er 'risicofactoren' worden aangetroffen, moeten die weggemanaged worden.
Dit soort adviezen begint altijd met een open deur, in dit geval dat moeder en kind centraal moeten staan. Vervolgens gaat de rest van het rapport over wat de zorgprofessionals allemaal willen en zouden moeten kunnen. Moeder en kind worden alleen nog ter sprake gebracht als probleemgevallen, wier autonomie vooral ingeperkt moet worden.
Dat veruit de meeste zwangerschappen prima verlopen en eindigen met een gezonde baby, raakt al snel uit het zicht. Ineens zijn alle zwangeren kwetsbaar en moeten ze dus onder controle worden gebracht. Want kwetsbare mensen, daar moeten we voor zorgen, of ze dat nou willen of niet. Gek dat dit soort rapporten nou nooit eens gaat over hoe professioneel al die professionals nu eigenlijk zijn.
In dit soort adviezen wordt ook altijd de loftrompet geblazen over 'samenwerking', want dat is oh zo belangrijk. Zeker in de zorg moet iedereen kunnen meepraten en meebeslissen.
Toch blijft het vreemd. Als de adviseurs hun zin krijgen, wordt er een zoveelste volgsysteem opgezet, een zoveelste casemanager aangewezen en een zoveelste huisbezoek afgelegd. Al die partijen moeten natuurlijk ook weer informatie uitwisselen en 'cases' gaan 'managen'. In welzijnskringen is een coördinator van de coördinatoren al geen zeldzaamheid meer.
En zo komt de bureaucratische nanny-state weer een stapje dichterbij. Wil je een toekomstveilige baan? Ga de zorg in. Die zorgt goed voor zichzelf.
