12 maart 2010 door Henk Boeke
Wouter Bos oogstte veel applaus omdat hij koos voor zijn gezin. Is dat applaus terecht? Henk Boeke, redacteur van Ouders Online, vindt van niet.
Wouter Bos moet natuurlijk zijn eigen beslissingen nemen, daar zul je mij niet over horen. Als hij het belangrijk vindt om voor zijn gezin te kiezen, dan moet hij dat vooral doen. Maar toch zijn er een paar dingen die mij dwars zitten, en hoogstwaarschijnlijk een paar andere ouders ook.
Om te beginnen kiest Bos natuurlijk vooral voor zichzelf. Dat is zijn goed recht, maar niet noodzakelijkerwijs een nobele keuze. Hij wil zijn kinderen zien opgroeien. Of zijn kinderen daar ook zo'n behoefte aan hebben, staat niet op voorhand vast.
Je kunt daar – briljante – grappen over maken, zoals Kamagurka afgelopen week in NRC Handelsblad deed. Onder het kopje "Gezinnen in paniek", zie je een bang kind door de gordijnen kijken, en roepen "Oh nee! Daar komt papa!" Waarna de moeder hem aanraadt: "Ga maar gauw naar bed, jongen."
Maar ook zonder er grappen over te maken valt er wel wat over te zeggen.
Ikzelf ben opgegroeid zonder vader, en dat was maar goed ook. De man was verslaafd aan alles wat los en vast zit, wat niet handig is voor een vader. Mijn moeder kon er in ieder geval niet tegen, en beëindigde het huwelijk toen ik 3 jaar oud was. Een verstandige beslissing, lijkt me, die zowel haar als mij veel onnodig leed bespaard heeft.
Waarmee ik maar wil zeggen dat een vader in het gezin niet per se nodig is, en soms zelfs gemist kan worden als kiespijn. Ikzelf heb er in ieder geval niet onder geleden dat ik geen vader had, en ik leid op dit moment een stabiel en gelukkig leven.
Waarmee ik vooral ook alle alleenstaande moeders (én alle moeders met hardwerkende vaders) een hart onder de riem wil steken, dat kinderen echt niet getraumatiseerd of voor het leven getekend hoeven te raken, als ze opgroeien zonder vader. Zo belangrijk zijn 'wij vaders' nu ook weer niet.
Het is maar hoe de moeder ermee omgaat. Zolang die de situatie presenteert als volkomen vanzelfsprekend, en haar kinderen niet opzadelt met het gevoel dat ze iets missen, hoeft er weinig mis te gaan. (Een alternatieve vaderfiguur, zoals een buurman of een opa, helpt wel natuurlijk.)
Wat mij ook stoort aan al dat applaus voor Bos, is het gemak waarmee deugden als 'opofferingsgezindheid', 'verantwoordelijkheidsgevoel', en 'hart voor de publieke zaak' terzijde worden geschoven. En dan bedoel ik niet het offer dat Bos gebracht heeft voor zijn partij, door terug te treden en Cohen naar voren te schuiven, maar het offer dat hij voor zichzelf en zijn gezin had kunnen brengen door te blijven.
Om het maar weer even heel dicht bij mijzelf te houden: ik ben opgevoed met hulp van mijn grootvader, die Marine-officier was tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij kreeg de Militaire Willems-Orde (de hoogste ridderorde, vanwege 'moed, beleid en trouw') omdat hij bereid was zijn persoonlijke belangen ondergeschikt te maken aan die van ons land. Hij werkte mee aan onze bevrijding, door zijn eigen leven in de waagschaal te stellen, en zijn eigen gezinsleven opzij te zetten. Hoe moeilijk dat ook voor hem geweest moet zijn.
Begrijp me goed: ouderavonden bijwonen en slingers ophangen voor je kinderen is allemaal reuze belangrijk (en leuk!) maar je hebt ook mensen nodig die het land leiden. En je moet er toch niet aan denken dat dat alleen maar kinderloze heren als Mark Rutte en Geert Wilders zouden zijn. Juist omdat je hoopt dat een leider ook een beetje handelt in het belang van zijn eigen (en dus ook ons) nageslacht.
Ouderschap is een groot goed, en het is alleen maar fijn als vaders hun best daarvoor willen doen. Maar om van Wouter Bos een role model te maken, gaat in meerdere opzichten te ver.
Het doet onvoldoende recht aan alleenstaande moeders die óók succesvol kinderen kunnen grootbrengen, en het gaat voorbij aan het feit dat er soms hogere belangen kunnen zijn dan het eigen gezinsleven. Iemand als de dochter van Balkenende zal dat laatste bijvoorbeeld best kunnen begrijpen, en er zelfs trots op kunnen zijn.
