7 juli 2006 door Annemiek de Jong
Hogescholen en universiteiten moeten meer rekening gaan houden met studerende moeders, vindt Annemiek de Jong. Dat vergroot de kans op afstuderen.
Ik studeer aan de Hogeschool Rotterdam. Officieel zit in het derde jaar van de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, maar door mijn zwangerschap liep ik een studievertraging op. Ik heb een stichting opgericht en een website gemaakt voor (alleenstaande) studerende moeders in Nederland. Was dat nodig? Ja. Ik zal uitleggen waarom.
Als je moeder bent, én student, loop je vanzelf studievertraging op. Dat geldt nog meer als je alleenstaand bent. Maar behalve het probleem van de vertraging zelf, loop je ook aan tegen het verschijnsel dat de wet studiefinanciering geen rekening houdt met dit type studievertraging.
Vroeger kon je verlenging van je studiefinanciering aanvragen als je wegens zwangerschap studievertraging opliep. Eind vorig jaar is er besloten om dit niet meer toe te kennen, omdat moeders nu eenmaal geen functiestoornis hebben. Op zich is dat wel waar natuurlijk, maar studerende moeders hebben natuurlijk nog wel compensatie nodig. De kans dat studerende moeders hun studie voortijdig staken, is nu alleen maar groter geworden dan hij al was.
Nu verlenging van de studiefinanciering niet meer mogelijk is, moeten alleenstaande studerende moeders terugvallen op andere fondsen, zoals het afstudeerfonds van de onderwijsinstelling. Bij de universiteit is dat een uitkering voor hoogstens 4 maanden. Veel vrouwen lukt het domweg niet om op tijd af te studeren, en dus hebben ze een financiële uitloop nodig. Als die er niet is, haken ze af.
Er zijn beperkte voorzieningen die studerende moeders zelf zouden kunnen treffen. Ze kunnen op zoek gaan naar fondsen bijvoorbeeld, en die zelf gaan aanschrijven. Het is een vervelende, langdurige zoektocht, want zoiets word je niet in de schoot geworpen. En dat kost ook weer extra tijd, die je dan graag aan je studie had willen besteden.
Een studerende moeder zou zich niet bezig hoeven te houden met het uitzoeken van bijzondere voorzieningen, allerlei mogelijkheden, vechten voor erkenning, zoeken naar oplossingen en zich richten tot een studentenvakbond of jurist of zoiets dergelijks. Ze wil voort met haar studie. Daarnaast heb ik het ook gewoon druk met mijn moedertaken.
Ook zijn er studerende moeders die hun studie moeten stoppen omdat het met geen mogelijkheid lukt om het studieprogramma te combineren met de zorg voor kinderen. De balans in evenwicht brengen tussen de combinatie studie en zorg is voor sommigen een onmogelijke taak. Dat komt doordat het dagritme van studerende moeders slecht aansluit op het ritme van de gemiddelde studiegenoot. Maar ook docenten kunnen soms maar weinig begrip opbrengen voor de beperkingen die het dagritme van moeders met zich meebrengt. Ook daardoor heb ik vrouwen zien afhaken.
Uit eigen ervaring weet ik dat docenten soms moeite hebben de vraag in te slikken waarom je niet eerst je studie hebt afgemaakt, voordat je aan kinderen begon. Moet ik dan in discussie gaan op zo'n moment, of mezelf verantwoorden voor mijn keuzes?
Natuurlijk zou het handiger zijn om te studeren zonder kinderen, maar soms lopen de dingen nu eenmaal anders in het leven. En als je 29 bent, is het krijgen van kinderen toch ook weer niet zó exotisch dat je ermee zou moeten wachten, alleen omdat je nog studeert?
Iedereen heeft recht om te studeren, of het nu gaat om een 29-jarige moeder aan de universiteit of een tienermoeder in het HBO. Het wordt tijd dat we beseffen dat er op elke school voor hoger onderwijs studerende moeders rondlopen. Ze verdienen wat meer aandacht, ruimte en respect voor hun keuze. Ze studeren uiteindelijk toch ook voor een betere toekomst voor haar en haar kinderen, om economische zelfstandigheid te kunnen bereiken.
Voor alleenstaande moeders die willen studeren, is de drempel nu veel te hoog. Het zou zo veel gemakkelijker kunnen zijn voor ons, als er een beetje meer rekening gehouden werd met onze specifieke situatie.
Om aandacht voor dit probleem te krijgen, heb ik een stichting opgericht die moet gaan fungeren als steunpunt voor alleenstaande studerende moeders. Op die manier wil ik ondersteuning gaan bieden voor zowel de praktische als de psychosociale kanten van studeren met een of meer kinderen. Daarnaast is er behoefte aan belangenbehartiging voor deze groep.
De website biedt moeders ook gelegenheid om met elkaar in contact te komen, en om ervaringen en tips uit te wisselen. Op de website houd ik een klachtenboek bij, dat ik uiteindelijk wil aanbieden aan beleidsmakers en politici. Ook verzamel ik klachten over de kinderopvang. Maar uiteindelijk moeten we verder gaan dan klagen alleen. Er moet iets veranderen.
