8 november 2021
Een vervelend fenomeen dat vaak voorkomt: een peuterdie bijt. Voor de peuter zelf en het gebeten kind/ouder vervelend. Hoe ga je er mee om? Waarom doen peuters dit? Hoe reageer je er als ouder op en hoe kun je het voorkomen? Voor we al je vragen rondom peuters die bijten beantwoorden, eerst even dit: het is een fase en het gaat over.
Bijten is gedrag en daar zit vaak wat achter. Zo kan het zijn dat je kind iets wil of nodig heeft, maar de woorden er nog niet voor kan vinden. En dat is frustrerend. Net als andere kinderen die iets doen wat jij niet wilt, maar dat nog niet aan kunnen geven. Peuters geven dan hun grenzen of frustratie aan, door hun tanden er letterlijk in te zetten.
Jonge peuters, tussen de 2 en 3 jaar, bijten vaak niet expres. Het is een uiting van frustratie: iets lukt niet, mag niet of gaat niet zoals hij wil. Op deze leeftijd zien peuters zichzelf als middelpunt van alles en iedereen. En als het dit dan even niet is, laten ze hun frustratie merken door te bijten.
Oudere peuters, tussen de 3 en 4 jaar, kunnen wel expres bijten. In deze leeftijd weet je kind beter wat bijten voor gevolgen heeft: pijn bij de andere persoon. Vaak wachten ze na het bijten af wat jij gaat doen. Hoe reageer je? Hiermee oefenen ze sociaal gedrag. Het kan in deze leeftijd ook nog een uiting van frustratie zijn: een nieuw broertje/zusje, een verhuizing, etc.
Het beste advies? Rustig reageren. Het liefst rustig blijven. Maar dat is moeilijk. Een kind dat gebeten is, huilt hard. Je ziet vaak een rode plek en soms zelfs de tanden in de huid staan. Dit roept bij kinderen en hun ouders heftige emoties op. Hoe moeilijk het ook is: probeer te voorkomen dat je boos wordt en het kind veroordeelt. Wees duidelijk: zeg kort dat bijten niet mag en dat dit pijn doet. Geef er daarna geen aandacht aan maar kijk daarna waarom het kind beet: is het boos/bang/verdrietig? Lukte er iets niet? Wat zit er achter het bijten? Benoem de gevoelens van frustratie van het kind en geef aan dat bijten niet mag. Zo spreek je je kind aan op zijn gedrag, in plaats van op hem als persoon. Hierdoor leert je kind dat hij er mag zijn, maar dat het gedrag - bijten - niet oké is. Ben je zelf bij het bijten? Geef dan natuurlijk ook aandacht aan de gebeten persoon.
Zoals gezegd: bijten is meestal een uiting van frustratie. Help je kind dit op een andere manier te uiten. Leer je kind hoe het met deze vervelende emotie om kan gaan. Dit doe je door te benoemen wat je ziet: ik zie dat je het niet fijn vindt als Tante Pollewop zo dicht bij je komt staan, ik zie dat je heel boos bent omdat Fien je auto afpakte, ik zie dat je heel verdrietig bent dat we nu niet buiten gaan spelen. Je erkent de emoties van je kind, maar geeft er ook woorden aan. Hierdoor voelt je peuter zich gezien. Biedt alternatieven en leer je kind grenzen aangeven. Als hij leert omgaan met zijn emoties, is bijten niet/minder nodig.
Of je nou de ouder bent van het kind dat heeft gebeten of de peuter die gebeten is: bijten is vreselijk. Het roept bij alle partijen hele heftige emoties op. Dat een kind bijt, maakt het niet slechter of gemener dan anderen. Hij kan nog niet omgaan met zijn emoties. Als je hier meer aandacht aan geeft, zul je zien dat het ‘vanzelf’ over gaat. Ook hier kom je doorheen. Het is een fase, het is een fase, het is een fase….
