Zit je ook weleens met je handen in het haar, omdat die puber van jou weer eens iets ongelooflijk brutaals heeft uitgespookt? Wees gerust, je staat er niet alleen voor. Die brutale buien van onze pubers kunnen soms echt het bloed onder onze nagels vandaan halen. Maar laten we even stilstaan bij het feit dat het eigenlijk te verklaren is. Ja, hormonen spelen een grote rol, en laten we eerlijk zijn, die puberbreinen lijken soms net een rollercoaster. Die humeurige periodes, de onverklaarbare vermoeidheid, en vooral dat tegen alles en iedereen ingaan, zijn eigenlijk de bijwerkingen van die puberteit-rollercoaster. Het puberbrein is nog in de maak, en dat heeft serieus impact op hoe ze de wereld zien. Maar belangrijker nog: wat doe je eraan? Hoe blijf je een leuke ouder zonder jezelf compleet te verliezen?
Het is belangrijk om te beseffen dat de puberteit onderdeel is van de ontwikkeling van jouw kind. Tijdens deze fase maken pubers grote veranderingen door op zowel fysiek, mentaal als emotioneel gebied. Het is een fase waarin ze op zoek zijn naar hun eigen identiteit en grenzen willen verleggen. Dit kan soms leiden tot negatieve gevolgen in het gezin, zoals spanningen, agressief gedrag, grote emoties en opstandigheid. Dit is typisch pubergedrag. Het hoort erbij, maar erg gezellig is het niet.
In de puberteit verandert er ook veel in de hormoonhuishouding van je kind. Pubers kunnen onder invloed van hormonen ineens compleet ander gedrag vertonen, prikkelbaar zijn en last krijgen van stemmingswisselingen. Hier hebben de meeste pubers helaas maar weinig grip op. Bovendien kan dit ervoor zorgen dat jouw puber minder rationeel kan denken. Je zoon of dochter heeft minder controle over impulsen en is sneller geneigd meer risico's te nemen en nieuwe dingen te proberen. Hierdoor worden niet altijd de meest verstandige beslissingen gemaakt op deze leeftijd...
Brutaal en respectloos gedrag, een grote mond, liegen, agressief gedrag en flinke stemmingswisselingen horen dan misschien bij de puberteit, maar aangenaam is het niet. Als ouders kun je op verschillende manieren met brutaal en respectloos gedrag van pubers omgaan om de relatie te verbeteren en de sfeer in het gezin goed te houden.
Pubers schoppen eenmaal sneller tegen de schenen. Ze willen ineens zélf beslissen en zien niet altijd in waarom jij nog iets te zeggen hebt. Dat betekent niet dat we alles maar moeten laten gebeuren. We kunnen wel wat doen om hier constructief mee om te gaan. Allereerst is het belangrijk om zelf rustig te blijven en niet in dezelfde emoties mee te gaan. Dit kun je best moeilijk vinden, maar het is voor de sfeer in huis zeker beter. Probeer goed naar je kind te luisteren en begrip te tonen voor zijn of haar gevoelens, ook als je dit lastig vindt en als je het niet eens bent met de manier waarop deze worden geuit. Dit kun je later altijd nog aankaarten, wanneer de gemoederen iets zijn bedaard. Probeer daarom ook niet in de val van eindeloze discussies te trappen. Het puberbrein is nog niet helemaal klaar voor rationeel denken, dus die urenlange gesprekken eindigen vaak in frustratie.
Een goed gesprek met je kind kan wonderen doen, ongeacht zijn of haar leeftijd. Maar hou het compact en bij het onderwerp. Probeer tijdens het gesprek te achterhalen waar het gedrag vandaan komt en waar jouw zoon of dochter mee worstelt. Oprechte belangstelling en een luisterend oor van ouders kan van onschatbare waarde zijn. Laten we niet vergeten dat ze zichzelf proberen te vinden in deze wirwar van veranderingen. Dat snelle afzetten tegen ouders is soms een zoektocht naar identiteit. Daarom is het zo belangrijk om een balans te vinden tussen regels stellen en hen de ruimte geven om zichzelf te ontdekken. Eigenlijk zijn pubers soms net als onweersbuien – je ziet ze van ver aankomen, maar soms barst het toch onverwachts los. Het is oké. Je bent niet alleen. Met elkaar de puberstormen trotseren maakt het toch iets dragelijker.
Na een goed gesprek met je puber, is het tijd om samen aan oplossingen te werken. Maak duidelijk dat brutaal en respectloos gedrag niet oké is en bespreek alternatieven voor momenten van frustratie. Stel heldere grenzen tijdens het gesprek, niet alleen voor gedrag, maar ook voor zaken als schermtijd, schoolwerk, uitgaan, thuiskomst en sociale interacties. Door open en begripvol te communiceren, kun je samen constructieve afspraken maken. Met een gezonde dosis humor en begrip bereik je meer dan met een strenge blik, dus gooi wat luchtige vibes in het gesprek en ervaar zelf hoe jullie samen tot de beste oplossingen komen!
Help je tiener door heldere regels te stellen in deze hectische levensfase. Ook al zijn ze het niet altijd eens, regels bieden houvast. Door consequent te zijn en duidelijk te zijn over de gevolgen van overtredingen, begrijpt je tiener beter wat wel en niet kan. Soms moet je als ouder stevig staan om aan te geven dat bepaald gedrag niet oké is. Dit draagt bij aan een goede band en uiteindelijk meer begrip vanuit jouw zoon of dochter.
Ouders van pubers staan vaak voor de uitdaging om de juiste balans te vinden tussen zorgen voor hun kinderen en tijd voor henzelf nemen. Het is cruciaal om af en toe even te ontspannen en je gedachten te verzetten. Zo kun je met hernieuwde energie met je puber communiceren. Plan daarom regelmatig een momentje voor jezelf in, waarin je iets doet waar jij van geniet en waar je energie van krijgt. Luister niet alleen goed naar je puber, maar ook naar je eigen behoeften.
Brutaal en respectloos gedrag van pubers is vaak te verklaren door de ontwikkeling van het puberbrein en de veranderingen die gepaard gaan met deze turbulente fase. Als ouder kun je op een constructieve manier met dit gedrag omgaan door rustig te blijven, open en eerlijk te communiceren en duidelijke grenzen te stellen. In de meeste gevallen komen jullie dan samen de puberteit door zonder al te grote problemen...
Soms is het gedrag van je puber echter zo heftig dat je er zelf als ouders niet meer uit lijkt te komen. Je puber kan bijvoorbeeld gevaarlijk agressief zijn, problemen krijgen op school, met de verkeerde vrienden omgaan, gevaarlijke middelen gebruiken of in een depressie belanden.
Voel aan waar je behoefte aan hebt. Het kan zijn dat het verstandig is om professionele hulp in te schakelen. Ga in gesprek met jullie huisarts om vervolgstappen te bespreken, of neem zelf contact op met het Centrum voor Jeugd en Gezin of een jeugdpsycholoog die ervaring heeft met jongeren. Blijf niet rondlopen met je zorgen en de spanningen in het gezin, maar zoek hulp om samen aan een oplossing te werken. Dit kan zowel voor jezelf als voor je kind enorm veel verlichting geven in deze uitdagende periode.
