Er is niets zo verdrietig als het verliezen van een zwangerschap. Of het nu je eerste ervaring is of je er al vaker mee te maken hebt gehad, een miskraam raakt je diep. Veel vrouwen vragen zich af: waarom gebeurt dit? En wat kun je doen als het vaker voorkomt? Hier lees je alle mogelijke oorzaken en hoe je een miskraam herkent.
Een miskraam is het verlies van een zwangerschap binnen de eerste 20 weken. Het komt vaker voor dan je denkt: ongeveer 1 op de 10 bevestigde zwangerschappen eindigt in een miskraam. Toch zijn er ook veel vroege zwangerschappen die verloren gaan zonder dat een vrouw weet dat ze zwanger was. Dat maakt het totale aantal miskramen veel hoger.
Wanneer ontstaat een miskraam? Het risico op een miskraam is het grootst in de eerste 12 weken van de zwangerschap, vaak voordat het hartje goed en wel begint te kloppen. Het lichaam merkt dat er iets mis is met de ontwikkeling van de embryo en breekt de zwangerschap zelf af. Er worden verschillende benamingen gebruikt om een miskraam en de betekenis ervan meteen duidelijk aan te geven.
Vroege miskraam: Een vroege miskraam betekent dat het kindje heel vroeg in de zwangerschap overlijdt, meestal voor de 12 weken. Bij een heel vroege miskraam kan er alleen een vruchtzakje zijn ontwikkeld, zonder embryo. Dit maakt het extra verwarrend: je hebt misschien al een positieve zwangerschapstest in handen gehad en voelde je zwanger, maar bij de eerste echo blijkt er geen kindje te zijn. Zo’n moment is enorm pijnlijk. Bij een iets latere vroege miskraam, vanaf ongeveer 6 weken, kan er al wel een embryo zijn geweest, mogelijk zelfs met hartactie. Het verdriet is groot als je bij de echo hoort dat het hartje niet klopt.
Missed abortion: Soms houdt je lichaam een zwangerschap vast, terwijl het kleine kindje al is overleden. Dit heet een missed abortion. Je kunt je nog volledig zwanger voelen en hebt misschien zelfs al een goede echo gehad. Toch stopt de zwangerschap onverwacht, zonder dat je lichaam dat meteen doorheeft. Pas bij een (volgende) echo ontdek je dat het hartje niet meer klopt. Ze noemen dit een missed abortion. Best een heftige naam omdat je het woord abortus snel linkt aan een ongewenste zwangerschap, maar in de medische wereld staat het ook wel voor miskraam en heeft het dus dezelfde betekenis.
Spontane miskraam: Bij een spontane miskraam begint je lichaam uit zichzelf met het afstoten van de zwangerschap. Misschien wist je al dat het eraan zat te komen na een echo, of het overvalt je compleet. Vaak merk je eerst wat bloedverlies en krijg je krampen die lijken op menstruatiepijn, maar dan sterker. De krampen worden intenser, bijna als weeën, en je kunt naast bloed ook stolsels verliezen. Het bloedverlies kan nog een paar weken aanhouden, maar na het verliezen van het vruchtje nemen de pijn en krampen meestal snel af.
Als je bloedverlies hebt of pijn ervaart en nog geen contact hebt gehad met een zorgverlener, neem dan altijd contact op met je verloskundige. Ze kunnen je adviseren en meestal wordt er een echo gemaakt om te zien wat er precies aan de hand is. Weet dat je hier niet alleen doorheen hoeft te gaan; je verloskundige is er om je te ondersteunen.
Als je een miskraam hebt, wil je waarschijnlijk graag weten wat er precies misging. Hoewel het soms lastig is om een specifieke oorzaak aan te wijzen, zijn er verschillende factoren die een rol kunnen spelen. Hoe ontstaat een miskraam en waarom krijg je soms wel 3 of 4 miskramen achter elkaar? Deze factoren kunnen een oorzaak zijn.
De meeste miskramen in het eerste trimester (ongeveer 60%) worden veroorzaakt door genetische afwijkingen. Dit gebeurt vaak bij de bevruchting, wanneer het DNA van de eicel en de zaadcel niet goed samensmelten. Hierdoor ontstaan chromosomale afwijkingen, zoals:
Het lichaam herkent dat het embryo niet levensvatbaar is en breekt de zwangerschap af. Dit proces is een natuurlijke beschermingsmechanisme.
Een gezonde baarmoeder is belangrijk voor een zwangerschap, omdat hier de innesteling van de bevruchte eicel plaatsvindt en de baby groeit. Afwijkingen aan de baarmoeder kunnen deze processen verstoren.
Hormonen spelen een belangrijke rol in het onderhouden van een zwangerschap. Een disbalans kan zorgen voor een miskraam. De belangrijkste hormoongerelateerde oorzaken voor een miskraam zijn:
Bij auto-immuunziekten valt het afweersysteem het eigen lichaam aan, inclusief de zwangerschap. Dit gebeurt vaak zonder dat je het doorhebt. De meest voorkomende auto-immuunoorzaken zijn:
Sommige infecties kunnen het verloop van een zwangerschap verstoren. Denk aan:
Hoewel genetische en medische oorzaken vaak centraal staan, kunnen leefstijl en omgevingsfactoren ook een rol spelen.
Een miskraam is nooit jouw schuld en zeker geen teken dat je iets verkeerd hebt gedaan. Hoe verdrietig het ook is, een miskraam is vaak een natuurlijk proces waar je weinig invloed op hebt. Toch zijn er wel een paar dingen die je kunt doen om je lichaam zo goed mogelijk voor te bereiden als je graag zwanger wilt worden. Gezond eten, stoppen met roken en geen alcohol of drugs gebruiken, verkleinen de kans op complicaties tijdens de zwangerschap. Daarnaast helpt het om actief te blijven, een gezond gewicht te behouden en goed voor jezelf te zorgen. Het gaat niet alleen om je lichaam, maar ook om je mentale gezondheid: geef jezelf de ruimte en wees lief voor jezelf, hoe spannend of moeilijk dat soms ook kan zijn.
Meerdere miskramen achter elkaar zijn ontzettend zwaar, zowel fysiek als emotioneel. Het kost tijd om dit te verwerken. Blijf er niet alleen mee rondlopen. Een gynaecoloog kan helpen om de oorzaak te vinden. Daarnaast is het belangrijk om je emoties serieus te nemen. Praat met je partner, vrienden of een psycholoog als je daar behoefte aan hebt.
