1 januari 2000 door Joanna Sandberg
Wij hebben een dochter van 2,5 en een zoontje van 6 maanden. Ze zijn in alle opzichten elkaars tegenpool. Onze dochter is degene die nogal problematisch in elkaar steekt, om het zo uit te drukken, terwijl de 2e de vrolijkheid zelf is.
Onze dochter hangt (letterlijk en figuurlijk) volledig aan mamma en heeft altijd veel aandacht opgeëist en gekregen. De komst van haar broertje heeft het er allemaal niet makkelijker op gemaakt, ze is verschrikkelijk jaloers en noemt hem niet haar, maar mamma's broertje. Ze negeert hem volkomen en als ze de kans krijgt doet ze heel gemeen tegen hem.
Wat we ook proberen, haar erin te betrekken, haar te laten meehelpen, zeggen dat ze een grote meid is, het werkt juist averechts. Ze sluit zich op in haar eigen wereldje, waar wel alles om baby's draait, zolang ze er maar niet te veel op lijken (dus vooral geen babypop, maar beestjes).
Als ik met haar alleen ben, is het net of er een gigantische last van haar schouders is gevallen en is ze weer de vrolijkheid zelf.
Het is niet uitzonderlijk wanneer een kind jaloers is op de baby. Maar de jaloezie van uw dochtertje is wel erg fors en ik kan me goed voorstellen dat u zich er zorgen over maakt.
U schrijft dat uw dochter van 2,5 jaar altijd al een moeilijk meisje is geweest en dat haar lastige gedrag verergerd is na de komst, een half jaar geleden, van uw zoontje.
Rond de leeftijd van twee jaar is een gevoelige periode voor kinderen. Het kind, dat natuurlijk nog erg afhankelijk is van haar ouders, probeert de 'eerste stappen' naar zelfstandigheid te zetten. Het kind gaat ontdekken dat het 'nee' kan zeggen, een eigen wil heeft, en dus niet kan doen wat mama vraagt. Mama wordt boos, en als er veel ruzie(tje)s zijn kan het kind schrikken en bang worden dat mama en papa haar niet meer lief vinden.
Zeker een moeilijk meisje als de uwe kan hier angstig en onzeker van zijn geworden en zelfs denken dat mama en papa een nieuwe baby hebben gekregen omdat zij haar niet lief meer vinden. Zij klampt zich aan u vast, want u bent haar veiligheid, en zij heeft u (uw aandacht) nodig om zich weer prettig te voelen.
De intensieve, exclusieve aandacht die uw dochtertje gewend was van u te krijgen voordat de baby er was, is veranderd in het delen van uw aandacht met de baby. En natuurlijk bent u veel met de baby bezig, en na de geboorte ben je ook vaak nog een periode moe (vaders trouwens ook vaak) en moet iedereen wennen aan de nieuwe gezinssituatie.
Kinderen op deze leeftijd gaan dan vaak aandacht vragen door lastig gedrag (beter negatieve aandacht dan geen) te vertonen. Sommige kinderen gaan zich als een baby gedragen, andere gaan vooral als de baby door moeder verzorgd wordt zeuren, of gekke dingen doen, zodat moeder hun wel aandacht moet geven.
Kinderen zijn daar erg initiatiefrijk in. Wat je als ouders moet trachten te voorkomen is dat je met je kind in een negatieve spiraal terecht komt. Hoe kan je deze spiraal de goede kant uit laten wijzen?
Ik raad u aan om er op te letten dat u het speelse lichamelijke contact met uw dochter weer hetzelfde laat worden als voordat de baby er was. Vaak namelijk wordt het contact tussen moeder en oudste kind meer een praatcontact met veel ge- en verboden. Het kind wordt dan nog jaloerser op de baby, die veel door moeder geknuffeld wordt, en de baby krijgt nooit op zijn kop, maar juist de oudste moet steeds rekening met de kleine houden.
Wanneer u boos wordt op het vervelende jaloerse gedrag van uw dochter, voelt zij zich nog meer alleen, terwijl ze u juist nodig heeft om met voor haar onbegrijpelijke jaloerse gevoelens om te gaan. U kunt proberen haar af te leiden en het gedrag soms ook te negeren.
Vaders kunnen een grote rol voor hun dochter spelen in deze moeilijke periode. Uw man kan praktisch helpen door uw dochter te verzorgen en met haar te spelen wanneer u met de baby bezig bent. Als uw man van zijn werk thuis komt is het belangrijk dat hij eerst met uw dochtertje speelt en dan pas met de baby aan de slag gaat. Zij heeft extra positieve aandacht nodig. Het zal haar goed doen wanneer zij zich papa's grote meid voelt, die al dingen kan die de baby nog helemaal niet samen met papa kan. Dit laatste geldt natuurlijk ook voor uw dochter en u samen.
Voordat u de baby gaat voeden is het goed om eerst uw dochtertje aandacht te geven en ook wat te drinken te geven. Maak het ook voor haar gezellig. Tijdens het voeden kunt u over de baby met uw dochtertje praten, bijvoorbeeld: 'Hij lijkt heel veel op jou, goh kijk hij lacht naar jou, hij vindt je lief, jij was ook zo'n goede drinker, en bent dat nog steeds he?'. Na het voeden raad ik u aan uw dochter op schoot te nemen en te knuffelen.
Probeer dus zo min mogelijk aandacht te geven aan het jaloerse gedrag, want juist veel aandacht voor dit vervelende gedrag, kan het versterken. Uw dochter vindt het heerlijk om met u alleen te zijn, probeer hier elke dag even tijd voor te maken (bijvoorbeeld wanneer de baby slaapt). Uw dochter krijgt dan van u aandacht zonder dat ze erom hoeft te vragen, en dat zal haar onzekerheid en jaloezie op den duur doen afnemen, waardoor ze zich minder aan u hoeft vast te klampen. Heb wel geduld, want haar gedrag duurt al ongeveer 6 maanden, en het zal een aantal maanden (ongeveer drie maanden, schat ik) duren voordat het vermindert. Succes!
