8 oktober 2004 door Ietje Heybroek
Wat te doen als een jongen van 9 aangeeft zijn biologische moeder niet meer te willen zien, te spreken of wat dan ook? Hij woont sinds twee jaar bij zijn vader, en wij wonen nu sinds twee maanden samen, met een kleine meid van 2½ (zijn zusje).
Mijn stiefzoon wil niks meer met zijn eigen moeder te maken hebben en hij noemt mij zijn nieuwe mama. Ik probeer hem duidelijk te maken dat ik niet 'zijn moeder' ben, maar dat hij er twee heeft. Ik wil ook graag dat hij weet dat ik niet de plaats van zijn eigen moeder inneem, maar dat er ruimte is voor twee moeders. Hoe maak ik hem dat duidelijk?
U vertelde dat u sinds twee maanden samenwoont. Dat is nog maar heel kort. Over het algemeen kost het vormen van een stiefgezin 4 tot 7 jaar. Hoe komt het dan dat uw stiefzoon doet alsof u zijn eigen moeder bent?
Het kan zijn dat uw stiefzoon sociaal wenselijk gedrag vertoont. Misschien denkt hij dat u het prettig vindt als hij zegt dat hij niet meer naar zijn eigen moeder wil. In dat geval bestaat de mogelijkheid dat zijn gedrag over een paar maanden verandert.
Maar er kunnen ook andere dingen aan de hand zijn. Als een kind niet meer naar zijn eigen moeder wil, dan kan dat verschillende oorzaken hebben.
Om erachter te komen wat de werkelijke oorzaak is, zou ik toch meer informatie moeten hebben. Bijvoorbeeld: zijn er voor en na de scheiding veel ruzies geweest? En hoe is er gepraat over zijn moeder? Hieronder zal ik een aantal mogelijkheden voor u nagaan.
In principe houden kinderen van allebei hun ouders, en zijn ze loyaal aan beide. Maar soms mógen ze niet van hun andere ouder houden. En in andere gevallen dénken ze dat ze niet uit mogen komen voor hun liefde, waardoor ze 'onzichtbaar' gaan houden van de andere ouder. Ze praten dan mee met de ouder waar ze wonen, terwijl ze ondertussen wel degelijk van de andere ouder houden.
Maar hoe dan ook: in al die gevallen gedragen ze zich zoals de ouder waar ze wonen het graag zou willen. Hun liefde voor de andere ouder verbergen ze dan; ze lijken die liefde te ontkennen.
In andere gevallen kan het zijn dat er veel problemen zijn geweest in het contact met de moeder, omdat zij psychiatrisch patiënt is.
Mocht dit zo zijn, probeert u dan contact te zoeken met de instantie die vroeger het RIAGG heette (tegenwoordig hebben alle RIAGG's een andere naam gekregen). Daar heeft men gespreksgroepen voor kinderen met een psychiatrische ouder (de zogenaamde KOP-cursussen).
Het kan ook zijn dat de moeder door haar eigen verleden niet goed in staat is geweest om op een adequate manier vorm te geven aan de opvoeding van haar zoon.
De spanningen die er voorheen geweest zijn, kunnen er dan voor zorgen dat uw stiefzoon zegt dat hij niet naar zijn moeder wil.
Een kind heeft een moeder en die is niet te vervangen. U kunt een heel belangrijke rol in zijn leven spelen, maar u blijft zijn stiefmoeder en niet zijn echte moeder. Uit uw vraag maak ik op dat u zich dat heel goed realiseert, en dat u daarom graag zou willen dat uw stiefzoon ook weer wat meer naar zijn eigen moeder zou trekken.
Als het u niet lukt om uw stiefzoon duidelijk te maken dat hij ook nog een 'echte' moeder heeft, dan kunt u overwegen om daar externe hulp voor in te roepen. Bijvoorbeeld in de vorm van een speltherapeut. Zo iemand kan uw stiefzoon helpen om de emoties over zijn eigen moeder, die hij ongetwijfeld heeft, door middel van spel en spelen te uiten. Dat kan hem opluchten én duidelijkheid verschaffen over de reden waarom hij zijn moeder niet meer wil zien.
