5 oktober 2007 door Saskia Nihom-Nijstad
Mijn dochter (15) is op zoek gegaan naar haar biologische vader en heeft hem gevonden. Hij blijkt in India te wonen. Hij heeft aangegeven haar graag te willen ontmoeten. Ik heb inmiddels een reis geboekt (als verrassing voor haar verjaardag) om in november naar India te gaan. Zij weet het nog niet maar nu geeft ze aan dat ze hem niet wil ontmoeten, geen behoefte aan hem heeft, etc.
Ik weet niet hoe ik hiermee om moet gaan. Het is jaren haar wens geweest om hem te ontmoeten en nu hij openstaat voor contact, wil zij niet meer. Voordat ik de reis ga annuleren, zou ik graag willen weten of zij misschien in een bepaalde (voor jullie herkenbare) fase zit.
Zo op het eerste gezicht lijkt dit een simpele vraag, maar dat is het niet. Integendeel. Het is verschrikkelijk ingewikkeld, vooral vanwege de warboel van gevoelens. Ik zal proberen om daar wat helderheid in te scheppen.
Als kinderen op zoek gaan naar een biologische ouder, hebben zij die ouder nog nooit – of in ieder geval niet bewust – meegemaakt. Dat kan leiden tot allerlei tegenstrijdige gevoelens, variërend van vreugde, verrassing en verbazing tot verwarring, angst, onzekerheid, verdriet en soms zelfs schuld en schaamte. Die gevoelens kunnen ook nog eens heel hevig zijn, zéker bij kinderen die midden in de puberteit zitten, zoals uw dochter.
In deze situatie spelen drie personen een rol: uw dochter, uzelf (als opvoedende ouder) en de vader, als biologische ouder. Al deze personen zitten in hetzelfde verhaal, maar ze beleven het alle drie op een andere manier. Dat gaat gepaard met allemaal verschillende gevoelens. En dat is precies wat het zo moeilijk maakt.
Ik kan me bijvoorbeeld voorstellen dat uzelf, als opvoedende ouder, tegelijkertijd én opgelucht, én onzeker, én geïrriteerd bent. Opgelucht omdat de biologische vader gevonden is, maar ook onzeker, omdat u zich kunt afvragen hoe belangrijk hij gaat worden voor uw dochter. Ook bent u mogelijk geïrriteerd dat uw dochter uw leuke plannetjes, die nota bene leuk bedoeld waren voor háár, in het honderd laat lopen. Erg verwarrend allemaal.
En dan de biologische vader, die zijn dochter misschien nog nooit gezien heeft, of alleen toen ze heel klein was. Hij zal zich waarschijnlijk verrast en verbaasd voelen, maar ook onzeker, net als u. "Is mijn kind mij gaan zoeken? Wat overkomt me nu? Dit had ik niet verwacht. Hoe moet ik nu omgaan met mijn rol als ouder?" Misschien schaamt hij zich, of voelt hij zich ineens schuldig omdat hij er tot nu toe niet is geweest voor zijn kind. Ook bij hem spelen dus allerlei emoties door elkaar heen.
Tot slot uw dochter. Die is op zoek gegaan naar haar niet aanwezige biologische ouder en dan is hij er ineens. Dat is schrikken! Sterker nog: dat is dood-eng! Haar fantasie wordt werkelijkheid. Jarenlang heeft ze als kind zitten fantaseren over haar afwezige vader, en plotseling is hij binnen haar bereik. "Moet ik dit nu prettig vinden of niet? Wat vind ik van mijn vader? Hoe vindt hij mij? Lijk ik op hem? Waarom is hij bij mij en mijn moeder weggegaan? Waarom woont hij zover weg? Wil ik hem wel zien? Ben ik nog wel loyaal aan mijn moeder als ik mijn vader ontmoet en als ik hem dan nog leuk ga vinden ook? Wat dan?"
U mag niet onderschatten hoe diepgaand de loyaliteit van een kind ten opzichte van zijn of haar ouders is, en hoe moeilijk dit voor een kind kan zijn. Ieder kind is loyaal aan zijn ouders, meestal tot in lengte van dagen. Andersom hoeft dit helemaal niet altijd het geval te zijn. Kinderen zijn op zoek naar de liefde van de beide ouders, wat er ook gebeurt. En die zoektocht kan soms een leven lang duren.
Uw dochter is loyaal aan u en mogelijk aan haar stiefvader, als die er is (u vertelde daar verder niets over). En dan komt daar nu haar loyaliteit aan haar 'echte' vader bij. Dat is echt niet gemakkelijk voor haar. Heel ingewikkeld zelfs. Ze heeft dus tijd nodig om al haar gevoelens een plek te geven.
Ik kan niet bij uw dochter naar binnen kijken, maar u misschien wel. In ieder geval kunt u haar helpen door haar gevoelens te benoemen en te vragen wat zij voelt en wat voor haar het lastigst is. Dan komt er een gesprek op gang, en kunnen jullie met elkaar al jullie verschillende emoties en de bijbehorende gevoelens delen.
Let op: u kunt het niet allemaal voor haar weten en oplossen, al wilt u dat wel graag, waarschijnlijk. Het is normaal als u dat zou willen, maar het is niet nodig. Uw dochter kan het heel goed zelf!
Door haar emoties te benoemen erkent u haar gevoel en dát is voor uw dochter het belangrijkst. Dan weet ze dat u achter haar staat, welke beslissing zij ook neemt.
En hoe moet het nu verder met die reis? U wilde er een verrassing van maken, maar dat is niet handig. Daar is het gewoon té ingrijpend voor. Naar India gaan om je biologische vader voor het eerst te ontmoeten is echt van andere orde dan het organiseren van een surprise party (wat veel mensen óók niet prettig vinden, trouwens).
Dus: vertel uw dochter gewoon dat u voor haar een reis heeft geboekt, en zeg haar dat u haar daar een plezier mee wilde doen. Haal het verrassings-element eruit. U bedoelt het heel erg goed, maar dit leent zich gewoon niet zo goed voor een verrassing.
Bespreek samen met haar of u de reis nu wel of niet moet annuleren. Laat haar zelf beslissen wat ze wil en behandel haar als een bijna volwassen dochter, die zélf op zoek is gegaan naar haar vader, en die van u de mogelijkheid krijgt om zélf te beslissen of zij hem wel of niet of op een ander tijdstip wil gaan opzoeken.
Ze weet waar hij woont en ze gaat naar hem toe als ze daar klaar voor is. En geen moment eerder. Geef haar de ruimte. Doe het rustig aan. Laat haar zelf voelen en bedenken op welk moment het voor haar het beste is om haar vader te gaan zien.
Veel succes samen!
