18 april 2003 door Jeroen Aarssen
Sinds de geboorte van onze oudste dochter (nu bijna 2½ jaar) spreken mijn man en ik Fries met haar. Ik ben van huis uit Fries-talig, maar mijn man is dit niet en het begint hem nu steeds meer moeite te kosten om volledig Fries met haar te spreken aangezien hij de taal niet helemaal machtig is.
Nu, met de komst van ons tweede kind, vragen we ons af of het nog mogelijk is om – wat mijn man betreft – te switchen naar het spreken van Nederlands.
Ikzelf wil graag mijn eigen taal met de kinderen blijven spreken. Onderling probeer ik zoveel mogelijk Fries met mijn man te spreken en hij spreekt Nederlands met mij.
Wat is nu wijsheid? Mijn dochter is immers gewend om door mijn man aangesproken te worden in het Fries. Het Nederlands begrijpt ze nog niet echt goed, maar ze hoort en ziet het natuurlijk wel overal om haar heen.
U vraagt of uw man nu nog van taal kan veranderen. Jazeker, dat kan. Het is heel goed mogelijk dat uw man nu overschakelt op het Nederlands als hij met uw dochtertje praat.
Kinderen zijn over het algemeen uitstekend in staat om te wennen aan andere patronen in de opvoeding. Dat geldt ook wanneer een ouder besluit een andere taal te gaan praten. Het valt alleen niet te voorspellen hoe gemakkelijk (of hoe moeilijk) die overgang zal verlopen. Dat verschilt sterk per kind.
Ik vind het overigens wel belangrijk als ouders zich realiseren wat de gevolgen zijn van de keuzes die ze maken voor een bepaalde "taalstrategie".
Dat klinkt heel zwaar, maar als ik uzelf als voorbeeld mag nemen: om een of andere (en ongetwijfeld goede) reden heeft u – al dan niet bewust – gekozen voor het Fries als gezinstaal. Voor u als Friezin is dat niet vreemd, maar voor uw man is de keuze opvallend te noemen. Hij spreekt geen Fries van huis uit en ik begrijp dat hij soms moeite heeft Fries te praten met uw dochtertje.
Dat uw man moeite heeft om Fries te praten met uw dochtertje is op zichzelf niet erg of verwonderlijk. Het is altijd lastig tegen je kind te praten in een taal die je matig beheerst.
Vergelijk de situatie met die van Turkse en Marokkaanse ouders die vaak te horen krijgen dat ze thuis maar Nederlands moeten praten, omdat dat zo goed voor het kind is, zeker voor later op school. Een goed advies, maar alleen als de Nederlandse taalvaardigheid van de ouder op peil is. Met "verkeerd" Nederlands taalaanbod schiet een kind echt niet veel op.
Kortom: in uw gezin lijkt mij de keuze voor twee talen (Fries en Nederlands) voor de hand te liggen. Uw dochtertje zal eraan moeten wennen. En de ervaring leert dat ze dat uiteindelijk ook zal doen.
Veel succes!
