24 oktober 2008 door Aleid Grijpma
Toen mijn dochter 5 maanden oud was, gingen haar vader en ik uit elkaar. Toen ze ongeveer 2½ jaar was, kreeg ik vermoedens van incest door haar vader. Ik heb aangifte gedaan maar gezien haar leeftijd was dit moeilijk hard te maken. De rechtbank beperkte zich tot: "vermoedelijk misbruikt door haar vader".
Ze heeft natuurlijk verder geen contact meer met haar vader gehad, uitgezonderd toen ze 10 jaar was en hij ons op het spoor was gekomen. Mijn dochter wilde echter geen contact meer omdat de vader weinig tot geen interesse in haar toonde.
De problemen begonnen toen ze 12 was en naar de middelbare school ging. Ik heb destijds aangifte bij de politie moeten doen omdat ze op MSN chatte met een man, over seksueel getinte onderwerpen. Mijn dochter ging niet in op zijn voorstellen maar wilde wel bijna met hem afspreken. De man is opgespoord en bleek 37 te zijn.
Ik dacht dat ze ervan geleerd had, maar na korte tijd begon ze weer te chatten met een veel oudere knul. Ik heb hem weten te mailen en gewaarschuwd omdat mijn dochter nog minderjarig was. Verder heb ik direct MSN geblokkeerd en van de computer verwijderd.
Mijn dochter was "op afstand verliefd", en zag niet in dat dit niet echt was! Daarna begon ze zichzelf te krassen. Ze is hiermee, godzijdank uit eigen beweging, naar het schoolmaatschappelijk werk gegaan die haar doorverwezen naar Jeugdzorg. Ze heeft toen een assertiviteitstraining gevolgd via de Jutters van Jeugdzorg. Dit heeft haar enigszins geholpen om van zich af te bijten.
Vervolgens werd ze "verliefd" op de gymleraar op school.
Toen ze 16 was, kreeg ze een baantje bij AH. Na een jaar vertelde ze mij dat ze overgeplaatst werd naar een ander filiaal omdat ze daar ervaren krachten nodig hadden. In eerste instantie vond ik dat aannemelijk. Maar omdat er ook nieuwe (onervaren) krachten werden aangenomen, kreeg ik argwaan.
Toen ze al bij het nieuwe filiaal werkte, heb ik haar oude werkgever gemaild met de vraag waarom mijn dochter daar weg moest. Ze had het er immers naar haar zin, deed haar werk goed, enz. Tot mijn grote schrik belde de filiaalmanager mij de volgende dag met de mededeling dat de echte reden was dat mijn dochter al vrij kort na haar indiensttreding brieven en e-mails aan hem stuurde, met de mededeling dat ze verliefd op hem was. Ze heeft toen diverse waarschuwingen en gesprekken gehad maar ze bleef ermee doorgaan. Zelfs toen de filiaalmanager een maand op vakantie was, heeft ze ook zo'n brief aan zijn plaatsvervanger gestuurd.
Ik heb er uren met haar over gepraat, en ben tot de conclusie gekomen dat ze een vertekend beeld heeft van relaties. Ze vindt jongens van haar eigen leeftijd kinderachtig. Verder denkt ze dat als je een jongen ontmoet, het voor jaren is. Liever nog: voor het leven. Ik legde haar uit dat als je zo jong bent, je eerst experimenteert en dat je zelden trouwt met de eerste de beste.
Ze leeft naar mijn idee in een droomwereldje, los van de werkelijkheid. Ze heeft ook weinig vrienden, gaat nooit uit, en heeft één goede vriendin van Iraneese afkomst. Dat meisje is heel lief maar wil niet uit terwijl mijn dochter dat heel graag wil. Van mij mag ze, ze heeft er de leeftijd voor.
Op dit moment doet ze VWO en ze zit nu in de examenklas. Ik ben daar best trots op maar ze komt niet uit haar isolement omdat de meesten uit haar klas niet uitgaan.
Wat moet ik doen? Moet ze professionele hulp hebben of gaat dit vanzelf over? Straks gaat ze studeren. Valt ze dan op haar docenten? Kortom: wat is er aan de hand?
Wat goed dat u zo sterk betrokken bent bij uw dochter! Maar anderzijds: een meid van 17 heeft natuurlijk ook het recht om zich zelfstandig te ontwikkelen en volwassen te worden. Fouten maken hoort daarbij. Sterker nog: fouten maken is nodig om ervan te leren. En bedenk dat u niet altijd op haar kunt blijven passen, zeker als ze binnenkort het huis uit gaat...
Hieronder zal ik uw vragen in omgekeerde volgorde behandelen. Dus eerst wat er aan de hand zou kunnen zijn, en dan wat er eventueel zou moeten gebeuren.
Toen ik uw verhaal las, dacht ik wel: "Dit is echt neurotische problematiek. Het meisje is op zoek naar een vaderfiguur die ze niet gehad heeft, en raakt verliefd op iedere oudere man die aardig tegen haar doet. Of ze zoekt bewust oudere mannen op omdat ze het gevoel van waardering dat ze nodig heeft, niet vindt bij jongens van haar eigen leeftijd."
Of het (eventuele) seksueel misbruik waarover u vertelde de oorzaak hiervan is, kan ik niet zeggen. Weet zij zelf trouwens van de vermoedens die u had, en de beschuldiging die daaruit volgde? En weet ze waarom ze geen contact meer heeft met haar vader? Praat ze überhaupt wel eens over een eventuele behoefte om toch contact te hebben met haar vader, of over hoe het is dat een vader zomaar wegvalt en mogelijk niet geïnteresseerd in je is? Dat soort gesprekken is wel belangrijk.
Verder vroeg ik mij wat voor mannen er in haar leven waren die een mogelijke vaderrol voor haar konden vervullen. Of waren die er helemaal niet? Voor kinderen in het algemeen, en opgroeiende meisjes in het bijzonder, is het namelijk heel belangrijk om een vaderfiguur in de buurt te hebben. Bij gebrek aan een echte vader kan dat bijvoorbeeld ook een opa, een buurman, of een goede vriend van de moeder zijn.
Ik breng dit ter sprake omdat u het idee heeft dat uw dochter een vertekend beeld heeft van relaties. Maar hoe komt zij daar dan aan, vroeg ik mij af. Welke voorbeelden heeft zij zelf in haar leven gehad? Kinderen kunnen een vertekend beeld krijgen door hun eigen fantasieën, maar ze kunnen zich ook baseren op wat ze zelf hebben meegemaakt.
Dat haar beeld van relaties niet zo realistisch is, vind ik eigenlijk niet erg. Ze heeft nog alle tijd om te ontdekken hoe het werkt. Maar wat ik wel zorgelijk vind, is dat ze voortdurend brieven en e-mails bleef schrijven naar die filiaal-manager, die toch duidelijk aangaf daar niet van gediend te zijn. Kennelijk kon ze de signalen niet oppakken dat de liefde niet wederzijds was, waardoor ze hardnekkig door bleef gaan.
Er kunnen dan twee dingen aan de hand zijn. Ofwel ze ziet écht niet wat er gebeurt, ofwel ze ontkent het en doet alsof het er niet is. Beide opties zijn even problematisch. Dan ga je je inderdaad zorgen maken (zoals u zelf al doet) hoe dat verder moet gaan. Het kan leiden tot allerlei teleurstellingen in de toekomst, waarbij je je kunt afvragen hoe ze die zal verwerken.
Tot zover uw laatste vraag, wat er aan de hand zou kunnen zijn. Dan de vraag wat er zou moeten gebeuren. Ik denk dat uw dochter zeker baat zou kunnen hebben bij therapie, om de dingen die er tot nu toe gebeurd zijn in haar leven op een rij te krijgen, en te snappen waarom ze doet zoals ze nu doet. Ze moet dat echter wel zelf willen. En om er echt wat aan te hebben, moet ze ook bij voorbaat al wat inzicht in zichzelf hebben. Of dat het geval is, kan ik op basis van datgene wat u vertelde, niet beoordelen.
Ik zou u willen adviseren om mijn reactie met haar te bespreken, inclusief de link met haar verleden. Ook kunt u haar eerlijk zeggen dat u zich zorgen maakt over de manier waarop ze zich verder zal ontwikkelen. Soms zijn kinderen daar best gevoelig voor, soms ook niet. In het eerste geval zal ze de therapie-suggestie misschien een goed idee vinden, in het tweede geval niet. Maar dan kan ze het altijd later nog doen, als ze in de problemen mocht raken.
Succes ermee!
