11 april 2008 door Justine Pardoen
Laat ik maar meteen met de deur in huis vallen; gisteravond ben ik erachter gekomen dat mijn dochter van bijna 12 jaar vreselijk scheldt via de MSN. Ik kreeg namelijk een e-mail hierover van de moeder van het gepeste meisje (dit zijn vroegere kennissen). Ik ben erg geschrokken. Ik had dit nooit van mijn dochter verwacht en voel diepe schaamte.
Het ergste vind ik nog dat dit bijna onder mijn eigen ogen is gebeurd. De laptop met internet staat in de huiskamer!
Vanmiddag wil ik haar confronteren met haar gedrag. Ik wil haar de bewuste e-mail laten lezen en wil daarna weten waarom ze dit doet. Verder denk ik eraan haar te straffen door haar een bepaalde tijd niet op internet te laten (behalve het opzoeken van info voor school natuurlijk).
Is deze aanpak de juiste? Zal ik haar ook de sites laten lezen die ik net bezocht heb, waaronder Internet-opvoeding van 9-13, communiceren via het net op Mijn Kind Online?
Ik zit behoorlijk met deze kwestie in mijn maag en hoop op een snel en doeltreffend antwoord.
U heeft ontdekt dat uw dochter zich onaardig gedraagt via internet, doordat de moeder van het gepeste meisje u benaderd heeft. Het is heel goed dat die moeder dat gedaan heeft. Want doordat zij en u zich hier nu mee gaan bemoeien, krijgen beide kinderen de kans om te leren van hun gedrag.
Dit kunt u ook tegen de moeder zeggen, zodat jullie niet het gevoel hebben tegenover elkaar te staan. Zij zal het ook wel moeilijk gevonden hebben u te benaderen. Net zo moeilijk als u het vindt om hiermee om te gaan.
Hieronder zal ik uitleggen waarom kinderen op MSN vaak zo bot met elkaar omgaan, en wat u er als ouder aan kunt doen.
Vrijwel alle kinderen vliegen uit de bocht op MSN. Dat heeft te maken met het medium. Je ziet de ander nu eenmaal niet in de ogen (tenzij je ook een webcam aan hebt staan, maar dan gaat het ook lang niet zo snel mis), waardoor je niet onmiddellijk getuige bent van het effect van je woorden.
Daarnaast ben je 'afgeschermd' van de ander: hij of zij kan je niets maken. Ook volwassenen kennen dat gedrag. Denk bijvoorbeeld aan de manier waarop mensen zich soms in het verkeer gedragen, als ze veilig in hun auto zitten.
Voor kinderen is MSN extra moeilijk, omdat het 'hogere-school sociaal gedrag' vereist. Bij sociaal gedrag in het algemeen moet je je voortdurend verplaatsen in degene met wie je communiceert. Je verplaatsen in anderen is sowieso al moeilijk voor kinderen, maar als je ze niet ziet is het nog veel moeilijker.
Als je meteen zou zien hoe de ander gekwetst wordt door jouw gedrag, dan stop je daar eerder mee dan wanneer je dat niet ziet. Tenzij je de ander echt opzettelijk wilt kwetsen.
Dat is dan ook het eerste wat u in een gesprek met uw dochter moet uitzoeken. Wat is er nou precies gebeurd? Is het een uit de hand gelopen onhandigheid, of is het echt pesten? En gaat het ook door buitenshuis? U vertelde niet of uw dochter en dat andere meisje ook samen op school zitten, maar als dat zo is, en het pesten ook doorgaat op school, dan is er meer aan de hand dan een uit de hand gelopen MSN-gesprek en moet ook de school erbij betrokken worden.
Wat er precies gebeurd is, kunt u zien als de gespreksgeschiedenis aanstond. Dan kunt u samen de chat-gesprekken teruglezen.
Maar hoe dan ook: laat haar uitleggen wat er gebeurd is en hoe het zo ver heeft kunnen komen dat zij is gaan schelden. Oordeel niet te snel, maar laat haar vrijuit vertellen. Onderbreek haar alleen om dingen te verduidelijken als u iets niet goed begrijpt.
Als blijkt dat ze eigenlijk niet beseft heeft wat de kracht van haar woorden via MSN is, en als ze spijt heeft, dan kunt u het bij dat gesprek laten. Nog meer straf is dan wellicht te erg, waardoor ze de neiging zou kunnen ontwikkelen zich stiekem te gaan gedragen om uw straf te ontlopen. Het gaat er nu om dat ze leert van wat ze gedaan heeft.
Leg uit dat zij verantwoordelijk is voor wat haar woorden doen bij een ander. Dat ze moet leren om rekening te houden met de gevoelens van anderen, ook al zijn die niet zichtbaar. En dat alles wat ze doet in contact met anderen, gevolgen heeft. 'Volwassen worden' betekent dat je dat kunt inschatten, dat je er rekening mee houdt, en dat je je leert beheersen. Als je de keuze hebt, moet je niets doen waarmee je een ander ongelukkig maakt!
Op de site van de VPRO kunt u de Tegenlicht-documentaire Ik en het web terugkijken. Daarin ziet u dat alle kinderen dit vreemde gedrag vertonen, waarbij ze online gemakkelijker nare dingen (of zelfs heel nare dingen) tegen anderen – en over anderen – zeggen dan offline.
U kunt die documentaire eventueel samen met uw dochter bekijken, erover praten, en de wens uitspreken dat ze nu geleerd heeft hiervan. U kunt daaraan toevoegen dat u hoopt dat als háár zoiets overkomt, ze ook niet meteen in de stress hoeft te schieten. Anderen maken dezelfde fouten als zij, en moeten ook nog leren hoe het werkt. Zij is niet de enige.
Tot slot kunt u haar vragen spijt te betuigen jegens het andere meisje. U kunt haar laten kiezen: een brief schrijven (dus geen e-mail!) of het zeggen in een gesprek. Vraag haar waarom ze het een kiest en niet het ander. En probeer daarmee dan weer wat lucht te krijgen in uw gesprek.
Als ze kiest voor de brief: vertel dan dat dat inderdaad gemakkelijker is, juist omdat ze dan de ander niet in de ogen hoeft te kijken. Maar dat dat in dit geval wel heel begrijpelijk is. Het getuigt echt van veel lef om iemand spijt te betuigen als je oog in oog staat, en soms is je schaamte daarvoor te groot. Als ze wel kiest voor het gesprek, prijs haar dan, juist omdat ze daarvoor gekozen heeft!
Maak een afspraak binnen welke perioden ze haar excuses aanbiedt. Check daarna (eventueel bij de andere moeder) of ze dat inderdaad gedaan heeft en of het in orde is voor het andere meisje.
En voor de volledigheid: als u denkt dat er meer aan de hand is dan een eenmalig uit de hand gelopen scheldpartij via MSN, dan moet u andere maatregelen nemen. Schakel in dat geval de school in voor hulp.
Succes ermee!
