23 december 2004 door Ietje Heybroek
Binnen drie weken nadat hij verteld had dat hij verliefd was op een ander, trok mijn man in bij zijn vriendin. Dat was in maart van dit jaar. Sindsdien heeft hij het contact tussen hem en mij verbroken. Er worden alleen nog gesprekken gevoerd over de scheiding, verder wil hij nergens over praten. Ruzie hebben we nooit gehad, niet ervoor, niet erna.
Met de kinderen (10, 13 en 15) is de gebruikelijke bezoekregeling getroffen (een weekend in de twee weken). In het begin vonden de kinderen het natuurlijk erg spannend en lieten ze zich van hun beste kant zien. Inmiddels is het nieuwtje eraf en komen er spanningen.
Waar ze vooral mee kampen is het gevoel dat de vriendin van mijn ex zich overal mee bemoeit en voortdurend tussen hen en hun vader in staat. Ze vinden haar nog wel aardig, maar wijzen haar steeds meer af. In gesprekken die zij daarover met hun vader voeren, benadrukt hij ook voortdurend dat hij nu eenmaal voor zijn vriendin heeft gekozen en dat ze het moeten nemen zoals het is. Ondertussen vertelt hij ook dat de kinderen voor hem het belangrijkste zijn.
Ik sta op het standpunt dat ze dit in principe met elkaar moeten uitvechten. Toch is dit nauwelijks vol te houden omdat ze er steeds meer problemen mee krijgen: slapeloosheid, boze buien, veel verdrietige momenten, en slechte concentratie op school. De spanningen reageren ze bij mij af.
Ik heb mijn ex voorgesteld om er samen met de kinderen over te praten, maar zoals gezegd: hij weigert elk gesprek. In zijn ogen is er ook niets aan de hand. Signalen die de kinderen zelf hierover afgeven, negeert hij. Ik heb het idee dat hij zijn kop in het zand steekt en niet onder ogen wil zien welk proces zijn kinderen doormaken en wat een stiefsituatie voor hen betekent.
Zelf heb ik het gevoel dat hij niet alleen als partners, maar ook als ouders bezig is te scheiden. Hij geeft aan zich machteloos te voelen omdat hij ze zo weinig ziet. Maar van het aanbod om de kinderen vaker op te halen en meer deel uit maken van hun dagelijkse leven maakt hij geen gebruik. Dat maakt het alleen maar verwarrend voor ze, zegt hij dan.
Ik wil mijn kinderen helpen, maar hoe?
Om te beginnen wil ik mijn bewondering uitspreken voor de manier waarop u met deze moeilijke situatie omgaat. U ziet en beschrijft heel helder wat er gebeurt, waarbij u zich niet of nauwelijks laat meeslepen door de woede en het verdriet die u ongetwijfeld zult voelen. U stelde zelfs voor om de kinderen vaker naar hun vader te laten gaan, wat maar weinig in de steek gelaten moeders in zo'n situatie kunnen opbrengen... Dat getuigt van moed, vastberadenheid en veel liefde voor uw kinderen.
Hieronder zal ik eerst iets meer vertellen over datgene wat er in het hoofd van uw kinderen zou kunnen omgaan. Daarna zal ik antwoord proberen te geven op uw praktische vraag, hoe u ze het beste kunt helpen.
Voor kinderen kan een scheiding heel traumatisch zijn. Ze beseffen dat hun ouders niet meer bij elkaar blijven (hoewel voor jongere kinderen dat besef pas veel later kan komen). Een belangrijke stress-factor is dat de kinderen niet zelf gekozen hebben voor deze ingrijpende verandering van hun leefomgeving. De beslissing is volkomen buiten hun om gegaan. Daarnaast wordt het beeld dat zij van hun gezin hadden, ruw verstoord. Ze zijn niet meer een gelukkige familie. Ook zien ze waarschijnlijk een moeder die verdriet heeft, vanwege de plotselinge scheiding. En opeens is er een lege plek aan tafel.
Dit alles geeft de kinderen veel verdriet. Ze hebben het idee dat ze een ouder een beetje verloren hebben. En soms kunnen ze denken dat dit ook met de andere ouder kan gebeuren. Ook kunnen ze zich afvragen wat hun plaats is in het hart van hun vader, nu hij een nieuwe vriendin heeft, en nu hij aangegeven heeft hen niet vaker dan eens in de twee weken te willen zien.
Het gevoel dat u zo mooi beschreef, dat uw ex-man niet alleen bezig is te scheiden van u als partner, maar ook van u als mede-ouder (van zijn eigen vaderschap dus), zullen uw kinderen ongetwijfeld ook ervaren. En dat is geen prettig gevoel. Zeker als de nieuwe vriendin van hun vader zich er ook nog eens tussen lijkt te willen wurmen (ook al doet ze dat misschien met de beste bedoelingen, en is het eerder onhandigheid dan kwade opzet.)
Wat de nieuwe vriendin (lees: stiefmoeder) betreft, en haar verhouding tot de kinderen: dat is voor iedereen een kwestie van – langdurig – wennen. Zoals ik al vaker beschreven heb, duurt de vorming van een stiefgezin ca. 4-7 jaar. U merkte dus terecht op dat uw kinderen een proces doormaken.
Ik denk dat u uw kinderen het beste helpt door er gewoon voor ze te zijn. Ze hebben u nodig. En voor de zekerheid (misschien vertel ik iets wat u al lang weet en al lang in praktijk brengt): probeer om niet over de vader te oordelen of slecht over hem te spreken waar de kinderen bij zijn. Anders komen ze in een loyaliteits-conflict, wat de situatie nog zwaarder voor ze zou maken. Want wat er ook gebeurt: het blijft hun vader.
Verder zou het fijn zijn als ze met u kunnen praten over hun verdriet en hun gevoelens, ook al komen die gevoelens er heftig uit. Ik kan me voorstellen dat het zwaar voor u is om de boze buien bij u thuis te krijgen, maar aan de ander kant is het wel een (goed) teken dat ze zich bij u veilig voelen. Ze durven bij u te huilen, boos te zijn en verdriet te hebben. Hoe moeilijk dat voor u ook is, want u zit natuurlijk ook nog met uw eigen verwerkingsproces.
Mocht u na verloop van tijd vinden dat het té slecht gaat met uw kinderen, en dat u zelf te weinig kunt doen, dan zou ik naar de huisarts gaan, uw zorgen vertellen, en om raad vragen. U kan eventueel doorverwezen worden naar een hulpverleningsinstantie of een zelfstandig gevestigd therapeut.
Ik wens u sterkte en hoop dat u ondanks alles gezellige feestdagen heeft, samen met de kinderen.
