11 november 2005 door Annelou de Vries

Mijn zoon is niet meer te handhaven. Wat moet ik doen? (15 jr)

Ik ben een bewust alleenstaande moeder van een zoon (Tom) van 15 jaar. Ikzelf ben over-protective; hierdoor kwamen er zo min mogelijk vriendjes van Tom over de vloer.

Op 4-jarige leeftijd vertoonde Tom een lichte cognitieve achterstand. Toen hij 6 jaar was, vertoonde hij de eerste verschijnselen van het Tourette-syndroom, dit werd ook vastgesteld. Tom kreeg last van tics; ook vocale tics en dwangmatige handelingen.

Toen Tom 6 jaar was, ben ik gaan samenwonen met mijn vriendin, met wie ik daarvoor een LAT-relatie had. In die werd Tom veel gepest op school. Het pesten werd daar niet goed onderkend.

Toen Tom aan het eind van groep 7 absoluut niet op het verwachte niveau bleek te functioneren, heb ik besloten hem over te plaatsen naar een andere school. Zijn gedrag werd steeds problematischer, wat zorgde voor spanningen tussen mij en mijn vriendin. Op de nieuwe school wisten ze ook niet echt raad met Tom. Hij kreeg verkeerde vrindjes en in zijn vrije tijd haalde hij allerlei ongein uit. Na groep 8 is besloten om hem een jaar op het leerwegondersteunende onderwijs te doen.

Tom had toen in ieder geval een sociaal-emotionele achterstand. Maar ook op cognitief gebied viel er nog wel wat in te halen. In dat jaar escaleerde er steeds meer. Zowel ik als mijn vriendin hadden Tom niet meer in de hand.

Toen hij 13 was, besloot Tom contact te zoeken met zijn biologische vader. Dat lukte, maar het bleef bij een eenmalige ontmoeting. Toms vader is getrouwd, heeft drie kinderen en wil niet dat Tom deel uitmaakt van zijn huidige bestaan. Tom is hierdoor erg teleurgesteld.

Pas geleden is Tom naar een danceparty gegaan en heeft hij geëxperimenteerd met pillen. Toen hij thuis kwam, is hij volledig door het lint gegaan. Hij was zeer agressief en heeft de voordeur ingetrapt.

De maat is nu in ieder geval vol bij mij. Weten jullie misschien wat ik moet doen? Hoe zou ik hem eventueel kunnen begeleiden thuis?

Antwoord

Dat was een heel verhaal, wat u vertelde over uw zoon. Het meeste ging over zijn ontwikkeling op jongere leeftijd; kennelijk vermoedt u een verband met zijn huidige gedrag. Uw beschrijving daarvan beperkte zich echter tot een agressief incident onder invloed van psychoactieve pillen.

U zegt dat de maat nu vol is, dus waarschijnlijk doet Tom meer dingen die u niet prettig vindt. De eerste vraag die dan bij mij opkomt, is of u ook eerder hulp heeft gehad? Er zijn zoveel aanleidingen geweest...

Twee verklaringen

Omdat u vertelde dat u samen met uw vriendin al langere tijd de grip op uw zoon kwijt bent, en de situatie een opeenstapeling van problemen lijkt, kan ik wel twee verklaringen geven waar het agressieve gedrag waarschijnlijk vandaan komt, maar is het onmogelijk om u een goed advies te geven hoe hiermee nu om zou moeten gaan. Ik adviseer u dus in ieder geval om professionele hulp te zoeken.

De eerste verklaring voor de agressie van uw zoon is de invloed van de pillen die hij op het feest geslikt heeft. Vaak gaat het om amfetamine-achtige stoffen die als pepmiddel dienen. Ze zorgen ervoor dat er de hele nacht door gedanst kan worden, maar ook dat er vaak heftig gereageerd wordt. Het gedrag wordt er 'losser' door en het kan een onvoorstelbare agressie veroorzaken.

De tweede oorzaak van de agressieve reactie op de pil van uw zoon is dat het een uiting is van de moeite die hij al zijn hele leven heeft met het in banen leiden van zijn emoties. U vertelde immers dat hij thuis al heel lang moeilijk gedrag vertoont. En ook op school wisten ze zich geen raad met hem.

Gilles de la Tourette

U vertelde dat uw zoon ook vocale en motorische tics heeft gehad en dat er zelfs de stoornis van Gilles de la Tourette is gediagnosticeerd. Ik weet niet of hij daar nu nog last van heeft, maar moeilijk, impulsief en agressief gedrag kán hierbij voorkomen. Ook leerproblemen en emotionele problemen komen voor bij tics.

Ieder kind moet leren om gevoelens van boosheid niet direct in agressie om te zetten, maar even geduld te tonen, je in te houden, erover te praten, of andere manieren te vinden om ermee om te gaan. Voor kinderen die tics hebben (die per definitie haast oncontroleerbaar zijn), kan het extra lastig zijn om een gevoel van controle over emoties en gedrag te ontwikkelen.

Snel hulp krijgen

Meestal is de kortste weg om snel hulp te krijgen: raad vragen bij een persoon of instelling waar u al eerder geweest bent en die uw zoon en uw situatie nog kent. In uw geval zou het kunnen gaan om degene die de diagnose Gilles de la Tourette gesteld heeft, of degene die zijn cognitieve en emotionele achterstanden heeft vastgesteld.

Als dit geen optie is, zou ik contact zoeken met Bureau Jeugdzorg en de situatie daar voorleggen. Zij bieden allerlei directe opvoedingsondersteuning en kunnen samen met u nagaan of het nodig is om ook een kinderpsychiater in te schakelen. Vaak hebben zij ook goede contacten met de verschillende scholen en zicht op de jeugdcultuur in de regio.

Veel succes er mee!