24 juni 2005 door Annelou de Vries
Mijn dochter Lies (17 jaar) heeft gedragsproblemen. Als haar even iets niet aanstaat, wordt ze verschrikkelijk kwaad en scheldt ze me uit voor de ergste dingen. Ze gooit dan alles van de muren, foto's worden verscheurd, en ze wordt heel agressief tegenover mij en mijn man. Ze heeft zelfs al een keer met een mes voor me gestaan.
Nu laat ik haar gewoon haar gang gaan in huis en zeg ik maar niks meer. Ze bepaalt nu zo'n beetje alles.
Aangezien ik ook nog twee jongere dochters heb van 14 en 11 jaar, vind ik dit allemaal heel moeilijk.
Elke keer als Lies zo'n kwade bui heeft, stuur ik mijn andere twee dochters naar de buren en ga ik zelf meestal naar mijn kamer en doe de deur op slot. Aangezien het steeds erger wordt, ben ik nu soms genoodzaakt de politie erbij te halen. Die proberen haar dan uit huis te halen en na veel strubbelingen kunnen ze haar dan meenemen naar het bureau.
Als ze op het bureau is, is ze helemaal gek. De GGD komt dan kijken wat ze met haar moeten, en die zeggen dan dat ze meteen in crisisopvang moet. Maar dat moet de GGZ dan nog weer controleren en aangezien ze na een paar uurtjes weer veel rustiger is geworden, vindt de GGZ dat niet nodig en moet ze maar weer naar huis.
Ik ben nu opzoek naar kamers voor haar, maar dat is zo duur... dat kan ik niet betalen.
Ik kan geen kant meer op. Ik ben gewoon bang voor haar. Maar aangezien ze al 16 is geweest, kan ik haar niet meer gedwongen op laten nemen. Wat moet ik nu? Ik, mijn man, en mijn andere twee dochters gaan er gewoon kapot aan. Weten jullie wat ik moet doen?
De situatie met uw dochter thuis is wel erg uit de hand gelopen. De vraag die direct bij mij opkomt, is hoe het zo ver heeft kunnen komen. Waarschijnlijk is dat een lang verhaal en onder andere hoop ik dat ooit eerder geprobeerd is om hulp in te schakelen.
De crisismomenten met politiebezoek thuis, en de betrokkenheid van de GGD en de GGZ op het bureau, leiden in ieder geval niet tot verbetering. Ouders en familieleden kunnen zich daardoor erg in de steek gelaten voelen door de hulpverlening. Ik kan me dus heel goed voorstellen dat u het gevoel heeft geen kant meer op te kunnen.
De situatie is eerlijk gezegd te moeilijk om zonder verder onderzoek, vanaf deze afstand, en zonder ook maar iemand gezien of gesproken te hebben, precies te kunnen vertellen wat u moet doen. Ik hoop dat u daar begrip voor heeft. Maar wat ik wel kan doen, is in zijn algemeenheid vertellen hoe dit soort dingen werken.
Misschien kan het u helpen als u begrijpt hoe de verschillende instanties die u noemde te werk gaan, wat een gedwongen opname eigenlijk betekent en hoe een uithuisplaatsing werkt. Zodat u weet wat de mogelijkheden en onmogelijkheden zijn, en zelf de nodige beslissingen kunt nemen.
Allereerst de politie. Die is er om de openbare orde te handhaven. Oftewel: als dingen volledig uit de hand lopen, kunnen ze ervoor zorgen dat op dat moment de rust terugkeert. Voor het wegnemen van de oorzaak van zo'n crisis is de politie natuurlijk niet toegerust en ook niet bedoeld.
Als het vaker dan eens nodig is dat de politie bij iemand moet komen, dan zullen ze aandringen op een oplossing die ervoor zorgt dat er niet steeds opnieuw van deze situaties ontstaan.
Bij de politie kan ook aangifte gedaan worden van overtredingen van de wet. Dus als uw dochter u bedreigt, of als ze de situatie in huis op een andere manier onveilig maakt, dan zou u daar aangifte van kunnen doen. Een rechter zou haar dan kunnen veroordelen volgens het jeugdrecht. Dat kan in het uiterste geval nodig zijn. Meestal wordt echter geprobeerd om de steeds oplopende conflicten op een andere manier op te lossen.
De GGD (die algemene geneeskundige diensten en/of gezondheidsdiensten voor de gemeente uitvoert) wordt door het politiebureau ingeschakeld om een eerste beoordeling te geven van wat er aan de hand is.
Pas als er sprake is van een psychiatrische stoornis of een ernstig vermoeden daarvan, kan gedacht worden aan een gedwongen crisisopname in een psychiatrische inrichting, oftewel een GGZ-instelling (instelling voor geestelijke gezondheidszorg).
U vertelde dat uw dochter 'helemaal gek' is op het politiebureau. Op grond daarvan denkt de GGD dan aan een psychiatrische stoornis. Maar als er vervolgens een GGZ-psychiater komt kijken, beoordeelt die haar kennelijk niet als psychiatrisch zó gestoord en ook niet als zó gevaarlijk voor haar omgeving, dat hij haar middels een IBS (in bewaring stelling) gedwongen zou kunnen laten opnemen. Dat heeft dus niets met haar huidige leeftijd te maken. Deze regeling geldt namelijk vanaf 12 jaar.
De leeftijd maakt wél uit voor de betrokkenheid van jeugdzorg. Dat is een instelling die eigenlijk alle zorg die er voor jeugd bestaat, coördineert. Onder jeugdzorg vallen ook allerlei projecten en hulpinstanties die opvoedingsondersteuning bieden, en jongeren begeleiden die dreigen te ontsporen.
Als ouder bent u wettelijk verantwoordelijk voor de zorg en de opvoeding voor uw dochter tot haar 18e. Als de problemen met haar zodanig uit de hand lopen dat u deze verantwoordelijkheid niet meer waar kunt maken, dan kunt u bij jeugdzorg terecht om hulp en ondersteuning te vragen.
Jeugdzorg zal altijd proberen om zo'n hulptraject in eerste instantie vrijwillig te laten plaats vinden. Maar als u of uw dochter dat niet wil, en haar ontwikkeling ernstig bedreigd wordt, dan kan er reden zijn om een gezinsvoogd aan te stellen die de hulp in een meer gedwongen kader plaatst.
Voor het aanstellen van een gezinsvoogd moet er een OTS (onder toezicht stelling) aangevraagd worden bij de jeugdrechter. Zo'n aanvraag verloopt via de Raad van de Kinderbescherming.
Als blijkt dat uw dochter (die al bijna zo oud is dat zij op eigen benen zou moeten kunnen staan) beter het huis uit zou kunnen gaan, dan bestaan er bij jeugdzorg ook projecten voor 'begeleid op kamers wonen'. Daar wordt onder toezicht van jeugdhulpverleners aan jongeren geleerd hoe ze voor zichzelf moeten zorgen.
Dat zou misschien een mogelijkheid voor uw dochter kunnen zijn. Maar hiervoor geldt vaak wel een wachttijd. En wat dat betreft begint de tijd wel te dringen, aangezien uw dochter hiervan waarschijnlijk niet langer gebruik kan maken dan tot haar 18e.
Vanaf 18 jaar is uw dochter wettelijk volwassen en stopt de zorg die jeugdzorg kan bieden. Dan kunnen u en zij alleen nog maar gebruik maken van hulpinstanties voor volwassenen.
Hopelijk kunt u met deze informatie verder om te zoeken naar een passende oplossing voor de problemen met uw dochter. Met de summiere informatie die ik van u heb, lijkt jeugdzorg mij de beste optie. In ieder geval moet u voorkomen dat de situatie dusdanig uit de hand loopt dat de politie keer op keer moet worden ingeschakeld.
Veel succes en sterkte!
