28 april 2006 door Joanna Sandberg
We hebben twee zoons van 12 en 8, en een dochter van 7. Het komt wel eens voor dat de jongens samen spelen, maar meestal hebben ze ruzie. Dan gaat de oudste treiteren en de jongste schreeuwen en argumenteren. Die ruzies verzieken de sfeer in huis totaal.
Toen zijn broertje werd geboren, was de oudste heel blij en zorgzaam. Dit moest hij echter bekopen met agressief gedrag van zijn broertje, een echte driftkop.
Rond zijn 8e is de oudste in een ernstige depressie geraakt (mede door een verhuizing en een nieuwe school). Daarvoor is hij tot begin dit jaar in psychotherapie geweest.
Zijn jongere broer wordt alleen maar bijdehandter. Op school werkt hij twee jaar vooruit met een speciaal lesprogramma.
Onze dochter kan met beide broers goed opschieten. Met hun vriendjes en andere kinderen zijn ze ook goed.
Ikzelf heb met alle drie de kinderen een sterke band. We hebben een hechte familie, we hebben huisdieren, en we doen veel samen. Mijn man werkt normale dagen en ik richt mijn werk zo in dat ik thuis ben voor de kinderen.
Ik voel me echter een chronisch probleemgezin. We hebben al gezinstherapie en individuele gesprekken gehad. Daar zijn deze zaken uitgebreid besproken, maar er viel eigenlijk niet iets aan te wijzen wat we eraan konden doen. Het is een verschil van temperament.
De jongens begrijpen wel dat wij hun geruzie zat zijn, maar het gebeurt zonder dat ze het zelf willen. Het wil gewoon niet tussen die twee en ik denk al een tijdje: misschien moet er eentje een poosje uit huis. We doen dat al in de vakanties, maar nu denk ik echt aan een half jaar of een jaar.
Hij kan terecht in het gezin van een van onze broers en zussen; dat zou ons een time-out geven. Mijn man is hier overigens tegen. Het is natuurlijk ook wel ingrijpend en ik zou daarover nu toch graag uw mening horen.
Uit uw vraag leid ik af dat u zich echt geen raad meer weet met de situatie. Anders kan ik mij niet voorstellen dat u denkt dat het een oplossing zou zijn wanneer één van uw twee zoons een half jaar tot een jaar uit huis gaat (te meer omdat u met alle drie de kinderen een sterke band heeft). Aan welke van de twee dacht u overigens? En waarom zou juist die het huis uit moeten?
U vertelde dat uw man het niet met u eens is, en u vroeg mij wat ik ervan vind. Kort en goed: ik vind het geen goede oplossing voor dit probleem en ik zal u uitleggen waarom ik dat vind. Natuurlijk zal ik ook een alternatief geven.
Door één kind gedurende langere tijd ergens anders te laten wonen, terwijl beide kinderen ruzie met elkaar maken, geef je ze een vreemde boodschap:
Alle schuld gaat dus naar de weggestuurde broer, met het idee erachter dat als hij er niet meer is, het thuis weer gezellig wordt... De thuisblijvende broer krijgt niet de boodschap dat hij moet veranderen, de weggestuurde broer juist wel. Hij moet veranderen om weer thuis te kunnen wonen.
Ook wordt het probleem alleen maar tijdelijk 'opgelost'. De problemen zullen net zo hard weer terugkomen wanneer de weggestuurde broer weer thuis komt wonen. Dat komt doordat het werkelijke probleem, namelijk de ruzies van de broers, niet is aangepakt. Het is alleen tijdelijk gestopt door één lid van het gezin buiten het gezin te plaatsen.
Beide jongens maken ruzie met elkaar, dus beiden moeten aangepakt worden. Maar dat is nog niet voldoende. De ruzies bestaan al langere tijd, en zijn een patroon in uw gezin geworden.
Dat patroon moet doorbroken worden. Daarom moeten niet alleen de jongens leren om anders met elkaar om te gaan, ook het gezinssysteem moet veranderen. De gezinsinteracties en de gezinspatronen moeten veranderen om de jongens te laten veranderen.
U schrijft dat u al gezinstherapie heeft gehad en individuele gesprekken, waarna u zegt: "er viel eigenlijk niet iets aan te wijzen wat we eraan konden doen. Het is een verschil van temperament". Moet de conclusie dan zijn dat de ruzies er gewoon bij horen, net als de verziekte sfeer in huis, en dat jullie dat als gezin maar gewoon moeten aanvaarden?
Daar begrijp ik echt helemaal niets van. In veel gezinnen hebben kinderen een verschillend temperament, maar dat hoeft niet te betekenen dat ze niet gewoon met elkaar om kunnen gaan. Broers en zussen hoeven ook niet elkaars beste vrienden te zijn, maar voortdurend treiteren en alsmaar schreeuwen is wel van heel andere orde.
Vaak hebben de ruzies tussen de kinderen in een gezin te maken met jaloezie, afgunst en rivaliteit. Maar desondanks kunnen de meeste kinderen, hoe verschillend ze ook zijn, hun ruzies wel binnen de perken houden en elkaar met rust laten. En voor zover ze dat niet kunnen, kunnen ze dat leren.
Uw oudste zoon is ernstig depressief geweest rond zijn 8e jaar en hij is daarvoor ruim drie jaar in psychotherapie geweest. Uw jongste zoon is op school twee jaar vooruit. Die feiten zijn – ieder voor zich – ingewikkeld voor elk van de jongens. Dat heeft natuurlijk invloed op hun relatie, maar het heeft óók grote impact op het gezin als geheel. Dus daarom, nogmaals, lijkt mij een gezinsbehandeling tóch de aangewezen manier om tot verandering te komen.
U vertelde dat de gewone (ambulante) gezinstherapie niet heeft geholpen. Wat dan? Een volgende stap kan een klinische gezinstherapeutische behandeling zijn. Je wordt dan als gezin opgenomen en je krijgt een intensieve behandeling. Dit kan bijvoorbeeld in de Bellenbergh in Zeist. Dit centrum is een onderdeel van Altrecht, een instelling voor geestelijke gezondheidszorg in uw regio.
Ik realiseer me dat het nogal heftig klinkt, om je als gezin op te laten nemen, maar u gaf zelf aan dát het heel heftig toegaat bij u thuis. Dat vereist nu eenmaal stevige maatregelen. Ik wens u veel succes!
