2 juli 2019
Pleun Bouman in gesprek met Mariska Klein Velderman over een nieuw kortdurend programma voor ouders in of na scheiding, de ScheidingsATLAS.
Ouders die gaan scheiden, verbreken hun relatie als partners, maar ze blijven wel sámen ouders van hun kinderen. Deze verandering brengt extra vragen en onzekerheden met zich mee: Hoe beleven de kinderen de scheiding? Hoe kun je ze als vader of moeder helpen wennen aan de nieuwe situatie? Hoe zorg je goed voor jezelf en voor je kinderen? Hoe werkt dat, ouderschap na scheiding? Hoe communiceer je hierover met de andere ouder?
De training ScheidingsATLAS sluit hierbij aan door deelnemers informatie te geven en te ondersteunen. Het biedt concrete tips over ondersteuning van kinderen en communicatie met de andere ouder. Deelname is gratis en er is ruimte voor nieuwe aanmeldingen! Je kunt je hier aanmelden.
ScheidingsATLAS is kortdurend, preventief, laagdrempelig en gebaseerd op onderzochte trainingen uit de VS. De training kan werken als een schakel naar opvolgende ondersteuning of informatie. Zo kan het zijn dat je als ouder aan het denken wordt gezet over een extra steuntje in de rug op welk vlak ook, of misschien wel voor je kind(eren).
Er zijn twee varianten van ScheidingsATLAS. Het verschil is de vorm. De ene variant is een groepstraining van twee bijeenkomsten van elk drie uur. De andere variant is een online training van 6 sessies. In korte filmpjes komen experts en gescheiden ouders aan het woord, en ouders krijgen tips en informatie. Enkele herkenbare scenes worden door acteurs nagespeeld. Elke sessie wordt afgesloten met quiz-achtige vragen met feedback op de antwoorden.
Groepstrainers krijgen te horen dat ouders het fijn vonden dat TNO bij ScheidingsATLAS betrokken is, ‘want dan weet je dat de informatie onderzocht en dus betrouwbaar is.’ Ouders zijn heel positief over de verliescirkel tijdens de ScheidingsATLAS. Er wordt stilgestaan bij het verlies dat de scheiding is. Kinderen ervaren bij scheiding het verlies van een vaste thuisbasis en de bekende gezinssituatie. En daarbij verliezen kinderen vaak ook tijdelijk hun vertrouwen in mensen, in hun ouders en in het idee dat relaties succesvol kunnen zijn. Wij leggen uit dat bij verlies rouw hoort, dat door te rouwen ruimte ontstaat voor het verwerken van het verlies. Ouders vinden het verhelderend dat hun ex-partner of kind in een andere rouwfase kan zitten dan zijzelf.
Deelname aan ScheidingsATLAS duurt zes uur. Daar komt mogelijk nog reistijd bij. Deelname is in het kader van het onderzoek gratis (los van bijvoorbeeld reiskosten of kosten voor een oppas). Het is heel goed denkbaar dat dit vrij van kosten kan blijven, als het in de toekomst ingekocht wordt door gemeenten, zoals dat nu bijvoorbeeld ook in de regio Haaglanden gebeurt.
Onderzoek heeft laten zien dat conflict de belangrijkste risicofactor is voor negatieve uitkomsten voor kinderen na een scheiding. Een goede band kunnen en mogen onderhouden met beide ouders is juist een belangrijke beschermende factor. Aan beide factoren wordt in ScheidingsATLAS aandacht besteed. Als hier vooruitgang in geboekt kan worden in de thuissituatie van de kinderen, heeft dat positieve gevolgen voor de ontwikkelkansen of het functioneren van betrokken kinderen.
De emotionele scheidingstijd maakt het lastig voor ouders om praktische informatie te verwerken. Er is tijdens de training veel oog voor de moeilijke periode van de scheiding en het verlies dat de scheiding is voor alle betrokkenen. Zoals eerder beschreven over de verliescirkel. Ouders ervaren (ook door de ervaringsverhalen en door de steunende groepsomgeving bij de groepsvariant) dat ze niet de enige zijn.
Er is voor ouders de mogelijkheid hierover na te lezen in het handboek: op een eigen moment, in eigen tijd, als de ouder er zelf aan toe is. Ieder haalt er wat dat betreft uit wat voor hem of haar relevant is. De training sluit af met een deel dat gaat over krachtig voelen; het evenwicht tussen draagkracht en draaglast, de emoties die er mogen zijn en de mogelijkheden voor steun na deelname.
Nee, één ouder kan individueel deelnemen. Dat is een van de krachtige elementen van de training: het gaat juist over wat je als ouder zélf kan doen in jouw eigen thuissituatie.
Wij verwachten mogelijk positieve effecten van ScheidingsATLAS op kennis over en intentie tot gebruik van positieve opvoedstrategieën en mogelijke vormen van ouderschap na scheiding. Daarbij denken we dat de training kan leiden tot meer bewustzijn van de impact van scheiding op kinderen, mogelijk meer prosociaal gedrag van de kinderen zelf (zoals gevonden in onderzoek in de VS) en meer welbevinden, gevoel van steun en competentiegevoel bij deelnemers. Al deze uitkomsten worden in een ZonMw onderzoeksproject nu onderzocht door Mariska Klein Velderman en Fieke Pannebakker van TNO. De resultaten van dit onderzoek worden eind 2019/begin 2020 verwacht.
ScheidingsATLAS is gebaseerd op onderzoek en ervaring elders. Daarom hebben we verwachtingen over wat dit voor ouders en kinderen kan opleveren. Dat willen we graag evalueren. We hebben hiervoor subsidie ontvangen van ZonMw. Deelname aan het onderzoek is gratis. Dit betekent dat ouders vragenlijsten invullen over hoe het met ze gaat en wat ze van de training vinden. Ze ontvangen niet alleen de training, maar ook het handboek gratis. Voor een zorgvuldige evaluatie zijn voldoende deelnemers heel belangrijk.
Ben je gescheiden en wil je ook tips over ouderschap na scheiding, wil je je krachtiger voelen en handvatten voor jouw eigen thuissituatie? Neem dan ook gratis deel via www.tno.nl/altas
“Elke gescheiden ouder zou de training moeten volgen!”
