Kindervoedingscoach Hilda: dit is waarom je kind vooral zoet wil eten (en hoe je dat verandert)
In deze blog legt Hilda van Lieshout, kindervoedingscoach, uit hoe de smaakontwikkeling bij jonge kinderen werkt; van de eerste smaken in de buik tot het leren waarderen van bitter en zuur en welke factoren daarbij een rol spelen. Met deze kennis kun je het eetgedrag van je kind wat beter begrijpen.
Je kind neemt een hapje van de broccoli… en trekt een gezicht alsof er iets héél vreemds in zijn mond zit. Herkenbaar? Geen zorgen: kinderen worden geboren met een voorkeur voor zoet. Maar gelukkig kunnen ze leren om ook andere smaken, zoals zuur en bitter, te waarderen.
Het begint al in de buik
Smaakontwikkeling start eerder dan je misschien denkt. Al rond week 12 van de zwangerschap heeft je baby smaakpapillen en slikt hij vruchtwater in. Via dat vruchtwater proeft hij mee met wat jij eet. Hoe gevarieerder jouw voeding, hoe meer verschillende smaken je baby al leert kennen. Zo ontstaat in de buik al het eerste begin van zijn smakenpalet voor later.
Waarom kinderen zo dol zijn op zoet (én vet)
Kinderen hebben van nature een voorkeur voor zoete en vette smaken. Dat is een ingebouwd overlevingsmechanisme dat we allemaal meedragen. Zoet stond in de natuur vaak voor veilig en energierijk (denk aan fruit). Vet gaf langer een vol gevoel en leverde belangrijke bouwstoffen voor de groei, waaronder de hersenontwikkeling.
Bitter en zuur vinden jonge kinderen juist snel minder lekker. Dat is ook een instinct uit vroegere tijden: in de natuur konden die smaken wijzen op iets dat bedorven of giftig was. Dat betekent niet dat kinderen deze smaken nooit zullen leren waarderen. Door herhaaldelijk, zonder druk, te laten proeven en positieve eetmomenten te creëren, kunnen ze stap voor stap wennen en leren dat ook deze smaken lekker kunnen zijn.
Aanleg en persoonlijkheid
Naast ervaring speelt aanleg mee. Sommige kinderen zijn gevoeliger voor bepaalde smaken of hebben van nature meer behoefte aan nieuwe prikkels. Die zie je vaak ook buiten de eettafel terug: het zijn de avontuurlijke types die nieuwe dingen graag aangaan. Andere kinderen kiezen liever voor vertrouwd. Ook helemaal oké; ze hebben alleen wat meer tijd en herhaling nodig.
Goed nieuws: smaak kun je trainen
Smaakvoorkeuren liggen niet vast, je kunt ze trainen. Hoe vaker je kind een gerecht of product ziet, ruikt, aanraakt en proeft, hoe vertrouwder het wordt. Soms zijn daar wel tien tot vijftien keer proberen voor nodig, zonder druk, voordat een smaak wordt geaccepteerd.
Begin bij voorkeur vroeg: in de eerste twee jaar staan kinderen vaak het meest open voor nieuwe smaken. Baby’s en dreumesen proberen graag; peuters kunnen uit koppigheid “nee” zeggen. Daarom is blijven aanbieden zo belangrijk. Wat je kind nooit ziet of proeft, gaat het meestal ook niet vanzelf eten. Geen zorgen als je kind al wat ouder is, ook dan kun je nieuwe smaken introduceren. Het is juist belangrijk om dat te blijven doen. Alleen kan het wat langer duren voordat ze eraan gewend raken.
Praktische tip: laat groenten zien zoals ze zijn
Als ouder kun je de smaakontwikkeling van je kind op veel manieren stimuleren. Eén daarvan is bewust omgaan met hoe je groenten aanbiedt.
Groenten verwerken in een gerecht is prima, zo weet je zeker dat je kind ze toch binnenkrijgt (bijvoorbeeld gepureerd in een pastasaus). Maar laat wél zien dat ze erin zitten en bied ze daarnaast ook gewoon aan in hun herkenbare vorm. Zo leert je kind de smaak, geur en structuur kennen. Wissel daarbij niet alleen in soorten groenten, maar ook in de bereidingswijze: rauw, gestoomd, geroosterd of in de oven. Zo ontdekt je kind dat dezelfde groente op verschillende manieren kan smaken.
Wist je dat…
- Geur voor zo’n 80% bepaalt hoe we smaak ervaren?
- Kinderen smaken intenser proeven als ze moe zijn en daardoor minder openstaan voor iets nieuws?
- Nieuwe smaken sneller worden geaccepteerd als ze naast iets vertrouwds op het bord liggen?
- Kinderen vaak eerder nieuwe smaken proberen als ze zien dat andere kinderen het eten?
- Baby’s bij de geboorte drie keer zoveel smaakpapillen hebben als volwassenen, waardoor smaken veel intenser binnenkomen?
- Sommige kinderen een voorkeur hebben voor knapperige of juist zachte structuren, en dat dit ook meespeelt in wat ze willen eten?
En onthoud…
Smaakontwikkeling is een proces. Soms gaat het met sprongen vooruit, soms lijkt je kind juist minder te willen proberen. Zie het als een ontdekkingsreis: elke aanraking, elke blik op iets nieuws, elke hap, doorgeslikt of uitgespuugd, is een stap richting een gevarieerde eter.
En sommige dingen zullen nooit de favoriet van je kind worden. Dat is helemaal normaal; wij volwassenen hebben dat ook. En dat mag.
