Zindelijk worden in de nacht: praktische tips voor minder gedoe

Een nat bed midden in de nacht is voor veel ouders een bekend scenario. Je kind staat aan je bed, met een verdrietige blik en een pyjamabroek die al half uit is. Je zoekt naar schone lakens, misschien zelfs naar een extra dekbed, en probeert ondertussen zelf een beetje wakker te blijven. Nachtelijke ongelukjes horen er nu eenmaal bij als je kind nog niet zindelijk is in de nacht. Gelukkig zijn er manieren om het proces soepeler te laten verlopen.

Waarom ’s nachts zindelijk worden vaak langer duurt

Zindelijk worden in de nacht is een heel ander proces dan overdag. Waar je overdag actief kunt oefenen, herhalen en bijsturen, is dat ’s nachts niet mogelijk. Je kind slaapt – en moet dus leren om zelfstandig te reageren op signalen van het lichaam, zonder hulp van jou.

Een paar dingen spelen daarbij een rol:

• De ontwikkeling van het zenuwstelsel. Je kind moet in staat zijn om wakker te worden van het signaal dat de blaas vol zit. Dat vermogen ontwikkelt zich bij elk kind op een ander moment.
• De aanmaak van het juiste hormoon. Tijdens de slaap produceert het lichaam een antidiuretisch hormoon (ADH) dat de urineproductie beperkt. Sommige kinderen maken daar aanvankelijk nog niet genoeg van aan, waardoor ze meer plassen in hun slaap.
• De grootte van de blaas. Vooral jonge kinderen kunnen simpelweg nog niet genoeg urine vasthouden om de hele nacht door te slapen zonder te plassen.

Deze factoren maken dat nachtelijke zindelijkheid meestal pas later komt – gemiddeld tussen de vier en zeven jaar. En dat is volkomen normaal.

Tips om zindelijkheid ’s nachts te ondersteunen

Je kunt nachtelijke zindelijkheid niet forceren, maar je kunt wel de omstandigheden zo gunstig mogelijk maken:

1. Zorg voor vaste routines
Laat je kind voor het slapengaan standaard naar de wc gaan, ook als het zegt niet te hoeven. Maak hier een rustig moment van, zodat de blaas ook goed geleegd wordt.

2. Houd het drinken na het avondeten beperkt
Geef je kind overdag voldoende te drinken, maar beperk de inname vanaf een uur of zes. Geen strenge regels, maar let erop dat je kind niet vlak voor bedtijd nog een hele beker melk wegdrinkt.

3. Maak het wakker maken laagdrempelig
Sommige ouders helpen hun kind rond 22.00 uur nog even naar de wc. Dit kan helpen, mits je kind in een lichte slaapfase zit. Forceer dit niet, kijk of je kind er goed op reageert.

4. Gebruik bedbescherming die je leven makkelijker maakt
Een matrasbeschermer is in deze fase onmisbaar, maar denk ook aan een wasbaar kinderdekbed, zoals het Zelesta Kiddybed. Ongelukje gebeurd? Dan hoef je niet te slepen met een dik dekbed dat niet in de wasmachine past. De dekbedden van Zelesta zijn wasbaar, drogen snel en blijven zacht. Dat scheelt niet alleen werk, maar ook frustratie.

5. Laat het tempo bij je kind liggen
Dwing niets af, en maak het onderwerp niet beladen. Droge nachten komen vanzelf, zodra je kind en zijn lijf daar klaar voor zijn. Dat geldt ook als je kind overdag al lange tijd zindelijk is.

Even een periode van overbrugging

In de tussentijd is het vooral fijn om goed voorbereid te zijn. Een handige truc is het bed in lagen opmaken. Begin met een matrasbeschermer, een hoeslaken, eventueel een molton en een onderlaken. Daaroverheen leg je een tweede matrasbeschermer, een extra hoeslaken en nog een onderlaken. Bij een ongelukje hoef je dan alleen de bovenste laag te verwijderen. Dan kan je kind snel weer in een schoon en droog bed liggen, zonder dat je midden in de nacht alles hoeft te verschonen.

Met de juiste voorbereiding en een beetje geduld, hoeft nachtelijke zindelijkheid geen stressvol proces meer te zijn. Het vraagt tijd, vertrouwen en soms een natte pyjama, maar uiteindelijk lukt het bij elk kind.