Leren lezen voor de 4e, normale potentie of Hoog begaafd?
Hallo iedereen,
Ik heb voordat ik vader werd, meer dan 20 jaar in het onderwijs gewerkt, met vrijwel alle soorten en type kinderen (met alle diverse achtergronden, talenten en gebreken).
De leeftijden waarmee ik werkte waren tussen 5 en 17 jaar.
Leren en doceren is echt wel mijn interesse, hoe je informatie efficiënt en effectief (en dus boeiend en "leuk") kunt overbrengen.
Toen ik hoorde dat er 4 jarige zijn die konden lezen, begon ik meteen nieuwgierig te worden of ik mijn kind dat ook kon leren, maar dan didactisch correct (dus zonder het echt te pushen, passend bij de leeftijd en mogelijkheden). Het gevolg is dat ik een soort prototype lesprogramma begon te maken en te testen op mijn kind.
De theorie (in het kort):
- veilig voelen als eerst (!..goude regel voor leren)
- als een kind een vormen en dingen kan herkennen, en daar een geluid bij kan herinneren
(vb: plaatje van een kat = "mauw"), dan kan hij/zij ook letters gaan herinneren met de bijbehorende klanken, gezien dat ook specifieke vormen zijn.
- regelmatig letters laten zien en herhalen
- de volgende stap is 2 uitleggen/laten zien hoe 2 letters met een eigen klank samen kunnen gaan. (dit is een cruciaal punt waarbij de hersenen de connectie moeten maken...ik testte dit steeds maar met 1 poging om de 2 weken, door te vragen hoe 2 letters bij elkaar geschreven klinken, na een voorbeeld)
- daarna heel veel spelletjes, vooral met 2 letter woordjes (of onzin woordjes). Steeds 1 klinker en 1 medeklinker.
- daarna testen wanneer 3 letterwoordjes gelezen kunnen worden, 4 letterwoordje etc. (steeds beperkt door werkgeheugen ontwikkeling... erg facinerend!),
- daarna andere soort spelletjes, met belonings-ervaring stimulus voor lezen van 1 woordje per keer.
- daarna veel herhalen tegen over een kleine beloning (als het kind oorzaak gevolg kan begrijpen). Ook hier, nooit pushen, altijd leuk blijven. Mikken op 4 van de 5 keer gemak en stoppen als het negatief wordt, eindigen met een positieve hoogtepunt.
Nou mijn vraag is of anderen hier ook ervaring mee hebben. Want de theorie leek in praktijk goed te werken. Mijn zoon (nu 4) kan gewoon lezen, lijkt niet echt hoog begaafd. Hij vind lezen niet specifiek leuk, maar vind het niet erg. Hij leest als hij zelf interesse heeft.
Dit laat ook de vraag bij mij of andere ("gemiddelde") kinderen, zeker na hun 4e verjaardag met dit traject ook best snel zouden kunnen leren lezen. De potentie lijk bij een doorsnee kind er zeker al te zijn.
Ik hoor graag jullie gedachtes/ervaringen/ideeën.
Jillz schreef op 02-07-2025 om 07:58:
[..]
Dit lijkt mij niet helemaal te kloppen. Je ontwikkeld alleen leesvaardigheid. Rekenen, fijne motoriek, grove motoriek ed blijven dan mogelijk achter. Daardoor creëer je een kind dat op het ene gebied voorloopt en op het andere achter. Dat lijkt me helemaal niet wenselijk. Als je je kind echt wil stimuleren dan zou ik juist zoveel mogelijk verschillende activiteiten aanbieden. Dan kan een kind straks lezen, maar niet schrijven omdat de fijne motoriek onvoldoende ontwikkeld is.
We doen inderdaad ook tal van andere activiteiten. Schrijven en rekenen lukt ook al aardig. Tekenen en knutselen. Sport, zoals rennen (bijv. tikkertje) of klimmen (bijv. vloer is lava), en ook dansen (choreografieën) Tripjes naar nieuwe plekken etc. komen allemaal aan bod.
Waarom ik alleen het lezen benoem is omdat deze het sterkst bijdraagt aan de ontwikkeling van levensbegrip later (denk aan zelfwaarde, levensdoel, identiteit, krtitish denken, ethische standpunt, religie) Mits de leesvaardigheid uiteraard wordt toegepast met het doel om dit soort onderwerpen uiteindelijk te verkennen.
Dit aspect van menselijke ontwikkeling is makkelijk een 15 jaren plan, om een kind naar jouw beste kunnen voor te bereiden op het leven (dus nogmaals, niet gewoon een carrière).
De eerst volgende stap is dam bijvoorbeeld het kind helpen met begrijpend lezen. De stap die daarop volgt zijn verhalen die het kind laagdrempelig in contact brengt met motivaties en emoties van personages en later ook gedachtes, persoonlijke ontdekkingen en levenslessen, die dan al meer substantieel gaan bijdragen aan het einddoel.
Leren lezen is gewoon als de eerste stapsteen daarin, waarna vele anderen zullen volgen. Hoe eerder je als mens met dit traject begint, en daarin begeleiding krijgt, des te beter. En als ouder kan je daar vooral aan het begin nog goed in sturen lijkt me, vooral omdat je het echt leuk en persoonlijk kan maken voor jouw kind.
Daarin was ik benieuwd hoe andere ouders erover dachten, hun ervaringen, ideeën en eventuele tips of adviezen.
(Ps. mijn excuses als mijn eigen taalvaardigheden soms gebrekkig zijn. Nederlands is niet mijn eerste taal)
Dat een kind eeder kan lezen, wil niet zeggen dat het ook eerder toe is aan al die dingen die je noemt. Laat een kind gewoon kind zijn in plaats van ze allerlei hoogdravende dingen door de strot te duwen.
MaGNuM schreef op 02-07-2025 om 20:15:
[..]
We doen inderdaad ook tal van andere activiteiten.
Ik heb het idee dat je veel druk op je kind legt en te veel school met thuis verwart. Ik heb kind nooit geholpen met begrijpend lezen maar die loopt toch 1,5 jaar voor hierin bijvoorbeeld
MaGNuM schreef op 02-07-2025 om 20:15:
[..]
We doen inderdaad ook tal van andere activiteiten. Schrijven en rekenen lukt ook al aardig. Tekenen en knutselen. Sport, zoals rennen (bijv. tikkertje) of klimmen (bijv. vloer is lava), en ook dansen (choreografieën) Tripjes naar nieuwe plekken etc. komen allemaal aan bod.
Waarom ik alleen het lezen benoem is omdat deze het sterkst bijdraagt aan de ontwikkeling van levensbegrip later (denk aan zelfwaarde, levensdoel, identiteit, krtitish denken, ethische standpunt, religie) Mits de leesvaardigheid uiteraard wordt toegepast met het doel om dit soort onderwerpen uiteindelijk te verkennen.
Ik denk dat je leesvaardigheid echt te belangrijk maakt in de ontwikkeling van bijvoorbeeld het zelfbeeld. Ik denk dat op deze leeftijd bijvoorbeeld judo een veel grotere impact heeft op het zelfbeeld, normen en waarden etc dan dat het lezen kan hebben. Het is ook niet gezegd dat een kind dat vroeg leert lezen die voorsprong behoud. En dus eerder interesse gaat tonen in de onderwerpen die jij aandraagt. Ik denk echt dat het beter is om het kind te volgen in wat het kind leuk vind en daar verbreding en verdieping op aan te bieden. Maar vooral niet de leesvaardigheid overschatten en denken dat dat de enige weg is naar een gouden toekomst.
Het klinkt allemaal alsof je er erg bovenop zit en denkt dat alles maakbaar is. Heeft je dochter ook wel eens 'vrij', gewoon om zich te vervelen en dan zelf te bepalen wat ze wil zonder dat jij er bij bent, je ermee bemoeit etc.?
Daarnaast vraag ik me af of primitieve volkeren, waar ze niet lezen, ook levensbegrip ontwikkelen, met zelfwaarde, levensdoel, identiteit, kritisch denken, religie en ethische standpunten...
TineWinkel schreef op 02-07-2025 om 21:54:
Heeft je dochter ook wel eens 'vrij', gewoon om zich te vervelen en dan zelf te bepalen wat ze wil zonder dat jij er bij bent, je ermee bemoeit etc.?
Daarnaast vraag ik me af of primitieve volkeren, waar ze niet lezen, ook levensbegrip ontwikkelen, met zelfwaarde, levensdoel, identiteit, kritisch denken, religie en ethische standpunten...
het antwoord op jouw eerste vraag is: meestal. Het is dan makkelijk 90% van de tijd. Als ik dan ermee "bemoei" is het als ik mee doe of gevraagd wordt om mee te doen, in zijn belevingswereld.
Het doel met onderwijs, lijkt me, is niet om iets te dwingen of te dringen, maar juist om het leuk te maken, zodat je het met zo min mogelijk moeite eruit kunt halen wat er in zit. Niet meer, maar ook niet minder.
Op jouw andere punt wil ik zeggen dat niet alle primitieve of moderne culturen of volkeren de genoemde aspecten waarderen of ontwikkelden, met de negatieve gevolgen van doen.
De individuen die in de maatschappijen dat wel deden/doen, zijn degenen die het meest succes en voldoening ervaren, en daarmee ook hun volk of cultuur naar een hoger niveau konden brengen.
Jillz schreef op 02-07-2025 om 21:14:
[..]
Ik denk dat je leesvaardigheid echt te belangrijk maakt in de ontwikkeling van bijvoorbeeld het zelfbeeld. Ik denk dat op deze leeftijd bijvoorbeeld judo een veel grotere impact heeft op het zelfbeeld, normen en waarden etc dan dat het lezen kan hebben. Het is ook niet gezegd dat een kind dat vroeg leert lezen die voorsprong behoud. En dus eerder interesse gaat tonen in de onderwerpen die jij aandraagt. Ik denk echt dat het beter is om het kind te volgen in wat het kind leuk vind en daar verbreding en verdieping op aan te bieden. Maar vooral niet de leesvaardigheid overschatten en denken dat dat de enige weg is naar een gouden toekomst.
Judo zou inderdaad een groter impact hebben op het zelfbeeld.
Mijn punt is alleen dat je door lezen alle mogelijke levenslessen tot je beschikking krijgt.
Niet dat je alleen maar met lezen de genoemde dingen kan bereiken.
Zoals ik hiervoor benoemde is het juist en vooral de bedoeling om jouw kind te volgen in waar hun interesses heen gaan, om hen vervolgens daar te sturen en te helpen ontplooien en ontdekken, in die interesses.
Sommige kennis, eigenschappen en vaardigheden zijn gewoon handig of essentieel voor alle interesses en ondernemingen.
Waarom zou je dat niet aan je kinderen willen geven, als je dat kan, vooral als dat zonder enige weerstand, maar juist met plezier kan.
Ik denk dat ik verder wel een duidelijk beeld heb gekregen hoe de lezers hierover denken.
Ik dank jullie vriendelijk voor de aandacht en gedachtes.
En wat zou er gebeuren als je niets zou doen aan dit alles? Wat gebeurt er dan? Mag een kind ook gewoon kind zijn? En jij "gewoon " ouder? Ik denk dat je het beste wil voor je kind en misschien is wat meer vrijheid bieden (lucht, tijd om gewoon lekker te spelen zoals kinderen doen) ook goed genoeg. Ik kan het mis hebben maar je lijkt er misschien wel wat te gefocust op dit alles. Hoe was dit voor jou vroeger?
Ik ben nu wel heel nieuwsgierig welke ervaring je hebt in het onderwijs. Ik kan me er gezien je gedachtegang en taalgebruik gewoon weinig bij voorstellen.
MaGNuM schreef op 02-07-2025 om 23:25:
]
Judo zou inderdaad een groter impact hebben op het zelfbeeld.
Mijn punt is alleen dat je door lezen alle mogelijke levenslessen tot je beschikking krijgt.
Niet dat je alleen maar met lezen de genoemde dingen kan bereiken.
Zoals ik hiervoor benoemde is het juist en vooral de bedoeling om jouw kind te volgen in waar hun interesses heen gaan, om hen vervolgens daar te sturen en te helpen ontplooien en ontdekken, in die interesses.
Sommige kennis, eigenschappen en vaardigheden zijn gewoon handig of essentieel voor alle interesses en ondernemingen.
Waarom zou je dat niet aan je kinderen willen geven, als je dat kan, vooral als dat zonder enige weerstand, maar juist met plezier kan.
Dat je door te lezen toegang krijgt tot heel veel levenslessen dat ontken ik niet. Ik vraag me alleen af of eerder starten met lezen wel betekent dat je op de lange termijn meer levenslessen leest dan een kind dat in groep drie leert lezen. Ik betwijfel dat ten zeerste.
Lezen is een belangrijke vaardigheid dat ontken ik ook niet. Maar dat zijn lopen en praten ook. Toch is mijn ervaring met lopen dat een kind dat met negen maanden liep met vier jaar die "voorsprong" gewoon weer kwijt is.
Daarom dat ik zeg op de leeftijd van 3-4 jaar leert een kind de meeste lessen door sport en spel. Op die leeftijd is het ook prima om boeken voor te lezen dan hebben ze ook toegang tot alle levenslessen en bovendien kun je dan samen dingen uit het boek bespreken.
.
Eerst dacht ik nog: beetje afwijkend, maar een interessante gedachten gang, maarre.....
Ik ben hopelijk niet de enige die denkt dat de teksten van TO AI gegenereerd zijn?
nee, tenzij AI de opdracht heeft gekregen om kromme zinnen te formuleren. Kan.
De grap is dat lezen nu al niet meer noodzakelijk is voor “alle kennis”. Want je kunt alles voor laten lezen. En dat zal in de toekomst niet minder worden.
Wij typen nog heel veel, maar er is al een generatie opgegroeid met voice besturing. Ook dat gaat niet minder worden.
Ben zo benieuwd naar de lange termijn effecten van die ontwikkelingen.
Stardust schreef op 04-07-2025 om 12:03:
nee, tenzij AI de opdracht heeft gekregen om kromme zinnen te formuleren. Kan.
De grap is dat lezen nu al niet meer noodzakelijk is voor “alle kennis”. Want je kunt alles voor laten lezen. En dat zal in de toekomst niet minder worden.
Wij typen nog heel veel, maar er is al een generatie opgegroeid met voice besturing. Ook dat gaat niet minder worden.
Ben zo benieuwd naar de lange termijn effecten van die ontwikkelingen.
Interessant! Ik vraag mij dat geregeld ook af, of de nadruk op lezen werkelijk zo belanfrijk is in dit tijdperk. Ben ook benieuwd naar de lange termijn effecten. Lezen kun je tegenwoordig ook met een voorleespen, en internet kun je gebruiken met spraak en ga zo maar door. Andere skills zijn misschien nog wel belangrijker zoals het aanblijven wakkeren van de creativiteit wat alle jonge kinderen van nature hebben,
Bv je hoort geregeld dat bedrijven bewust op zoek zijn naar dyslecten omdat zij skills hebben die ten tijde van AI heel belangrijk zijn (patronenen herkenne,problem solving, out of the box denken, creativiteit etc). Op youtube staan een aantal interessante interviews door Made by Dyslexia, of de movement in engeland nav film Jamie Oliver
of
Over 50% of NASA employees are reported as dyslexic.
They are said to be deliberately sought after because they have superb problem-solving skills and excellent 3D and spatial awareness.
Weet iemand bedrijven in Groningen met banen voor probleemoplossende dyslecten met een technische achtergrond? MBO4 Techniek.
Passionfruit schreef op 08-07-2025 om 00:28:
[..]
Interessant! Ik vraag mij dat geregeld ook af, of de nadruk op lezen werkelijk zo belanfrijk is in dit tijdperk. Ben ook benieuwd naar de lange termijn effecten. Lezen kun je tegenwoordig ook met een voorleespen, en internet kun je gebruiken met spraak en ga zo maar door.
Tja, mijn leestempo en het voorleestempo scheelt misschien wel een factor tien. Dus ja er zijn zeker beroepen waarin goed en snel kunnen lezen essentieel is.
