Volwassen zoon met mogelijk ADD/ADHD, hoe helpen

hier een zoon met een 'late' diagnose op 17 jarige leeftijd. Met dezelfde overwegingen als jij, TO, dat er ook nog rijping plaatsvindt en dat we wel heel veel kinderen in zijn klas diagnoses en medicatie zagen krijgen. Later toen hij vastliep ons ook afgevraagd of hij er baat bij had gehad om zo'n diagnose eerder te krijgen, zeker omdat hij eenmaal als tiener eerst het diagnostisch traject niet wilde en later geen hulp. En eerlijk gezegd, ik weet niet of een eerdere diagnose nou echt beter was geweest hoor. Anders ja, maar beter? 

Destijds was het ook zo dat ADHD nog veel meer vanuit het 'er is iets mis met het kind' perspectief werd bekeken, en dat behandeling veel meer gericht was op medicatie en repareren van het kind.

 ADHD is ook niet echt iets, hè?! Het is slechts een diagnostisch label dat ons kan helpen om 'symptomen' of variaties in functioneren die vaak samen voorkomen te beschrijven. Ik zeg niet dat medicatie niet kan helpen, maar er is inmiddels toch ook wel een nieuwe benadering op komst, namelijk dat de omgeving een heel grote rol speelt. De maatschappij is veranderd en dat heeft ook impact. Hoe je omgeving op je reageert heeft ook impact. Dus tegenwoordig wordt er ook heel anders ADHD psychoeducatie gegeven, althans als je een goede psycholoog treft. 

Een warme en positieve relatie, en genoeg structuur zijn heel belangrijk voor alle mensen, maar zeker voor mensen met een meer neurodivers brein, en de behandelingen richten zich hier tegenwoordig ook meer op. Dus dat je aangeeft dat je meer naar hem luistert, en hem niet meer als lui ziet is een belangrijke stap! Als je naast hem gaat staan, een meer coachende rol speelt, complimenten geeft voor wat wel lukt en daar waar hij dat aanneemt structuur biedt ben je goed bezig 👍🏻

Wat mijn zoon (misschien?) geholpen heeft van een diagnose is dat hij zichzelf wat beter begrijpt, in de zin dat hij weet wat hij lastig vindt, waar hij juist goed in is en wat hij nodig heeft. Maar het is wel jammer dat dat een stoornis moet heten, en niet gewoon een neurodiversiteit 😉

kaatjecato schreef op 17-11-2023 om 16:55:

hier een zoon met een 'late' diagnose op 17 jarige leeftijd. Met dezelfde overwegingen als jij, TO, dat er ook nog rijping plaatsvindt en dat we wel heel veel kinderen in zijn klas diagnoses en medicatie zagen krijgen. Later toen hij vastliep ons ook afgevraagd of hij er baat bij had gehad om zo'n diagnose eerder te krijgen, zeker omdat hij eenmaal als tiener eerst het diagnostisch traject niet wilde en later geen hulp. En eerlijk gezegd, ik weet niet of een eerdere diagnose nou echt beter was geweest hoor. Anders ja, maar beter?

Destijds was het ook zo dat ADHD nog veel meer vanuit het 'er is iets mis met het kind' perspectief werd bekeken, en dat behandeling veel meer gericht was op medicatie en repareren van het kind.

ADHD is ook niet echt iets, hè?! Het is slechts een diagnostisch label dat ons kan helpen om 'symptomen' of variaties in functioneren die vaak samen voorkomen te beschrijven. Ik zeg niet dat medicatie niet kan helpen, maar er is inmiddels toch ook wel een nieuwe benadering op komst, namelijk dat de omgeving een heel grote rol speelt. De maatschappij is veranderd en dat heeft ook impact. Hoe je omgeving op je reageert heeft ook impact. Dus tegenwoordig wordt er ook heel anders ADHD psychoeducatie gegeven, althans als je een goede psycholoog treft.

Een warme en positieve relatie, en genoeg structuur zijn heel belangrijk voor alle mensen, maar zeker voor mensen met een meer neurodivers brein, en de behandelingen richten zich hier tegenwoordig ook meer op. Dus dat je aangeeft dat je meer naar hem luistert, en hem niet meer als lui ziet is een belangrijke stap! Als je naast hem gaat staan, een meer coachende rol speelt, complimenten geeft voor wat wel lukt en daar waar hij dat aanneemt structuur biedt ben je goed bezig 👍🏻

Wat mijn zoon (misschien?) geholpen heeft van een diagnose is dat hij zichzelf wat beter begrijpt, in de zin dat hij weet wat hij lastig vindt, waar hij juist goed in is en wat hij nodig heeft. Maar het is wel jammer dat dat een stoornis moet heten, en niet gewoon een neurodiversiteit 😉

https://www.radboudumc.nl/nieuws/2017/adhd-op-vijf-plekken-in-de-hersenen-zichtbaar

Hm, misschien niet achterhaald, maar minder belangrijk dan een paar jaar geleden werd gedacht, toch vind ik het niet fijn overkomen, "AHDH is niks, het maar een labeltje". 

Zelfs hersenen die aantoonbaar anders zijn, wil niet zeggen dat ze ziek zijn, wel dat er reden is dat er concentratieproblemen zijn.

Auwereel schreef op 17-11-2023 om 20:40:

Hm, misschien niet achterhaald, maar minder belangrijk dan een paar jaar geleden werd gedacht, toch vind ik het niet fijn overkomen, "AHDH is niks, het maar een labeltje".

Zelfs hersenen die aantoonbaar anders zijn, wil niet zeggen dat ze ziek zijn, wel dat er reden is dat er concentratieproblemen zijn.

Ik wil ook absoluut niet bagatelliseren dat er problemen zijn. Mijn zoon loopt ook echt aantoonbaar tegen dingen aan. Hij herkent zichzelf ook echt als ADHD-er (zonder de H). Maar het is een beschrijvend label, niet een verklarend label.

 En waar hij tegenaan loopt, wordt verergerd door hoe de maatschappij in elkaar steekt, want we moeten allemaal met een diploma van school komen en dat moeten voor een groot deel in een onderwijs systeem dat (zoals hij zelf zegt) niet bij hem past. 

En het werd ook verergerd door hoe wij er als ouders mee om gingen. Hij heeft daardoor veel faalervaringen opgedaan en het gevoel gehad dat hij het niet goed kon doen. Met al onze goede bedoelingen om hem te helpen mee te komen met wat er gevraagd wordt. Maar dat werkte averechts. Daardoor (en andere gebeurtenissen) in een flinke depressie gekomen, die de symptomen nog meer verergerden (als je al moeite hebt met aandacht, dan vertienvoudigd dat zo'n beetje onder een depressie en gepaarde slaapproblemen!)

Dus onderschatten doe ik het absoluut niet, maar ik probeer het ook te zien in de tijdsgeest van nu. Hij heeft een bepaalde kwetsbaarheid maar die kwetsbaarheid kan je niet los zien van de samenleving. Die bepaalt of het een beperking wordt.

Ik zeg daarom ook niet: "ADHD is niks", maar "ADHD is niet iets". Misschien een subtiel verschil maar wel belangrijk 😊

En misschien belangrijk voor TO: jouw zoon (en jij) kan zich ook verdiepen in ADHD / neurodiversiteit zonder een traject in te gaan. Ik stuurde mijn zoon wel eens posts via Instagram over dit onderwerp, meestal gemaakt door mensen die neurodivers zijn en daardoor de beste inzichten (met humor soms) kunnen geven. Mijn zoon vond dat soms zo herkenbaar, en zo konden we er luchtig over uitwisselen. 

Deze vonden we erg goed gevonden: https://www.instagram.com/p/COGW_EGjEox/?igshid=MzRlODBiNWFlZA==

@kaatjecato ondanks je nuancering ben ik het niet met je eens. ADHD is wel iets. 

Ik ben het wel met je eens dat de verwachtingen die nu heersen in onze maatschappij het leven lastiger maken voor veel mensen. Met en zonder ADHD. 

duizel schreef op 18-11-2023 om 05:59:

@kaatjecato ondanks je nuancering ben ik het niet met je eens. ADHD is wel iets.

Ik ben het wel met je eens dat de verwachtingen die nu heersen in onze maatschappij het leven lastiger maken voor veel mensen. Met en zonder ADHD.

Daar ben ik het mee eens. Aan de andere kant kun je ook stellen dat in het verleden  zonder diagnostiek, behandeling en/of medicatie, veel mensen de basisschool niet eens haalden (of op een later moment vastliepen) en nu een opleiding kunnen volgen die ze graag willen en ook kunnen. Denk daarbij ook aan dyslexie bijvoorbeeld.

EmmaT schreef op 18-11-2023 om 08:29:

[..]

Daar ben ik het mee eens. Aan de andere kant kun je ook stellen dat in het verleden zonder diagnostiek, behandeling en/of medicatie, veel mensen de basisschool niet eens haalden (of op een later moment vastliepen) en nu een opleiding kunnen volgen die ze graag willen en ook kunnen. Denk daarbij ook aan dyslexie bijvoorbeeld.

Nou inderdaad.  Mijn broer heeft ADHD, (ik ook trouwens maar ik liep pas vast toen ik mijn huishouden moest structureren, bij meisjes toont het zich toch anders) is pas gediagnosticeerd op latere leeftijd en heeft een hele hele zware jeugd gehad.  Hij kreeg alleen maar negatieve aandacht en straf en heeft heel veel faalervaringen opgedaan. Toen school dus vastliep met onze zoon hebben wij hem laten diagnostiseren juist omdat de omgeving dan iets meer rekening kan houden met zijn diagnose.  Ik ben ervan overtuigd dat hij het wat dat betreft gemakkelijker heeft gehad.  

 Daarnaast heeft ADHD uiteraard ook een erfelijke component.  Zowel ik,  als mijn zoon, als mijn broer als zijn 2 zoons zijn gediagnostiseerd. 

Kimdekim schreef op 18-11-2023 om 09:07:

[..]

Nou inderdaad. Mijn broer heeft ADHD, (ik ook trouwens maar ik liep pas vast toen ik mijn huishouden moest structureren, bij meisjes toont het zich toch anders) is pas gediagnosticeerd op latere leeftijd en heeft een hele hele zware jeugd gehad. Hij kreeg alleen maar negatieve aandacht en straf en heeft heel veel faalervaringen opgedaan. Toen school dus vastliep met onze zoon hebben wij hem laten diagnostiseren juist omdat de omgeving dan iets meer rekening kan houden met zijn diagnose. Ik ben ervan overtuigd dat hij het wat dat betreft gemakkelijker heeft gehad.

Daarnaast heeft ADHD uiteraard ook een erfelijke component. Zowel ik, als mijn zoon, als mijn broer als zijn 2 zoons zijn gediagnostiseerd.

Ja, vroeger was niet alles beter. 

Mijn dochter is veel jonger dan jouw zoon en zit nu in de 2e van het VO. Zij heeft ook adhd, onoplettend type (wat vroeger add werd genoemd). In eerste instantie wilden wij ook geen medicatie, maar het onderwijs zoals het nu is, is een mijnenveld voor ons kind. Ondanks dat ze intelligent is, gaat er toch van alles fout door onoplettendheid, afgeleid zijn en concentratieproblemen. Mijn dochter zei zelf op een gegeven moment dat haar hoofd zo druk was. Met medicatie gaat dat echt veel beter. Ze voelt zich beter, haar hoofd is rustiger en het lukt haar beter om dingen te leren en voor elkaar te krijgen. Dat is ook ontwikkeling. Ze heeft nu ook ervaringen dat dingen lukken zonder de hele dag door de adhd heen te moeten ploeteren.

Wat ik eerder schreef over onbehandelde adhd was niet om je een schuldgevoel aan te praten, maar meer dat je er ook anders naar kunt kijken en dat die info hem misschien zou kunnen motiveren om dat uit te zoeken bij zichzelf. Mensen met onbehandelde adhd krijgen vaak een spoor aan onafgemaakte en mislukte zaken in hun leven. En vaak gaan ze aan zelfmedicatie doen.

Als je zoon echt adhd heeft, dan is het echt knap dat hij zo ver is gekomen. Als hij zijn studie wel leuk vindt, dan zou ik samen met hem naar de huisarts gaan voor een verwijzing om adhd te onderzoeken en een afspraak maken bij de studieadviseur. Stoppen met de studie om te leren omgaan met de adhd zou ik niet doen. Dat zou zonde zijn. Hoewel hij volwassen is, kan een jongvolwassene soms echt wel wat steun gebruiken van een ouder. Ik zou het in elk geval er niet bij laten zitten alleen maar omdat hij verlegen is.

Het op moeten jagen wat je schrijft, herken ik bij m’n dochter ook erg. Ik moet er veel aan doen om ervoor te zorgen dat ze haar huiswerk maakt en haar toetsen goed voorbereidt. Boos zijn helpt niet, maar dat gebeurt soms wel, omdat het erg frustrerend is. Je moet je er gewoon bij neer leggen dat je kind meer begeleiding nodig heeft dat je had verwacht op basis van zijn leeftijd. Bij het behandelcentrum van m’n dochter zeiden ze dat je 3 jaar van de leeftijd af moet trekken qua ontwikkeling van de executieve functies. Als je bedenkt dat je zoon qua ontwikkeling van de executieve functies 15 is ipv 18, dan twijfel je misschien minder om hem te helpen.

wat vervelend voor hem. En natuurlijk ook voor jullie als ouders zijnde.

Als hij studievertraging oploopt, dan zijn er wegen om dit vergoed te krijgen, omdat je eigenlijk een "handicap" hebt met betrekking tot plannen en ga zo maar door.

Dus dit meenemen in je overweging is het zeker zinvol om te laten diagnosticeren van adhd. 
Het kan namelijk ook zijn, dat door het toenemen van verwachtingen van nemen van eigen verantwoordelijkheid, waar hij nog niet aan toe is in verband met zijn ADHD, sociaal/emotioneel en praktisch, hij nu vastloopt met zijn studie.

EmmaT schreef op 18-11-2023 om 08:29:

[..]

Daar ben ik het mee eens. Aan de andere kant kun je ook stellen dat in het verleden zonder diagnostiek, behandeling en/of medicatie, veel mensen de basisschool niet eens haalden (of op een later moment vastliepen) en nu een opleiding kunnen volgen die ze graag willen en ook kunnen. Denk daarbij ook aan dyslexie bijvoorbeeld.

Absoluut. Zeker was vroeger niet alles beter. En ik begrijp de behoefte aan een diagnose. Die was er bij ons ook, toen het allemaal vastliep. Dus zo zwart-wit bedoel ik het ook zeker niet. Een diagnose kan je (in de huidige GGZ) naar juiste info helpen, naar hulp en naar begrip. 

Wat ik jammer vind is dat dergelijke diagnoses nodig zijn, en dat er een gevaar schuilt in dat het kind/jongvolwassene de diagnose krijgt als ware het ziek/heeft een stoornis. Dat legt de focus ook op het kind, dat gerepareerd kan/moet. Terwijl de omgeving zo'n belangrijke rol speelt.

Het zou mooi zijn als we meer zouden kunnen kijken naar verschillen tussen kinderen, wat zij (anders) nodig hebben en dat er in de samenleving hier meer ruimte voor komt. Dus wat weg van het normatieve en die nauwe definitie van succes (wat betreft school/loopbaan). Dat zou ik onze kinderen (en ons als ouders) erg gunnen.