23 augustus 2002 door Daniela Koele
De ene deskundige zegt dit, de ander dat. Hoe ga je daarmee om? Freelance journaliste Daniela Koele weet het wel. Die trekt gewoon haar eigen plan.
Als moeder van een zoon van 10 maanden sprak mij het artikel 'Moeders! Waar is de honing?' van internist Herman Hart erg aan. Hij betoogt dat een halve theelepel honing met wat water een pijnstillend effect heeft als je kind een prik krijgt. Dat zou tot gevolg hebben dat kinderen later minder angstig zijn voor pijn en minder kleinzerig.
Wat internist Herman Hart waarschijnlijk niet weet, is dat het Ministerie van Volksgezondheid in juni dit jaar waarschuwde geen honing te geven aan zuigelingen tot één jaar. In honing kan namelijk een bacterie zitten die botulisme veroorzaakt. Kinderen tot één jaar zijn daar extra gevoelig voor, omdat ze nog geen volledig ontwikkelde darmflora hebben. Je kind krijgt obstipatie en een verminderde eetlust en deze verschijnselen kunnen leiden tot spierzwakte en verlammingen. Uiteindelijk kan je baby daaraan overlijden. Geen honing dus.
Je kunt als ouders behoorlijk gek worden van alle tegengestelde adviezen die je krijgt. Van het consultatiebureau, van deskundigen, van het kinderdagverblijf, van tantes, oma's en overgroot-oma's. Meestal kom ik er zelf wel uit. Of sterker nog... geeft mijn zoontje het zelf aan. Als er nog 60 ml. in de fles zit, en hij met zijn handen zijn fles wegduwt, hoef je niet te proberen die 60 ml. er nog in te krijgen.
Ik dacht dat het wel mee zou vallen, maar de hoeveelheid ongevraagde adviezen is enorm. Dat verbaast me in hoge mate. Wie weet er nou eigenlijk hoe het moet, dat opvoeden?
Zelfs 'de deskundigen' spreken elkaar regelmatig tegen. Een vriend met een baby zei laatst: "Ik heb hem gisteren de halve nacht laten huilen, maar ik geloof niet dat dat opvoedkundig zo'n handige actie was".
Laten huilen of niet? Ria Blom, schrijfster van het boek Inbakeren brengt rust, zegt: "Gun kinderen een inslaaphuiltje. Een kind mag best een kwartier in bed huilen, voordat het in slaap valt". Zij waarschuwt: "Naar het bed gaan zonder het kind op te pakken is óók reageren". "Wanneer je kind de ruimte krijgt voor gezond protest, geef je hem de mogelijkheid om eigen krachten in te zetten, zodat hij kleine probleempjes zèlf leert oplossen", aldus Blom.
Aletha Solter, schrijfster van het boek 'De taal van huilen', is van mening dat je een baby nóóit in zijn eentje moet laten huilen. Zij schrijft: "Geen aandacht geven aan het huilen van baby's, al is het maar voor vijf minuten, kan maken dat ze zich in de steek gelaten, doodsbenauwd, in de war of machteloos voelen. Daardoor kan er een verlies van vertrouwen optreden".
Dat sprak mij wel aan. Tot ik op een gegeven moment na een uur zei: "Lieverd, ik móet nu even een was ophangen. Ik ben zo weer terug". Tien minuten later was hij in slaap gevallen. De hint was duidelijk. De volgende keer legde ik hem in bed, liep weg, en na nog geen vijf minuten huilen, sliep hij.
Laatst kwam mijn moeder op bezoek. "Wat is het hier kaal. Heb je alle kranten en tijdschriften van de grond gehaald?" Ja, en zeg maar gerust: ook de rest! Mijn zoontje denkt namelijk dat alles geschikt is om in zijn mond te stoppen en nu hij kan kruipen kan hij overal bij. "Moet je niet doen hoor, kinderen moeten leren wat ze wel en niet mogen", zei mijn moeder.
Maar mijn zoontje kan op zijn leeftijd nog niet begrijpen wat wel en niet mag. "Hoe kan hij weten dat hij wel met een bal mag gooien, maar niet met een kopje? Hoe kan hij weten dat een raam kan breken, maar een kleedje niet?", schrijft Aletha Solter in haar boek Baby's weten wat ze willen. Het aantal keren dat een ouder naar aanleiding van het gedrag van een baby moet ingrijpen, weerspiegelt hoe goed het huis is aangepast aan het rondkruipen van de baby, vindt zij. Baby's misdragen zich niet. Ze doen wat nodig is om hun omgeving te leren kennen, aldus Solter in haar boek. Ik heb één plant laten staan, als compromis.
'Je wordt toch niet zo'n moeder die haar kind niet meer in de box zet als hij kan kruipen, hè?', vroeg mijn tante, 'anders kom je nergens meer aan toe'. Zij werkt op een peuterspeelzaal en één van de leidsters neemt haar eigen kind mee. Nu hij kan kruipen, is ze de hele tijd met hem bezig, met als gevolg dat ze niet meer op de andere kindjes kan letten.
In Baby's weten wat ze willen staat dat het gebruik van een box de verstandelijke ontwikkeling kan belemmeren. "De basis van enkele zeer belangrijke begrippen ligt in de eigen spontane bewegingen van de baby, zoals het begrip van afstand, snelheid en tijd, evenals het begrip van ruimte, bijvoorbeeld het gebruik maken van verschillende wegen om een doel te bereiken" (Piaget, 1952).
Twee weken geleden riep mijn zoontje per ongeluk "pápá". "Herhalen dat woordje", zegt Jeroen Aarssen, taalkundige bij de site Ouders Online. "Het kind laten merken dat hij iets heeft gezegd dat jij begrijpt".
In het Groeiboek van het consultatiebureau staat: "Stimuleer de taalontwikkeling door veel met je kind te praten. Kijk hem van heel dichtbij recht aan, dan ziet hij de mondbewegingen goed".
Maar helpt rijmen, voorlezen en liedjes zingen bij het leren van taal? Maaike Verrips – taalkundige, ex Vraagbaak-deskundige van Ouders Online, en maakster van het televisieprogramma Oetsiekoetsie van de NPS – zegt van niet. Zij vindt onderzoeken over taalstimulering gespeculeer.
Hoeveel woordjes een kind bijvoorbeeld extra heeft geleerd door taalstimulering, valt bijna niet te onderzoeken, zegt zij. Zij gelooft in een aangeboren taalvermogen van kinderen. In Oetsiekoetsie (vanaf september in de herhaling bij de NPS) laat zij de boodschap horen dat het wel goed komt met het leren van taal bij je kind. Als het maar taal in zijn omgeving hoort. En of het kind nu met 10 maanden of met 2 jaar zijn eerste woordje spreekt, dat maakt niets uit. Justine Pardoen, taalkundige en hoofdredactrice van Ouders Online, waarin een Vraagbaak Kindertaal is opgenomen, zegt: "U heeft een strijdpunt binnen het vak bij de kop".
Moraal van dit verhaal: lekker 'zelluf' doen en je vooral niets (voor zover je dat wilt) aantrekken van adviezen van anderen. Eenvoud is kenmerk van het ware, schrijft internist Herman Hart nog aan het eind van zijn betoog. Ik vond dat niet eenvoudig: hoe groot is die kans dat je kind ziek wordt van honing? Vast niet groot. Moet ik honing geven, zodat hij geen pijn heeft bij het prikje? Of wel pijn bij het prikje en botulisme uitsluiten?
Ik moest wat langer nadenken dan anders, maar toen wist ik het zeker: je vergeeft het jezelf nooit als je kind ernstige gezondheidsklachten krijgt, omdat jij hem honing hebt gegeven. Dan maar wat meer pijn. Sorry, Goran!
