25 oktober 2002 door Saskia Nihom-Nijstad
Onze zoon van bijna 4 jaar wil bijna niets eten of drinken. Hij is dan ook erg mager. Hij zit wel vol energie en is intelligent voor z'n leeftijd. Vooral na ziekte blijft er niet veel meer van het mannetje over.
Kunt u ons tips geven over hoe we hem kunnen laten eten en drinken? Hoe meer we aandringen, hoe moeilijker hij eet. Dit weet iedereen maar het is zeer moeilijk om het aandringen te laten als hij weer eens niet wil eten.
Het belangrijkste advies voor ouders van slechte eters en drinkers is: niet aandringen! U heeft dat zelf ook al ontdekt, en daarom vraagt u zich af hoe het dan wél moet. Hieronder zal ik daarvoor een aantal suggesties geven.
Als een kind niet afvalt en volgens zijn groeilijn gestaag doorgroeit, eet het – qua hoeveelheid – in ieder geval voldoende. Kinderen van 1 tot 4 jaar hebben met hun kleine lijfjes ook maar een beperkte hoeveelheid voedsel nodig. En dikwijls eet een kind met tussendoortjes vaak al genoeg om zijn gewicht op peil te houden.
Een gezond kind dat goed groeit, stopt als het genoeg gegeten heeft; net als een volwassene. Het is van groot belang dit oer-mechanisme niet te verstoren. Als u er absoluut van overtuigd bent dat zo'n kind écht niet genoeg gegeten heeft, dan heeft dat meestal te maken met de kieskeurigheid van het kind of met de kwaliteit van het voedsel.
Bij een kind dat niet goed groeit of te mager is, kan weinig eten verschillende oorzaken hebben. Om te beginnen kunnen er natuurlijk medische oorzaken zijn, zoals spijsverteringsproblemen. Er kan echter ook sprake zijn van starre opvoedingsprincipes (zoals "Eet je bordje leeg!" of "Eerst hartig dan zoet!") of een gebrek aan inlevingsvermogen bij de ouders.
Met moeilijk doen over eten wil het kind zijn ouders iets vertellen. Het is de kunst om de betekenis van die eet-taal te leren verstaan.
Hoe is dit bij uw zoon? Valt hij niet af en groeit hij gestaag door? Is hij kieskeurig met voedsel? Of is hij te klein en te mager en eet hij steeds minder? Zijn medische oorzaken – zoals spijsverteringsproblemen – al uitgesloten?
Omdat uw zoon vol energie zit, ga ik ervan uit dat hij een gezond kind is dat gestaag doorgroeit en precies weet wat hij nodig heeft. Op grond hiervan geef ik u een aantal tips waardoor het aandringen voor u minder belangrijk wordt.
Schrijf een week lang precies en eerlijk op wat uw kind eet en drinkt. Alle slokjes water, sap, melk, thee, alle tussendoortjes, ieder stukje worst bij de slager, ieder hapje van een stukje brood of een krentenbol, ieder snoepje, en ieder koekje of hapje van een koekje.
Een dergelijk overzicht laat dikwijls zien dat de hoeveelheden die een kind al met al wegwerkt, enorm meevallen.
Het gaat dan eerder om de vraag: hoeveel wil een ouder dat het kind eet. Misschien stelt een dergelijk overzicht u al snel gerust.
Eetproblemen kunnen veroorzaakt worden door overbezorgdheid van de ouders. Het kind ervaart die overbezorgdheid als beklemmend en gaat zich verzetten. Zo kan er een emotionele blokkade bij het kind ontstaan, die niet meer opgelost kan worden met praten maar alleen met doen. Of beter gezegd: met niet doen. Door niet of nauwelijks te eten, vertelt het kind: "Ik kan heel goed zelf bepalen wat ik nodig heb; ik wil zelfstandig worden! Laat mij dit zelf onderzoeken; als ik echt honger of dorst heb, dan weet ik jullie te vinden."
Luister dus naar de signalen van uw zoon en geef hem het gevoel dat hij zelf kan aangeven wat hij wil eten en drinken en wanneer.
Uw zoon moet 'zin' in eten krijgen. Bied hem daarom volwaardig voedsel aan in heel kleine porties, meerdere malen per dag. Dat mag gerust 5 à 6 keer per dag zijn. Zet het gewoon voor hem neer en eis niet van hem dat hij er netjes bij aan tafel zit. Kortom: zorg dat hij spelenderwijs zin in eten krijgt.
Zorgen dat het eten aantrekkelijk is, betekent meestal ook:
Hoe meer u aandringt, hoe meer strijd. En hoe meer strijd, des te minder er gegeten zal worden.
In een strijd om eten, wint het kind altijd. Voedsel kun je er immers niet inproppen. Net zoals je een kind niet kunt dwingen om te slapen. Ieder kind heeft bij primaire behoeftes als eten en slapen weliswaar begeleiding nodig, maar absoluut geen dwang. En nogmaals: probeer je zo goed mogelijk in te leven in de signalen en gevoelens van je kind.
Eten gaan ze uiteindelijk allemaal. Wacht maar af tot hij groter is... Dan blijf je brood en melk aanslepen.
Mocht u nog wat extra tips en inspiratie willen opdoen, lees dan: Eten met kinderen - 10 tips (Ouders Online, 19 oktober 2001). Don't Panic!
