1 april 2005 door Ietje Heybroek

Ik erger me aan het gedrag van mijn stiefdochter. Hoe los ik dat op? (8 jr)

Mijn man en ik hebben een jongenstweeling van 1 jaar. Uit zijn vorige huwelijk heeft hij een dochter van 8 jaar. Daar wil ik het over hebben. We werken allebei; ik drie dagen per week en hij fulltime.

Nu komt de vakantie er weer aan dus zijn dochter komt twee weken bij ons, zoals elk jaar. Ik heb daar geen problemen mee; ik vind haar een heel lief meisje. Maar er zijn een paar dingen waar ik me aan erger.

Zij praat met ons mee als wij aan 't praten zijn, ze vraagt waar we het over hebben, etc. Haar vader brengt haar op de hoogte van het onderwerp en dan babbelt ze mee. Als we plannen maken om te gaan wandelen, wat we elke dag doen met de jongens, dan interrumpeert ze ons en klaagt ze dat ze moe is en niet wil meegaan.

Ik heb al diverse malen aangegeven dat ze niet met ons mee moet praten, want als ik met mijn man communiceer, dan geeft zij antwoord. Op den duur wordt dat toch echt vervelend.

We denken dat haar moeder bij elke beslissing haar erbij betrekt. Ik kan me voorstellen dat haar moeder niemand heeft om dingen te overleggen en dat zij alles met haar bespreekt, zelfs de "grote mensen"-dingen (in mijn ogen dan).

Is het raar dat ik vind dat ze een kind is en dat ze zich vooral niet in ons gesprek moet mengen? Mijn man wordt namelijk erg verdrietig als ik commentaar heb op haar.

Als ze om 't weekend komt, mag ze 's zaterdags om 21.00 uur naar bed. Sinds de jongens er zijn, hebben mijn man en ik amper tijd voor elkaar. Dus heb ik mijn man voorgesteld om tijdens de vakantie door de week zijn dochter om 20.30 uur naar bed te brengen en in het weekend gewoon om 21.00 uur (wat toch altijd een half uur uitloopt, zodat we een uur samen door kunnen brengen in plaats van een half uur).

Wat is een redelijke tijd voor meisjes van 8 om naar bed te gaan? Toen ik klein was, moest ik elke dag acht uur naar bed en ik mocht weinig tv kijken. Zijn dochter kan de hele dag naar Jetix kijken, wij willen onze jongens niet al te jong aan de tv hebben, dus mag ze geen tv kijken als de jongens in de woonkamer zijn. Is dit redelijk van ons? Toen de jongens er niet waren, keek ze bij wijze van spreken de hele dag tv. De vader zegt zelden "nee", ook niet tegen snoep, etc. Ik denk daar anders over en dat weet hij ook.

Ik word er een beetje moedeloos van en zie als een berg op tegen de vakantie. Ik ben benieuwd naar jullie mening.

Antwoord

U geeft een treffend voorbeeld van hoe het veel stiefmoeders vergaat. Omdat ze niet goed kunnen communiceren met hun partner, gaan ze zich ergeren aan hun stiefkind. Waarschijnlijk ligt het werkelijke probleem dus ergens anders dan u denkt.

Samen

U verwijt uw stiefkind dat ze zich bemoeit met jullie gesprekken, dat ze de hele dag tv kijkt en dat ze te laat naar bed gaat. Maar is haar dat werkelijk te verwijten? Dat lijkt me niet. Uw man tilt er immers minder zwaar aan dan u zelf. Ook is hij degene die zelden "nee" zegt en zijn dochter meer laat snoepen dan u zou willen.

Het is dus niet uw stiefdochter aan te rekenen dat zij zich zo gedraagt als u beschrijft; het lijkt eerder een communicatieprobleem tussen uw man en u te zijn. U zult samen moeten kijken hoe u uw kinderen wilt opvoeden.

Uit de informatie die u geeft, leid ik af dat uw stiefdochter vanuit haar opvoeding gewend is om zich te mengen in gesprekken van volwassenen. Als u dat niet wilt, zult u samen met uw man moeten kijken hoe u dat in het vervolg wil, hoe u daar samen één lijn in kunt trekken, en hoe u dat samen gaat duidelijk maken aan uw stiefdochter.

De moeder staat hier verder buiten. Die bepaalt wat er bij háár thuis gebeurt, en u en uw man bepalen wat er bij jullie thuis gebeurt. Met 'consequent zijn' heeft dat niets te maken; op de ene plek mag nu eenmaal meer, of iets anders, dan op de andere plek. (Denk aan logeren bij opa en oma, op bezoek gaan bij kennissen, spelen bij vriendjes en vriendinnetjes, enzovoorts). Ook dat moeten kinderen leren.

De manier waaróp

Natuurlijk wordt uw man verdrietig als u iets over zijn dochter zegt. Ouderschap maakt immers ontzettend kwetsbaar. Als iemand iets over uw tweeling zegt, dan voelt u dat ook. Voor uw partner is dat net zo.

Dat wil echter niet zeggen dat u helemaal niks tegen uw man zou kunnen zeggen. Het is vaak de manier waaróp iets gezegd wordt.

Een mogelijkheid zou bijvoorbeeld kunnen zijn: "Het is misschien niet leuk wat ik nu ga zeggen, maar..." Op die manier is uw man al enigszins voorbereid op de boodschap, en geeft u aan dat u begrip heeft voor zijn positie (of op zijn minst dat u zich daarin kunt inleven). Dat wil nog wel eens helpen.

Opvoedingsstijlen

Het is begrijpelijk dat u een andere opvoedingsstijl heeft dan uw man, en dat u andere dingen belangrijk vindt dan hij. Dat vraagt dus om water bij de wijn van beide partijen.

Het zou mooi zijn als jullie samen een manier van opvoeden kunnen vinden waarin ieder iets van zichzelf terugziet. Niet alles, want dat is onhaalbaar. Een beetje van hem en een beetje van u.

Uiteindelijk is dat een kwestie van onderhandelen. En liefst niet met het mes op tafel, waarbij één van beide partijen volledig zijn gelijk wil halen...

Vakantie

U maakt zich zorgen over de vakantie, en u heeft daarom bedacht dat u de teugels dan wat strakker aan wilt halen. Dat is jammer, want vakantie is voor kinderen toch een beetje een feest-periode. Ze mogen dan 's morgens bijvoorbeeld wat langer in hun pyjama blijven spelen, er is af en toe een uitje (pretpark, zwembad, film, etc.) en de meeste kinderen mogen dan juist wat langer opblijven.

Voor u is langer opblijven moeilijk, omdat u net een tweeling van een jaar heeft. Die jongens vragen natuurlijk veel tijd en aandacht, waardoor u en uw man minder tijd hebben voor elkaar. Bovendien werken jullie allebei.

Bedenk echter dat uw stiefdochter daar allemaal niks aan doen. Om toch af en toe tijd voor elkaar te hebben, zou u kunnen voorstellen dat uw stiefdochter de ene dag wat eerder naar bed gaat en de andere dag wat later, om haar toch het gevoel te geven dat ze vakantie heeft.

De vraag wat een redelijke bedtijd is, kan ik helaas niet beantwoorden. Dat is voor elke ouder en voor elk kind verschillend. U zou de meningen van uw collega-ouders eens kunnen peilen, via het Forumvan Ouders Online. (Eerst even aanmelden onder het kopje 'Registratie' en dan door naar Forum-de-Luxe).

Tv kijken

Het lijkt me voor uw stiefdochter van 8 jaar heel moeilijk dat ze geen tv meer mag kijken omdat de jongens er zijn. Vóór die tijd mocht ze immers de hele dag kijken, schrijft u. Het kan haar mogelijk een gevoel van jaloezie geven, wat me niet handig lijkt.

Misschien kunt u haar uitleggen dat u niet wilt dat de jongens al tv gaan kijken (die tijd komt snel genoeg) en dat ze in de vakantie tv mag kijken als de jongens slapen ('s middags). Het valt niet altijd mee, om het iedereen naar de zin te maken...

Tot slot

Mocht het communiceren tussen u en uw partner toch problemen blijven geven (wat vaak voorkomt; u bent beslist niet de enige), dan zou ik u aanraden om een paar gesprekken te voeren met een hulpverlener. Uw huisarts kan u helpen bij het vinden van de juiste persoon.

Over het algemeen geven een paar gesprekken al veel inzicht. Dat is nuttig, want in een stiefsituatie raak je soms het overzicht kwijt. Een hulpverlener kan dan helpen om weer zicht te krijgen op het geheel.

Ik wens u veel succes en sterkte!