18 februari 2005 door Ietje Heybroek
Meteen na het overlijden van mijn vrouw (44) werden mijn kinderen (een dochter van 18 en twee zoons van 22 en 23) goed opgevangen door mijn zwager en mijn schoonzus. Zij hielpen mijn kinderen overal mee, zelf had ik genoeg aan mijzelf.
Een jaar later leerde ik mijn huidige vriendin kennen. Zij werd bij mij thuis met open armen ontvangen. Maar twee maanden later hoorden we van "vreemden" echter allerlei slechte dingen over ons; ook zaken die binnenshuis besproken waren.
Mij werd verweten dat ik te weinig thuis was en de kinderen aan hun lot overliet. Ik was toen gemiddeld vier avonden en een zaterdagmorgen thuis en soms zondags, maar wel altijd telefonisch bereikbaar. (Er is overigens nooit van de mogelijkheid gebruik gemaakt, om mij in die tijd te benaderen). De rest van de tijd zat ik bij mijn vriendin.
Nu, twee jaar later, word ik nog steeds door mijn dochter gepasseerd. Nog steeds loopt zij met alles naar mijn zwager (250 meter van mijn huis). Allerlei zaken worden daar uitgebreid besproken en geregeld, en ik hoor het dan achteraf.
De afgelopen twee jaar heeft mijn dochter zich altijd dominant en schijnheilig tegen mijn vriendin gedragen, en veel steken onder water gegeven. (Mijn vriendin heeft er altijd zeer voorzichtig op gereageerd of er geen aandacht aan geschonken.)
Ik ben in de ogen van mijn dochter een slechte vader, die geen aandacht voor haar heeft. Alles zou om mijn vriendin draaien.
Met mijn zoons heb ik ondertussen een redelijke tot goede verstandhouding, maar mijn dochter probeert ze nog wel te manipuleren. Ze heeft mij ook geen kans gegeven om haar aandacht en liefde te geven, want met alles loopt ze naar haar zwager. Ook gaat ze soms met hem uit, etc.
De rol van mijn zwager is in mijn gezin inmiddels zo groot geworden dat ik als het ware verantwoording aan hém moet afleggen voor alle stappen die ik zet.
Twee weken geleden ben ik met mijn zwager en schoonzus gaan praten. Ik heb ze bedankt voor het opvangen van mijn gezin, en hen medegedeeld dat ik vanaf nu het heft weer zelf in handen ging nemen. Ik heb daarbij de volgende afspraak gemaakt: als mijn kinderen met problemen bij hen zouden komen, dan zouden ze hen meteen terugsturen naar mij. Mocht ik er toevallig niet zijn, dan moesten ze mij maar bellen. Dan zou ik – indien nodig – meteen naar huis komen.
Vorige week heb ik een conflict met mijn dochter gekregen over haar horeca-werktijden. Die lagen zo dat ze mij net steeds niet zag. Zij heeft hier een punt van gemaakt en dreigde om uit huis te gaan als ik het niet met haar eisen eens was. Ik heb haar toen uitgescholden voor alles wat lelijk was. Later is haar vriend erbij gekomen en die deed er nog een schepje bovenop. Daarna keerden ze zich beiden tegen mijn vriendin. Ik heb haar vriend toen uit huis gezet en mijn dochter is met hem meegegaan. Eén dag later had ze alweer met mijn zwager gepraat en die heeft haar gelijk gegeven. Mij liet ze per SMS weten: "dat ik volwassen moest worden, en dat ik afbrak wat zij in twee jaar hadden opgebouwd".
Heeft u raad om dit probleem op te lossen?
Samenvattend komt uw verhaal hierop neer:
Dit is een lastige familie-kwestie. Er spelen namelijk verschillende problemen tegelijk een rol: het stiefgezin, verdriet, rouw, loyaliteit, jaloezie, communicatie, angst, en 'volwassen worden'.
Ik zal al die verschillende aspecten hieronder nader toelichten. Waarschijnlijk begrijpt u dan beter wat er eigenlijk aan de hand is, en kunt u zelf actie ondernemen om de verstandhouding met uw dochter te verbeteren.
Samen met uw vriendin en uw kinderen vormt u een stiefgezin. Dat gaat niet vanzelf en kost veel tijd; het vormen van een stiefgezin kost namelijk 4 tot 7 jaar.
Een stiefgezin geeft veel spanningen, die heel lastig kunnen zijn. En het vergt veel communicatie om die spanningen het hoofd te kunnen bieden; zowel tussen u en uw vriendin, als tussen u en uw vriendin en de kinderen.
Het overlijden van uw vrouw (de moeder van uw kinderen!) heeft bij u allen verdriet gebracht. Op een leeftijd dat uw dochter haar moeder hard nodig had, was zij er opeens niet meer. Dat heeft een blijvende wond bij uw dochter veroorzaakt.
Hebben uw kinderen hun verdriet wel voldoende met u kunnen delen? Of alleen met hun oom en hun tante? Is er tijd geweest voor rouw? Dat is voor u en uw kinderen van wezenlijk belang. Soms is dit verdriet zo groot dat er niet over gepraat kan worden. Misschien hebben uw kinderen nu nog steeds behoefte aan de verwerking van hun verdriet.
Bedenk in ieder geval dat voor kinderen onder de 20 jaar het overlijden van een ouder een traumatisch ervaring kan zijn. (Zie ook: www.verlaatverdriet.nl).
Met het overlijden van uw vrouw waren uw kinderen niet alleen hun moeder kwijt, maar ook een tijdje hun vader. In het begin was u emotioneel niet in staat om er voor ze te zijn, omdat u genoeg had aan uw eigen verdriet.
Uw kinderen hebben hun verdriet dus niet met u kunnen delen. Het kan daarom zijn dat uw kinderen zich in de steek gelaten hebben gevoeld (en daarom boos op u zijn).
Ik weet niet of uw zwager en schoonzus zelf kinderen hebben, maar ze lijken het gezin van u overgenomen te hebben (in eerste instantie met uw toestemming).
Het is knap dat u destijds de keuze heeft kunnen maken om de kinderen aan uw zwager en schoonzus toe te vertrouwen, op een moment dat u er zelf niet voor hen kon zijn. Ze zijn toen opgevangen door hun oom en tante. Deze twee mensen waren hun houvast in die tijd.
Gezien de positie die uw zwager en schoonzus in eerste instantie gekregen hebben, zullen zij tijd nodig hebben om uw kinderen stukje bij beetje los te laten en weer 'terug te geven' aan u. Voor hen is dat óók een soort rouw...
Boosheid
Uw dochter verloor haar moeder, op een leeftijd dat ze haar nog erg nodig had. Dat kan haar heel boos hebben gemaakt. Achter de boosheid zit heel veel verdriet.
Het kan zijn dat uw dochter haar boosheid op u en uw vriendin richt, omdat ze haar zorgen niet op een andere manier duidelijk kan maken.
Jaloezie
U kreeg een vriendin, waaraan u aandacht bent gaan schenken. Dat kan jaloezie bij uw dochter hebben gewekt. Ze kan bijvoorbeeld zijn gaan denken: "Houdt mijn vader nog wel van mij, of houdt hij alleen van zijn nieuwe vriendin? Heeft hij nog tijd voor mij, of alleen voor zijn nieuwe vriendin?"
Maar ook op andere fronten kan er sprake zijn van jaloezie. Misschien bent u zélf bijvoorbeeld wel jaloers op uw zwager, aan wie uw dochter zoveel aandacht en vertrouwen schenkt.
Loyaliteit
Uw dochter kan in een loyaliteits-conflict zitten met haar overleden moeder. Ze kan bijvoorbeeld denken: "Als ik de vriendin van mijn vader leuk vind, val ik daarmee dan mijn moeder af?"
Ook kan het zijn dat ze met uw vriendin geen band aan kan gaan, omdat ze bang is om ook haar te verliezen.
Vorige week had u ruzie met uw dochter. Waar het om ging, was dat u haar graag meer wilde zien. Dat is heel goed. Maar kunt u haar dat ook duidelijk maken, vraag ik me af? Begrijpt ze dat het hier om vaderliefde gaat?
Ik kan me voorstellen dat u het moeilijk verteerbaar vindt dat ze in zo'n geval naar uw zwager en uw schoonzus gaat. Maar anderzijds moet u zich wel realiseren dat uw kinderen daar in eerste instantie goed terecht konden. Ze hebben waarschijnlijk een bijzondere band opgebouwd met deze mensen. Die kunt u hen natuurlijk niet zomaar weer afnemen. Ik zou zeggen: gun hen die band. Daar wordt niemand slechter van.
Niettemin: als u aangeeft dat u er bent voor uw kinderen en dat u naar hun verhalen wilt luisteren, dan kunt u ze ook uw kant van het verhaal vertellen. Vertel uw kinderen dat u hen ook nodig heeft, en dat u van ze houdt. Praat met uw kinderen over het verlies van uw vrouw respectievelijk hun moeder. Wat dat betekend heeft voor u. Hoeveel verdriet u daarvan hebt gehad. Dat het verdriet zo overweldigend was, dat u er aanvankelijk niet voor hen kon zijn. Misschien zijn ze bereid en in staat om uw keuze te begrijpen.
Dan de communicatie met uw zwager en uw schoonzus. U communiceert wel met hen, maar het lijkt erop alsof u met hen niet op een lijn zit. Op die manier krijgt uw dochter nog meer kans om tussen u en uw zwager in te gaan staan. Probeer hierover met uw zwager te praten. Het lijkt ook belangrijk te zijn dat u met zijn allen praat. Er is zoveel gebeurd in een paar jaar tijd. Mocht u er niet uit komen, vraag dan om professionele hulp. Het zou heel verdrietig zijn als dit tot een definitieve breuk zou leiden tussen u en uw dochter en ook tussen u en uw zwager en schoonzus. U heeft de moeder van uw kinderen al verloren, en de kinderen hebben hun moeder verloren. Wees er op tijd bij om niet nog meer verliezen te lijden!
Volwassen worden
Uw dochter is 18 jaar. Dat is een leeftijd waarop veel kinderen op kamers gaan wonen en hun eigen leven gaan leiden. Ze wil dat u respect heeft voor haar beslissingen. Ze wil werken in de uren dat u niet thuis bent. En volgens u werkt ze niet lang genoeg.
Als u vindt dat u te veel moet bijspringen, dan zou u afspraken kunnen maken. Bijvoorbeeld dat u haar een vast bedrag per maand betaalt, en dat ze verder voor zichzelf moet zorgen in financieel opzicht.
Angst
U en uw dochter lijken heel bang te zijn om elkaar te verliezen. Het zou mooi zijn als jullie dat aan elkaar kunnen vertellen.
Maar hoe dan ook: het zal veel tijd kosten voor u en uw kinderen tot jullie weer een goede band hebben opgebouwd.
Ik wens u veel succes en sterkte!
