21 juni 2002 door Mieke Beers
Mijn zoontje van 3 jaar en 4 mnd kan een aantal klanken aan het begin van een woord niet uitspreken. Bijvoorbeeld:
Het zal vast wel goedkomen (hoop ik), maar waarom worden dat allemaal H's? Ons buurjongetje van een half jaar jonger (wordt tweetalig opgevoed, met Spaans erbij) kan het wel...
Moeite met het gebruik van J, L en R is bij veel kinderen op de leeftijd van uw zoontje nog steeds het geval. Juist van deze klanken, en vooral van de L en de R, is bekend dat ze nog wel tot ná de 4-jarige leeftijd moeite kunnen hebben met de precieze uitspraak (articulatie) en het gebruik van deze klanken in woorden (fonologie).
Meestal worden L en de R vervangen door een J of een W, dus
lekker wordt
jekker, en
rood wordt
jood of
wood.
Bij het leren van de verschillen tussen klanken in woorden (de zogenaamde 'fonologische ontwikkeling') wordt het verschil tussen de J en W en andere klanken (
jas - tas, of:
wel - bel) eerder geleerd dan het verschil tussen L en R enerzijds en andere klanken anderzijds (
lat - dat, of
roken - koken). Hierbij speelt eveneens een rol dat J en de W eenvoudiger uit te spreken zijn dan L en R.
Uw zoon maakt nog geen onderscheid tussen de L, R en J onderling, maar hij wil wel dat deze klanken zich onderscheiden (in woorden). Hij gebruikt hiervoor de H, die ook makkelijk uit te spreken is. Net als de W en de J bijvoorbeeld..
Dit vervangingspatroon kunnen we dus zien als een variatie op het meest voorkomende vervangingspatroon. Dit soort vervangingen hoort bij normale fonologische ontwikkeling.
