Tips praten over de dood
Voor wie mijn situatie niet kent, ik heb een heel topic onder puberteit staan (ik weet het niet meer). Aangezien ik een specifieke vraag heb wilde ik die graag in een apart topic plaatsen.
Mijn 18 jarige dochter heeft een doodswens en staat op de wachtlijst voor euthanasie.
Vaak zit haar hoofd vol met de dood en dan wil ze ook graag een gesprek hierover. Maar op de een of andere manier zijn dit altijd hele stroeve gesprekken.
Ik weet gewoon niet goed wat te vragen, vragen als wat gaat er nu in je om (dat ik door wil) eindigen in een stilte.
Regelmatig krijg ik het verwijt dat ze met mij niet over de dood kan praten terwijl ik dat echt wel wil.
ik ben op zoek naar serieuze tips om hierover het gesprek goed aan te kunnen gaan, welke vragen zou ik kunnen stellen (open vragen het liefst), wat vraag je aan iemand die niet meer wil leven.
Alvast bedankt voor het mee denken.
Er zijn al mooie tips gegeven. Wat nog in mij opkomt: zou samen een boek over sterven/laatste levensfase lezen nog iets zijn? Ik denk dan aan een boek met bijvoorbeeld korte verhalen/columns zoals 'je kunt het maar één keer doen' oid. Dan kun je het daarna samen over die column hebben. Dat geeft misschien wat ingangen voor onderwerpen zonder dat je daar zelf steeds naar moet zoeken. En meteen wat beeld hoe anderen het deden.
och jee Ciska wat lijkt me dat een moeilijke situatie voor jullie allemaal.
Ik denk dat het goed is om met haar te bespreken dat je hier graag over wilt praten met haar en ook misschien wel het gesprek wilt leiden, maar niet zo goed weet hoe dat moet. Ik heb je andere topic niet gelezen, dus misschien sla ik de plank volledig mis, maar hier mijn bijdrage;
- ik merk de stroefheid in onze gesprekken over de dood en ik vind dat ook lastig. Het is ook een onderwerp wat voor mij moeilijk is. Misschien kun jij (dochter) door de stroefheid heen proberen te kijken, wetende dat ik graag het gesprek met je aanga maar niet zo goed weet hoe? Mogelijk komen we dan samen verder.
- Dochter kun jij aangeven hoe een goed geleid gesprek over de dood er voor jou uitziet? Wat precies aan het onderwerp de dood zou je willen bespreken of onderzoeken met elkaar? Wanneer noem jij een gesprek een goed gesprek?
- Wanneer ik merk dat een gesprek stroef verloopt vind ik dat lastig omdat ik dan bang ben dat we onze verbinding kwijtraken, terwijl ik die graag wil versterken. Wanneer ervaar jij verbinding in onze gesprekken? Hoe kunnen we die sterk maken of houden?
- Zelf vind ik het idee dat jij gaat sterven heel moeilijk en verdrietig. Zou je het helpend vinden als ik daar iets over vertel?
Naast de adviezen hier kun je het misschien ook professioneler zoeken.
Er is een stichting voor ouders waarvan de kinderen euthanasie gaan krijgen of hebben gekregen vanwege psychologische aandoeningen (nu ik het typ klinkt het wat raar, hebben gekregen.. ik weet alleen niet hoe ik het anders kan zeggen).
Misschien kunnen zij je helpen, daar zitten ervaringsdeskundigen. Zij begrijpen waarschijnlijk beter waar jullie nu doorgaan. Ik hoop dat dat de situatie ook minder eenzaam maakt. Het is de stichting in liefde laten gaan https://www.inliefdelatengaan.nl/
Verder heeft 113online misschien tips maar daarover twijfel ik. Ik weet dat ze ook naasten helpen maar zelfmoordpreventie is niet jouw vraag nu. Zij geven wel aan dat praten over de dood belangrijk is bij een doodswens. Wellicht kun je daar met de juiste vragen toch wel geholpen worden.
Heel veel sterkte. Heb je al eens tegen dochter gezegd dat je er graag over met haar wil kunnen praten maar ook (nog) niet weet hoe. En dat je je best doet om daar tips bij te krijgen. Misschien dat dat iets van lucht geeft. Dat ze weet dat het geen onwil is
Wat een ontzettend moeilijke gesprekken zullen dat zijn. Ik heb geen tips, maar wel een vraag (en die hoef je natuurlijk niet te beantwoorden). Staat je dochter op de wachtlijst voor euthanasie (dus is t al goedgekeurd en wacht ze op de 'uitvoering' ((sorry,heb beter woord)) of moet ze het hele traject nog door?
Want dat lijken me 2 verschillende gesprekken. Is t de onzekerheid over het wel of niet krijgen van de euthanasie of wil ze praten over haar laatste tijd?
Misschien kun je vragen wat ze mist in jullie gesprekken, wat ze hoopt te bespreken en waar ze behoefte aan heeft. Wil ze ventileren of advies of troost (of wat dan ook)?
Hoe dan ook, heel veel sterkte❤️
het klinkt misschien cru maar zo bedoel ik het niet, maar zijn jullie/is je dochter al bezig met het regelen en vormgeven van haar uitvaart?
Ik heb onlangs een familielid met doodswens bijgestaan hierin, en zij was enorm opgelucht dat ik dat wilde doen. Het heeft haar veel rustgegeven en voelde zich serieus genomen. DAT was waar zij mee bezig was en naar uitkeek, en eindelijk kon ze er concreet wat mee doen. Hoe het in het hiernamaals is interesseerde haar niks, ze wilde uit haar lijden verlost worden.
Praten over hoe ze gemist gaat worden is pijnlijk, want dat voelt als overhalen en het geeft ze een (nog groter) schuldgevoel. Tuurlijk mag het benoemd worden, maar ik zou er geen gesprek aan wijden.
Concreet toewerken naar dat waar ze naar verlangde gaf mijn familielid zichtbaar rust.
Haar naasten helaas niet, die waren boos, alsof ik haar stimuleerde ofzo. Wat misschien ook wel zo was, maar mijn gedachte was: als haar wens niet gegrond genoeg is wordt het verzoek niet eens ingewilligd.
Buiten dat : wat is gegrond? Als iemand al jaren lijdt, en niet meer wil, moet die dan blijven leven voor een ander? Haar naasten die haar gaan missen? Als voer voor therapeuten die nog iets willen proberen?
Het enige wat ik bij jou dochter "eng" vind is dat ze pas 18 is, en haar brein nog niet volgroeid. Ik zou nog hoop hebben dat ze er misschien overheen groeit.
Anderzijds; als zij daar niet op wil wachten omdat het leven gewoon niet te doen is, wie zijn wij dan? Als haar wens ingewilligd wordt zul je dat nooit weten. Maar zij kan geen spijt meer krijgen, en het gaat uiteindelijk om haar. Bovendien duurt een traject (niet voor niks) 2 jaar. Als je dan nog zo'n wens hebt ben je toch wel zeker van je zaak.
Los van deze nuchtere praat wil ik je nog even ontzettend veel sterkte wensen Ciska. Het moet afschuwelijk zijn je dochter zo te zien.
🫂❤️
mooi verwoord stresskipje.
Ik worstelde ook met het stukje dat je aangeeft dat je dochter gaat missen of dat je aangeeft dat je het heel moeilijk en verdrietig vindt als dochter gaat overlijden.
Natuurlijk voel je dit, er spreekt ook heel veel liefde uit maar het kan ook verkeerd uitpakken, dat dochter zich weer onbegrepen voelt of inderdaad een schuldgevoel aangepraat wordt. Ergens vind ik dat je het zou moeten kunnen bespreken maar wel heel zorgvuldig. Dat was ook de reden dat ik verwees naar 'in liefde laten gaan.' Hopelijk kunnen ze je hiermee helpen of helpen om de goede begeleiding hierbij te vinden.
Heeft dochter nog een psycholoog met wie je hierover kunt sparren?
Nogmaals sterkte ciska, je klinkt als een heel liefdevolle moeder
Stresskipje schreef op 06-08-2025 om 14:27:
het klinkt misschien cru maar zo bedoel ik het niet, maar zijn jullie/is je dochter al bezig met het regelen en vormgeven van haar uitvaart?
Ik heb onlangs een familielid met doodswens bijgestaan hierin, en zij was enorm opgelucht dat ik dat wilde doen. Het heeft haar veel rustgegeven en voelde zich serieus genomen. DAT was waar zij mee bezig was en naar uitkeek, en eindelijk kon ze er concreet wat mee doen. Hoe het in het hiernamaals is interesseerde haar niks, ze wilde uit haar lijden verlost worden.
Praten over hoe ze gemist gaat worden is pijnlijk, want dat voelt als overhalen en het geeft ze een (nog groter) schuldgevoel. Tuurlijk mag het benoemd worden, maar ik zou er geen gesprek aan wijden.
Concreet toewerken naar dat waar ze naar verlangde gaf mijn familielid zichtbaar rust.
.
Ciska, ik ben een stille meelezer in jouw andere topic, dus ik weet van de lijdensweg van je dochter.
Het gequote stukje hierboven zou misschien goede handvatten kunnen bieden? Toch begrijp ik ook dat het haast ondoenlijk is dit soort gesprekken met haar te voeren, maar ook andersom gedacht vanuit je dochter.
Ikzelf ben ongeneeslijk ziek en zit ook in een euthanasietraject, maar is toch heel anders, want mijn traject is niet zo lastig (al klinkt dit heel fout, maar niet zo bedoeld). Ik heb mijn ouders zeker wel verteld van dit traject, maar het is gewoon ontzettend moeilijk dit te bespreken als ouders-kind zijnde. De leeftijd van mijn ouders speelt natuurlijk ook een rol, maar toch.
Het is zo ontzettend moeilijk om dit soort gesprekken met geliefden te delen, want zij willen diegene gewoon niet kwijt. Maar……..zij hebben mij, in slechtere tijden ook enorm zien pijn lijden, dus begrijpen zij wel steeds beter dat ik dit euthanasietraject ben aangegaan en, nog belangrijker, ooit zal gaan inzetten.
Het is niet dat die persoon niet meer wíl leven, maar dat zij niet meer kúnnen leven onder desbetreffende omstandigheden.
Ciska, is het niet mogelijk om hierbij een vertrouwenspersoon in te schakelen? Een persoon die op reguliere basis (of op afroep) langskomt en het gesprek kan leiden?
Sterkte, want hoe zwaar is dit voor je dochter, maar vooral ook voor jullie als gezin…… 
Wat lijkt me dit moeilijk, Ciska. Heel veel sterkte. Geen tips, ik zou niet weten hoe te beginnen.
Misschien een hele naïeve, maar er blijft een vage twijfel (hoop) bij mij rondspoken, dat het misschien alleen/vooral de stemmen zijn die nog overheersen en een doodswens opdringen. Het is voor een jong kwetsbaar meisje op een gegeven moment misschien niet meer te onderscheiden en is ze 'overgenomen' door die stemmen. is het een idee om met die stemmen in gesprek te gaan (misschien zijn het de stemmen die vinden dat ze niet serieus genomen worden) en heel misschien een soort loskoppeling te leggen tussen de stemmen en haar eigen oude ik? Ken je Stichtingweerklank.nl? Nogmaals, dit klinkt misschien heel vergezicht en naïef, sorry dan daarvoor. Ik zou zo graag willen dat het beter en gemakkelijker wordt voor jullie alledrie.
Misschien ken je het al. Maar de documentaire "Eén goede dood" uit 2024 gaat over euthanasie. Ze volgen meerdere mensen in dit traject waaronder een jonge vrouw van 25. Ze laten haar proces en de gesprekken met familie en hulpverlening heel duidelijk zien. Misschien kan jij dat kijken of jullie samen.
Verder mag jij ook in deze situatie jouw grenzen aangeven. Zij wil dood en jij probeert daarin mee te gaan. Maar dat hoeft niet te betekenen dat jij (continu) met haar daarover in gesprek moet gaan. Jij bent er zelf ook nog en dit is voor jou enorm belastend en heftig. Sta jezelf dus toe om aan te geven dat jij hierover niet kunt of wilt praten. Of beperk het moment waarop jij dat wel kunt of wilt. Het is niet iets waar je zomaar even over wilt praten op een ongepland willekeurig moment. Het gezin in de documentaire ging heel waardig en respectvol met haar om. Maar leefde ook hun eigen leven. Vergeet jezelf dus niet.
Izza schreef op 06-08-2025 om 16:27:
Misschien ken je het al. Maar de documentaire "Eén goede dood" uit 2024 gaat over euthanasie. Ze volgen meerdere mensen in dit traject waaronder een jonge vrouw van 25. Ze laten haar proces en de gesprekken met familie en hulpverlening heel duidelijk zien. Misschien kan jij dat kijken of jullie samen.
Verder mag jij ook in deze situatie jouw grenzen aangeven. Zij wil dood en jij probeert daarin mee te gaan. Maar dat hoeft niet te betekenen dat jij (continu) met haar daarover in gesprek moet gaan. Jij bent er zelf ook nog en dit is voor jou enorm belastend en heftig. Sta jezelf dus toe om aan te geven dat jij hierover niet kunt of wilt praten. Of beperk het moment waarop jij dat wel kunt of wilt. Het is niet iets waar je zomaar even over wilt praten op een ongepland willekeurig moment. Het gezin in de documentaire ging heel waardig en respectvol met haar om. Maar leefde ook hun eigen leven. Vergeet jezelf dus niet.
Wat een goede post dit!
Dit soort gesprekken zijn onmenselijk, je doet alles wat je kunt voor je kind, ookal gaat het ver je eigen grenzen over.
Zoveel respect en liefde voor jullie Ciska 
Misschien zitten hier goede vragen bij om het gesprek aan te gaan:
https://www.dela.nl/inspiratie/infoverzoek/an1_1_23-download-kaartenset-met-vragen-over-het-leven-en-de-dood
Zou een rouwtherapeut hier niet bij kunnen helpen? Dat die het gesprek begeleid. Je hoeft toch niet perse te wachten tot je dochter er niet meer is toch? Misschien kan het dan nog een hele waardevolle tijd voor jullie worden met een hele mooie diepgang en verbinding.