Blijven zitten in groep 3 na versneld doorstromen naar groep 3
Mijn kind van 6 (van begin januari) is vervroegd naar groep 3 gegaan. Hij was in de kleuterklas al erg bezig met letters, beginnend lezen en cijfers en kende de tafels al. Hij deed na een half jaar school mee met groep 2 en is dus na 1,5 jaar naar groep 3 gegaan.
In het begin was hij erg trots en gemotiveerd. Al snel werd duidelijk dat het leren lezen voor hem niet automatisch ging. Het automatiseren ging moeilijk en zijn tempo was laag. Als ik hem vroeg waar hij over nadacht bij het schrijven van een woord, zei hij dat hij dan nadacht of het een schrijfletter, een boekenletter of zijn eigen letter (zoals hij het zich vorig jaar zelf had aangeleerd) moest zijn.
In november hadden we een gesprek met zijn juf en de intern begeleider dat ze zagen dat hij het moeilijk had en dat we dit in de gaten moesten houden, omdat hij anders het tempo van groep 4 niet zou redden.
We hebben thuis veel met hem geoefend en zagen een groot verschil. Het lezen ging een stuk sneller en bij het schrijven was hij niet meer zo aan het nadenken.
Bij de iep-toetsen m3 had hij voor rekenen en spelling de hoogste score voor groep 3 en lezen was nog niet op niveau. De juf gaf aan niet meer de zorgen te hebben over dat hij beter kon blijven zitten.
De laatste tijd merken we thuis dat zijn motivatie is weggezakt. Hij maakt gekke foutjes met lezen, lijkt te raden in plaats van te lezen en begint ineens weer te hakken en plakken bij korte woordjes. Met schrijven weet hij bij de ui bijvoorbeeld niet welke letter eerst moet.
Volgens zijn juf komt het door kortsluiting in zijn hoofd omdat het te moeilijk voor hem wordt.
Op school gaat hij dan ook gek lezen en maakt grapjes (zodat het niet echt falen is?)
Hij geeft thuis ook aan dat hij erg moe is, niet wil lezen, maar wil spelen.
Vanochtend kwam de juf naar mij toe met de vraag hoe het oefenen nu thuis gaat en dat ze toch denkt dat het beter voor hem is om groep 3 nog een keer te doen. Ondanks dat dit eerder op tafel is gegooid en ik merk dat het lezen moeilijk gaat, overviel dit mij enorm. We moesten erover nadenken en met hem bespreken.
Er zit voor zover wij weten geen dyslexie in de familie. Mijn man heeft lang gekleuterd en was volgens zijn juf toen hij 7,5 jaar was nog steeds ‘te speels’ om naar groep 3 te gaan. Hij is wel uitgestroomd naar havo/vwo. Mijn schoonzusje heeft ad(h)d.
We weten niet waar we goed aan doen.. is het rijping? Ligt er iets anders onder? Is het ‘speelse’ gewoon iets dat bij zijn karakter hoort?
Aan de ene kant geeft de juf ook aan dat het goed voor zijn zelfvertrouwen kan zijn dat hij dan straks al kan lezen en tot een van de betere hoort, maar het kan ook anders uitpakken dat hij nog minder gemotiveerd is, omdat hij dan weer bij de ‘i’ begint.
De scores van de iep spelen ook mee in ons hoofd. Daar haalde hij wel hoge scores bij spelling en rekenen.
Ook weten we dat uit onderzoek is gebleken dat blijven zitten cognitief gezien niet effectief bewezen is.
We hopen hieronder wat helpende reacties te lezen, die we mee kunnen nemen in ons denkproces.
Alvast bedankt!
Estha schreef op 14-05-2025 om 06:14:
Ik heb ook vroege doorstromers. Pakte bij de 1 super uit en zit op het VWO. Andere kind bleek veel te speels, niet rijp, ieder jaar dachten we weer aan doubleren. Resultaten bleven goed dus toch ieder jaar maar weer door. Moet nu naar de middelbare en vraag is oprecht of kind er klaar voor is. Ik ben inmiddels voorstander van een kind meer tijd gunnen op de basisschool.
Overigens had de juf de druk er al lang af kunnen halen door hem lekker mee te laten spelen bij de kleuters als doubleren een serieuze overweging is.
Ik zou jonge kinderen ook meer tijd gunnen in een goed op zelfontdekkend leren ingerichte kleuterklas. Zolang als dit forum bestaat wordt er al geageerd tegen tegen de kleuterbouw. Inmiddels is de doorstroomgrens verschoven van 1 oktober naar 1 januari, en aan die datum wordt ook getornd bij vlotte kleuters. Het programma is in groep 3 ook nog een stuk zwaarder dan 20 jaar geleden, terwijl de gemiddelde leeftijd van de kinderen 3 maanden minder is. Betere onderwijsresultaten heeft het tot nu toe niet opgeleverd, integendeel.
Drie van mijn kinderen konden al lezen als kleuter. De oudste heeft groep 2 overgeslagen, de andere 2 kregen een aangepast programma in groep 3. En dan had ik ook nog een decemberkind die als kleuter liever bouwde en knutselde dan las en lang gekleuterd heeft. Hun schoollaapbaan verliep met veel minder problemen dan die van de oudste. Die heeft het vooral de eerste twee jaar zwaar gehad op de middelbare school.
Vooropgesteld: ik heb hier geen verstand van. Maar toch, dit viel mij op:
" Als ik hem vroeg waar hij over nadacht bij het schrijven van een woord, zei hij dat hij dan nadacht of het een schrijfletter, een boekenletter of zijn eigen letter (zoals hij het zich vorig jaar zelf had aangeleerd) moest zijn"
Als ik lees hoeveel jouw kind voorliep, en als ik dit er dan bij neem, dan begin ik me toch af te vragen of het probleem niet kan zijn dat dit jochie teveel doordenkt en dingen moeilijker maakt dan nodig en dan vervolgens daarop vastloopt.
En hoe is de leerkracht? Maakt die een punt van 'de juiste letter', misschien op een manier die bij je kind niet goed uitpakt?
En hoe enthousiast was/is die school/die leerkracht over versneld doorstromen? Zijn ze daar destijds zonder problemen mee akkoord gegaan, of met heel veel mitsen en maren en zitten ze nu in de "Zie je wel" -stand?
Ik lees op dit forum heel veel draadjes waarin dan over een vastlopend kind wordt geopperd dat hij onderpresteert, hier vraag ik mij af of dit aan de hand zou kunnen zijn.
Temet schreef op 14-05-2025 om 14:17:
Vooropgesteld: ik heb hier geen verstand van. Maar toch, dit viel mij op:
" Als ik hem vroeg waar hij over nadacht bij het schrijven van een woord, zei hij dat hij dan nadacht of het een schrijfletter, een boekenletter of zijn eigen letter (zoals hij het zich vorig jaar zelf had aangeleerd) moest zijn"
Als ik lees hoeveel jouw kind voorliep, en als ik dit er dan bij neem, dan begin ik me toch af te vragen of het probleem niet kan zijn dat dit jochie teveel doordenkt en dingen moeilijker maakt dan nodig en dan vervolgens daarop vastloopt.
En hoe is de leerkracht? Maakt die een punt van 'de juiste letter', misschien op een manier die bij je kind niet goed uitpakt?
En hoe enthousiast was/is die school/die leerkracht over versneld doorstromen? Zijn ze daar destijds zonder problemen mee akkoord gegaan, of met heel veel mitsen en maren en zitten ze nu in de "Zie je wel" -stand?
Ik lees op dit forum heel veel draadjes waarin dan over een vastlopend kind wordt geopperd dat hij onderpresteert, hier vraag ik mij af of dit aan de hand zou kunnen zijn.
Dit viel mij ook op.
Als er van te voren tegen hem gezegd wordt dat hij alles in die oefening in schrijfletters schrijft, gaat het dan wel goed?
Knutselkei schreef op 14-05-2025 om 14:56:
[..]
Dit viel mij ook op.
Als er van te voren tegen hem gezegd wordt dat hij alles in die oefening in schrijfletters schrijft, gaat het dan wel goed?
Of dat je op school altijd in schrijfletters moet schrijven? Dan hoeft hij zich dat niet per oefening af te vragen.
Vanaf hier schat ik ook in dat het niveau eerder te laag dan te hoog voor hem ligt. Eventueel in combi met dyslexie.
Junio schreef op 14-05-2025 om 01:42:
Wat wil je zoon?
Spelen!
Ik sluit me erg aan bij Kenfan.
Ik heb drie kinderen, alle drie makkelijk lerend. Twee van de drie zijn van december en zijn met 5 jaar naar groep 3 gegaan (en hebben dat goed gered).
De andere is van februari en dat is cognitief de snelste van de drie. Die las met net 5 al vloeiend en met net 6 las hij Harry Potter. Eind groep 1 (5,5 jaar) is besproken of hij vervroegd naar groep 3 moest (dus met 5 terwijl hij pas in februari 6 zou worden). We hebben dat niet gedaan omdat hij nog zo graag speelde. Hij heeft in groep 2 een aangepast programma gekregen, niet met schoolse lesstof maar met extra uitdagend spelmateriaal. Eind groep 2 is hij doorgetoetst en las en rekende hij op eind groep 5 niveau. Het was dus helder dat 1 klas overslaan niet bijdragend zou zijn en dat hij sowieso een eigen programma moest. We hebben ieder jaar met school bekeken of versnellen nodig/bijdragend was en het nooit gedaan.
Dat gaf de gekke situatie dat de slimste van de drie een van de oudsten van de klas was en de andere twee (ook makkelijk lerend, maar veel minder extreem) een van de jongsten of de jongste in hun klas.
Het kind van februari heeft qua zelfvertrouwen altijd beter in zijn vel gezeten en floreert ook op de middelbare school. De andere twee hadden met name eerste jaren middelbare school het moeilijk en zijn altijd onzekerder gebleven.
Dat kan ook karakter zijn, ik weet natuurlijk niet of er een oorzakelijk verband is.
Maar ik denk wel dat voldoende tijd om te spelen, en niet altijd de jongste zijn, voor sommige kinderen belangrijk is.
Ik weet dat voor sommige kinderen versnellen juist heel helpend is, ook sociaal-emotioneel, maar over die groep heb ik het nu niet.
Verder vind ik dat bij de kleuters te snel van een voorsprong wordt gesproken. Er zijn veel kinderen die al interesse hebben in letters en lezen. Er zijn heel weinig kinderen die al bij de kleuters vloeiend lezen en zelfstandig boekjes met echte verhalen kunnen lezen. Van mijn kinderen was dat er maar één, terwijl de andere twee ook cognitief snel zijn en 'beginnend lazen' einde kleuterbouw/begin groep 3. Daarmee bedoel ik dat ze alle letters kenden en met enige moeite woordjes konden lezen en schrijven. Maar dat niveau zijn kinderen in groep 3 met Kerst al voorbij. Het gaat gewoon razend snel in groep 3.
En het schoolse leerniveau is bij de kleuters nog heel moeilijk te voorspellen. Daarom heb ik zo mijn twijfels bij versnellen op jonge leeftijd. Soms is het de beste optie maar je weet niet hoe het uitpakt.
Voor TO zou ik dus zeggen: als je kind graag speelt en nog moeite heeft met lezen en versneld naar groep 3 is gegaan: dan groep 3 laten doubleren. Een andere optie is nu terug naar groep 2. Zou dat niet fijner voor hem zijn?
In de klas van een van mijn kinderen zat een kind dat in maart terugging naar groep 2. Dat heeft heel goed uitgepakt.
Op zijn eigen leerlijn verder gaan . Aangepast aan het kind .
Ik zou ook niet gauw kiezen voor een groep overslaan eerlijk gezegd. Van een stuk of 6 kinderen die ik ken(de) en die allemaal rond groep 2/3 een groep hebben overgeslagen, weet ik dat ze ook allemaal op de middelbare school niet soepel erdoor kwamen. Ze bleven zitten of stroomden af.
Er zullen ongetwijfeld ook kinderen zijn waar het wel goed gaat.
kenfan schreef op 14-05-2025 om 13:52:
[..]
Ik zou jonge kinderen ook meer tijd gunnen in een goed op zelfontdekkend leren ingerichte kleuterklas. Zolang als dit forum bestaat wordt er al geageerd tegen tegen de kleuterbouw. Inmiddels is de doorstroomgrens verschoven van 1 oktober naar 1 januari, en aan die datum wordt ook getornd bij vlotte kleuters. Het programma is in groep 3 ook nog een stuk zwaarder dan 20 jaar geleden, terwijl de gemiddelde leeftijd van de kinderen 3 maanden minder is. Betere onderwijsresultaten heeft het tot nu toe niet opgeleverd, integendeel.
Drie van mijn kinderen konden al lezen als kleuter. De oudste heeft groep 2 overgeslagen, de andere 2 kregen een aangepast programma in groep 3. En dan had ik ook nog een decemberkind die als kleuter liever bouwde en knutselde dan las en lang gekleuterd heeft. Hun schoollaapbaan verliep met veel minder problemen dan die van de oudste. Die heeft het vooral de eerste twee jaar zwaar gehad op de middelbare school.
Oh, kunnen wij vrienden worden? Als leerkracht ben ik het 100% eens met wat je zegt! Maar dat lijkt half Nederland niet te (willen) begrijpen!
Stimpie schreef op 14-05-2025 om 18:59:
[..]
Oh, kunnen wij vrienden worden? Als leerkracht ben ik het 100% eens met wat je zegt! Maar dat lijkt half Nederland niet te (willen) begrijpen!
Hier nog een leerkracht die het er 100% mee eens is!
De meeste kleuters, ook kleuters met een (lichte) ontwikkelingsvoorsprong, moeten gewoon niet versnellen. Het is niet voor niets dat van oudsher de herfstkinderen een veel grotere kans maakten naar het vwo te gaan dan kinderen geboren in augustus / september (een verschil van soms wel 30%). Omdat de herfstkinderen (ongeacht hun ontwikkeling) lekker ruim 2,5 jaar in de kleuterklas zaten, en de september kinderen minder dan twee. Het was natuurlijk ook niet wenselijk dat de geboortemaand zo bepalend was voor het schoolsucces, en daarom is die 1 oktober grens ooit los gelaten, maar in plaats van dat kinderen van mei-september nu ook 3 jaar mogen kleuteren, gaat het nu vooral om iedereen zo snel mogelijk door laten stromen naar groep 3. En dan heb je daar nu allemaal kinderen zitten die weliswaar alle letters herkennen en met educatieve apps al aanvankelijk lezen, maar die nog geen goede pengreep kunnen hanteren en een minimale spanningsboog hebben en eigenlijk willen spelen. Zo zonde, want in de kleuterklas kun je vaak veel makkelijk en beter differentieren, en je hebt echt de ruimte leuk aanbod te ontwikkelen voor cognitief sterke kinderen. En natuurlijk zijn er uitzonderingen - maar dan moet je echt wel naar het hele kind kunnen kijken en moet het kind op alle gebieden voorlopen.
Maar ja, daar heb jij natuurlijk niets meer aan, OP.
Je hebt gelijk dat onderzoeken lijken uit te wijzen dat blijven zitten cognitief weinig voordelen heeft, maar het is wel goed om die onderzoeken te kunnen plaatsen. Dit zijn namelijk ook veel onderzoeken die in het buitenland zijn gedaan, of op de middelbare school. Als we puur op de Nederlandse onderzoeken afgaan in het primair onderwijs, is je zoon een "goede kandidaat". De negatieve effecten zijn er vooral voor kinderen met gedragsproblemen, of kinderen die al ouder zijn, of kinderen met een moeilijke thuissituatie. Jouw kind is nu een van de jongste van de klas, en volgens mij speelt er verder niets noemenswaardigs. Maar ik zou wel om een onderbouwd, individueel plan vragen, en de inbreng van een intern begeleider. Als hij op rekenen en spelling hoog scoort, en het probleem dus echt alleen in dat lezen zit, moet hij op die gebieden wel echt uitgedaagd gaan worden, zonder dat hij buiten de klas komt te staan.
Het is een moeilijke keuze - maar denk vooral aan het geluk van je kind, en niet aan sociaal of wetenschappelijk wenselijk. Waar denk je dat hij gelukkig van wordt? Staar je niet te blind op wat er misschien onder ligt (ADHD of wat) - dat kan wel iets van handvatten geven, maar laten we eerlijk zijn: in de praktijk kan een school er niet zoveel mee als je misschien hoopt, want hij moet nog steeds in de groep functioneren en met de leerjaarstof mee. Wist je trouwens dat de jongste kinderen in de klas 2x zoveel kans hebben op een ADHD diagnose? Omdat we jong gedrag verwarren met impulsief/hyperactief gedrag?
Lastige keuze. Zitten blijven heeft nadelen (zoals de kans op nogmaals blijven zitten die groter is, geldt ook voor kleuterverlengen), doorgaan ook.
Het lijkt me goed om in gesprek te gaan met de school en door te spreken wat de school doet om vervelling te voorkomen als hij groep 3 over doet. Heeft hij nu ook een DMT gemaakt? Voor dyslexieonderzoek moet er tegenwoordig 3x op rij een 5- gehaald worden en geen verbetering te zien zijn bij extra hulp. Als er een vermoeden is van dyslexie is het vervelend als de norm van groep 3 nog een keer wordt gebruikt. Mijn jongste zit bijv nu in groep 5 pas de eerste keer op 5- (daarvoor 2x 5). Als je dyslexie vermoed is dit wel goed te bespreken.
Deci schreef op 14-05-2025 om 18:41:
Ik zou ook niet gauw kiezen voor een groep overslaan eerlijk gezegd. Van een stuk of 6 kinderen die ik ken(de) en die allemaal rond groep 2/3 een groep hebben overgeslagen, weet ik dat ze ook allemaal op de middelbare school niet soepel erdoor kwamen. Ze bleven zitten of stroomden af.
Er zullen ongetwijfeld ook kinderen zijn waar het wel goed gaat.
De vraag is dan wel of dat door het overslaan komt. Mijn kind, van februari, heeft kort gekleuterd, is met 9 jaar (u)hb getest, laatste 2 jaar naar een hb-school gegaan en zit nu in 4 gym. Bewust op een zelfstandig gym, afstroom gebeurt daar minder snel. De problemen die hij vroeger had (relatief onderpresteren, niet leren leren) heeft hij nu voor een heel groot deel nog. Dingen blijven nl lang simpel, school is stom (zelfs nu bij de leukere,zelfgekozen vakken) en zelfs met 1,5 jaar hulp blijven t zesjes. En houden wij ons hart soms vast voor straks, we hopen zó dat hij ergens een x echt aangaat. Maar nu is t gewoon bij tijd en wijle getob. Wel heeft t korter kleuteren en de schoolwissel zover we dat nu kunnen zien goed uitgepakt. Hij heeft t in de onderbouw lastig gehad maar nu veel vrienden enzit lekker in z'n vel.
Ik zeg niet dat dit 1 op 1 te vertalen is naar kind van TO omdat dot voor ons kind zo was. Maar als er sprake is van HB dan moet je heel goed uitzoeken waar eea vandaan komt. En zoiets als wat temet schrijft, zou zomaar heel logisch kunnen zijn. En ja, ook de andere opties kunnen. Er kan dyslexie onder liggen. Er kan enorme faalangst onder liggen. Hij kan vooral nog heel erg willen spelen en dat de overgang te vroeg kwam. Maar wij weten dit niet. En soms kies je iets zonder te weten hoe iets uit gaat pakken, de garanties zijn er gewoon niet.
Ik heb geen oplossing voor wat to moet doen. Ik kan je alleen adviseren goed naar je kind te kijken en te luisteren. Om vragen te stellen aan je kind, aan school, om erachter te komen wat er mogelijk onder ligt en om samen een gedegen plan te bedenken of het nu gr 3 nog een keer doen wordt of doorgaat naar 4. In beide gevallen heb je maatwerk nodig. Soms is versnellen noodzakelijk, soms niet, soms moet je doubleren. En daarbij moet je idd naar het hele kind kijken. Het verschilt wel erg per school hoe en wat er geboden kan worden, daar heb je school dus echt bij nodig
Stimpie schreef op 14-05-2025 om 18:59:
[..]
Oh, kunnen wij vrienden worden? Als leerkracht ben ik het 100% eens met wat je zegt! Maar dat lijkt half Nederland niet te (willen) begrijpen!
Ik geef dit jaar voor t eerst brugklassen les. (verandering in de lessentabel, nask/natuurkunde in klas 1 al) . Ik heb ook gymnasium 1. Daar zit een aantal kinderen in (erg slimme) dat net 10 was toen ze binnenkwamen. Zelfs eentje die nog 10 moest worden. Manmanman, wat heb ik soms met ze te doen. Niet perse vanwege de moeilijkheid of abstractie van de stof. Het zijn hele lollige en leergierige kinderen. Maar alles eromheen, wat van ze verwacht wordt. Zich staande houden in dat grote gebouw, met al die grote pubers. Een plekje veroveren in de kantine. Het huiswerk. De mate van organisatie die nodig is. Het gezeul met de zware tassen (eentje heeft zelfs een rolkoffertje om die reden. Arm kind. Natuurlijk worden daar opmerkingen over gemaakt)
Er is vast goed over nagedacht, ooit, eerder. maar nee, ik ben ook geen fan.
Marit! schreef op 14-05-2025 om 22:13:
[..]
De vraag is dan wel of dat door het overslaan komt. Mijn kind, van februari, heeft kort gekleuterd, is met 9 jaar (u)hb getest, laatste 2 jaar naar een hb-school gegaan en zit nu in 4 gym. Bewust op een zelfstandig gym, afstroom gebeurt daar minder snel. De problemen die hij vroeger had (relatief onderpresteren, niet leren leren) heeft hij nu voor een heel groot deel nog. Dingen blijven nl lang simpel, school is stom (zelfs nu bij de leukere,zelfgekozen vakken) en zelfs met 1,5 jaar hulp blijven t zesjes. En houden wij ons hart soms vast voor straks, we hopen zó dat hij ergens een x echt aangaat. Maar nu is t gewoon bij tijd en wijle getob. Wel heeft t korter kleuteren en de schoolwissel zover we dat nu kunnen zien goed uitgepakt. Hij heeft t in de onderbouw lastig gehad maar nu veel vrienden enzit lekker in z'n vel.
Ik zeg niet dat dit 1 op 1 te vertalen is naar kind van TO omdat dot voor ons kind zo was. Maar als er sprake is van HB dan moet je heel goed uitzoeken waar eea vandaan komt. En zoiets als wat temet schrijft, zou zomaar heel logisch kunnen zijn. En ja, ook de andere opties kunnen. Er kan dyslexie onder liggen. Er kan enorme faalangst onder liggen. Hij kan vooral nog heel erg willen spelen en dat de overgang te vroeg kwam. Maar wij weten dit niet. En soms kies je iets zonder te weten hoe iets uit gaat pakken, de garanties zijn er gewoon niet.
Ik heb geen oplossing voor wat to moet doen. Ik kan je alleen adviseren goed naar je kind te kijken en te luisteren. Om vragen te stellen aan je kind, aan school, om erachter te komen wat er mogelijk onder ligt en om samen een gedegen plan te bedenken of het nu gr 3 nog een keer doen wordt of doorgaat naar 4. In beide gevallen heb je maatwerk nodig. Soms is versnellen noodzakelijk, soms niet, soms moet je doubleren. En daarbij moet je idd naar het hele kind kijken. Het verschilt wel erg per school hoe en wat er geboden kan worden, daar heb je school dus echt bij nodig
Dat klopt. Ik kan niet concluderen dat de moeilijkheden op de middelbare school veroorzaakt worden door het overslaan van een groep op de basisschool. Ook zonder overslaan hadden die kinderen het mogelijk moeilijk gehad op de middelbare school.
Maar het is wel iets wat me opgevallen is. En het nadeel wat mij het grootste lijkt vooral, is dat kinderen zo jong zijn als ze op de middelbare school starten. Qua intelligentie kan het dan misschien, maar op andere vlakken lijkt het me vaak moeilijk.
Bij ons vielen de problemen op de middelbare school wel mee, ze zaten op een zelfstandig gymnasium, dus de kans op afstromen klein en er waren veel jonge leerlingen.
Maar bij de start van hun studie liepen ze wel tegen een aantal problemen aan. Het was extra moeilijk om een kamer te vinden (nog geen 18) en ook studentenverenigingen nemen tegenwoordig vaak geen 18-minners aan. Het waren namelijk wel 'heel gewone' studenten die volop wilden meedoen aan het studentenleven en dat viel met name het eerste jaar erg tegen.
Verder eens met Marit, kijk goed naar je kind. Wat ligt er onder het gedrag? Als er wel sprake is van dyslexie, faalangst of hb, dan zijn er andere plannen nodig.
